Spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna
Spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: [ç]
Artykulacja
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ç]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
- środkowa część języka zbliża się podniebienia - jest to spółgłoska podniebienna tworząc szczelinę.
- więzadła głosowe nie drgają - jest to spółgłoska bezdźwięczna
Warianty
Dodatkowym elementem artykulacji może być:
- napięcie mięśni gardła - mówimy o spółgłosce faryngalizowanej [çˁ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [çʷ]
Przykłady
- w języku irlandzkim: a Sheáin Szablon:IPA3 "O Janie"
- w języku japońskim: 貧血 / hinketsu Szablon:IPA3 "anemia"
- w języku niemieckim: dicht Szablon:IPA3 "gęsty"
- w języku norweskim: kyss Szablon:IPA3 "pocałunek"
- w języku nowogreckim: χιόνι Szablon:IPA3 "śnieg"