Karol Boromeusz
{{{tytuły}}} | |
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]] {{{podpis grafiki}}} | |
Data i miejsce urodzenia |
{{{data urodzenia}}} |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
{{{data śmierci}}} |
Czczony przez |
{{{kościół}}} |
Beatyfikacja |
{{{data beatyfikacji}}} |
Kanonizacja |
{{{data kanonizacji}}} |
Wspomnienie |
{{{wspomnienie}}} |
Atrybuty |
{{{atrybuty}}} |
Patron |
{{{patron}}} |
Szczególne miejsca kultu |
{{{miejsce kultu}}} |
[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]] {{{opis faksymile}}} |
Święty Karol Boromeusz (ur. 2 października 1538, zm. 3 listopada 1584) - włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła Katolickiego.
Życie
Karol Boromeusz urodził się 2 października 1538 r. na zamku w Aronie. Był synem Gilberta i Małgorzaty Medici (była siostrą papieża Piusa IV). W wieku siedmiu lat został przeznaczony do stanu duchownego, otrzymał suknię klerycką od biskupa Lodi, kardynała Simonetta. Kiedy Karol miał dziewięć lat zmarła jego matka. On sam początkowo uczył się w rodzinnym zamku, następnie od 1552 studiował w Pawii prawo kanoniczne i cywilne uwieńczone w 1559 r. doktoratem obojga praw. Lubił polowanie, grę w szachy. Umiał grać na wiolonczeli, znał się na sztuce.
W 1559 r. znany z nepotyzmu papież Pius IV wezwał go razem z bratem Fryderykiem do Rzymu. Mianował Karola protonotariuszem apostolskim i referendarzem w sygnaturze. W 1560 otrzymał godność kardynała oraz został mianowany administratorem archidiecezji mediolańskiej z obowiązkiem pozostawania w Rzymie. Później otrzymał jeszcze godności: kardynała-protektora Portugalii, Niderlandów (obecnie Belgii i Holandii) i katolików szwajcarskich, archiprezbitera bazyliki Matki Boskiej Większej w Rzymie (Santa Maria Maggiore) oraz opiekuna wielu zakonów. Godności te wiązały się ze znacznymi dochodami (ok. 48 000 skudów), które Karol szczodrze przeznaczał na cele dobroczynne.
W 1563 r. otrzymał święcenia kapłańskie oraz sakrę biskupią, a w 1565[1] został mianowany arcybiskupem Mediolanu. Dzięki dużemu zaufaniu wuja udało mu się uporządkować wiele spraw i usunąć wiele nadużyć w Kościele, tępił karierowiczów, a wytypowani przez niego nowi kardynałowie, mianowani przez papieża tuż przed jego śmiercią, byli ludźmi oddanymi Kościołowi. Miał wielki wkład w pracach ostatniej fazy soboru trydenckiego i dokładał starań, by jego postanowienia były realizowane w jego archidiecezji. Był członkiem Kongregacji Soboru, nadzorującej wprowadzanie reform po Soborze Trydenckim, od jej powołania do końca swojego życia. W Kurii Rzymskiej był drugą po papieżu osobą, nazywano go "okiem papieża". Wielu ludziom się to nie podobało, po śmierci wuja (1567) musiał opuścić Rzym.
Przeprowadził 13 synodów diecezjalnych i 5 prowincjalnych, by wprowadzić uchwały i reformy Soboru Trydenckiego. W 1582 przeprowadzano reformę mszału i brewiarza, postarał się aby w jego diecezji zachować od dawna stosowany ryt ambrozjański.
W 1564 otworzył w Mediolanie wyższe seminarium duchowne a w kilku miejscowościach niższe - ich prowadzenie zlecił Oblatom św. Ambrożego. Po powrocie w 1567 r. przeprowadził osobiście ścisłą wizytację kanoniczną - jedną z pierwszych w kościele po Soborze Trydenckim. Wspierał zakony, dla świeckich zakładał bractwa, szczególnie wspierał Bractwo Nauki Chrześcijańskiej, którego celem było nauczanie dzieci (było ono zaczątkiem nowożytnych katechetów). W dniu śmierci świętego Bractwa były w każdej parafii archidiecezji mediolańskiej. Założył w Mediolanie szkołę wyższą filozofii i teologii, którą prowadzili Jezuici, a dla uboższej młodzieży osobne kolegium w Pavii. Teatyni prowadzili szkołę i kolegium w Mediolanie dla młodzieży szlacheckiej. Zakładał także szkoły żeńskie.
Fundował sierocińce, przytułki dla bezdomnych i przytułki dla dziewcząt i kobiet. W czasie kilkakrotnie wybuchającej w Mediolanie epidemii nakazywał otwierać spichlerze i rozdawać żywność ubogim. Osobiście spowiadał chorych i udzielał im sakramentów. Podczas epidemii ospy (1577 r.) prowadził boso procesję pokutną ulicami miasta.
Karol Boromeusz czynił dzieła miłosierdzia, umartwiał się postami i noszeniem włosiennicy oraz długo modlił się nocami. Przed śmiercią udał się na rekolekcje do sanktuarium Maryjnego w Varallo. Gdy zachorował na febrę przewieziono go statkiem do Mediolanu, nie przeżył jednak podróży zmarł około 21 godziny 3 listopada 1584 r.
Był gorliwym biskupem oddanym bez reszty dziełu reformy trydenckiej. Przez kilkaset lat był sztandarowym wzorem nowego modelu biskupa czasów kontrreformacji.
Kult
Ciało św. Karola spoczywa w krypcie katedry mediolańskiej w kryształowej trumnie pod ołtarzem głównym.
Papież Paweł V kanonizował go w 1610 r. W trzechsetną rocznicę kanonizacji papież św. Pius X ogłosił encyklikę o świętym. Wspomnienie przypada na dzień 4 listopada. Był patronem Karola Wojtyły[potrzebny przypis].
Ikonografia
Przedstawiany jest w stroju kardynalskim lub biskupim, czasem w scenie udzielania Pierwszej Komunii Świętej Alojzemu Gonzadze w roku 1580.
Przysłowia
- Na Karola wyjrzy spod śniegu rola.
Kościoły pod wezwaniem Św. Karola Boromeusza w Polsce
- Parafia pw. Św. Karola Boromeusza w Białymstoku
- Parafia pw. Św. Karola Boromeusza w Poznaniu.[1]
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Krakowie przy ulicy Zdrowej.
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza we Wrocławiu o.Franciszkanów przy ulicy Kruczej
- Parafia pw. Św. Karola Boromeusza w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Warszawie przy ulicy Chłodnej.
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Warszawie Wawer, Osiedle Las ul. Kadetów.
- Kościół pw.Św.Karola Boromeusza w Wołowie przy ulicy Kołłątaja 2 .
- Kościół pw. św. Karola Boromeusza w Żyrardowie przy ulicy Kościelnej.
- Parafia pw. Św. Karola Boromeusza w Gdyni przy ulicy Górniczej
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Zawadce.
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Klasztorze na Karczówce (Kielce)
- Kościół pw. Św. Karola Boromeusza w Opolu (Chabry)
- ↑ Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 251. ISBN 83-04-01943-4.