Przejdź do zawartości

Karol Boromeusz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Kwolana (dyskusja | edycje) o 13:41, 17 sie 2010. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Szablon:Źródła

{{{rodzaj}}}
{{{imię}}}
{{{tytuły}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]]
{{{podpis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

{{{data urodzenia}}}
{{{miejsce urodzenia}}}

Data i miejsce śmierci

{{{data śmierci}}}
{{{miejsce śmierci}}}

Czczony przez

{{{kościół}}}

Beatyfikacja

{{{data beatyfikacji}}}
{{{miejsce beatyfikacji}}}
przez {{{beatyfikujący}}}

Kanonizacja

{{{data kanonizacji}}}
{{{miejsce kanonizacji}}}
przez {{{kanonizujący}}}

Wspomnienie

{{{wspomnienie}}}

Atrybuty

{{{atrybuty}}}

Patron

{{{patron}}}

Szczególne miejsca kultu

{{{miejsce kultu}}}

[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]]
{{{opis faksymile}}}
Karol Boromeusz wznosi krzyże u bram Mediolanu

Święty Karol Boromeusz (ur. 2 października 1538, zm. 3 listopada 1584) - włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła Katolickiego.

Życie

Karol Boromeusz urodził się 2 października 1538 r. na zamku w Aronie. Był synem Gilberta i Małgorzaty Medici (była siostrą papieża Piusa IV). W wieku siedmiu lat został przeznaczony do stanu duchownego, otrzymał suknię klerycką od biskupa Lodi, kardynała Simonetta. Kiedy Karol miał dziewięć lat zmarła jego matka. On sam początkowo uczył się w rodzinnym zamku, następnie od 1552 studiował w Pawii prawo kanoniczne i cywilne uwieńczone w 1559 r. doktoratem obojga praw. Lubił polowanie, grę w szachy. Umiał grać na wiolonczeli, znał się na sztuce.

W 1559 r. znany z nepotyzmu papież Pius IV wezwał go razem z bratem Fryderykiem do Rzymu. Mianował Karola protonotariuszem apostolskim i referendarzem w sygnaturze. W 1560 otrzymał godność kardynała oraz został mianowany administratorem archidiecezji mediolańskiej z obowiązkiem pozostawania w Rzymie. Później otrzymał jeszcze godności: kardynała-protektora Portugalii, Niderlandów (obecnie Belgii i Holandii) i katolików szwajcarskich, archiprezbitera bazyliki Matki Boskiej Większej w Rzymie (Santa Maria Maggiore) oraz opiekuna wielu zakonów. Godności te wiązały się ze znacznymi dochodami (ok. 48 000 skudów), które Karol szczodrze przeznaczał na cele dobroczynne.

W 1563 r. otrzymał święcenia kapłańskie oraz sakrę biskupią, a w 1565[1] został mianowany arcybiskupem Mediolanu. Dzięki dużemu zaufaniu wuja udało mu się uporządkować wiele spraw i usunąć wiele nadużyć w Kościele, tępił karierowiczów, a wytypowani przez niego nowi kardynałowie, mianowani przez papieża tuż przed jego śmiercią, byli ludźmi oddanymi Kościołowi. Miał wielki wkład w pracach ostatniej fazy soboru trydenckiego i dokładał starań, by jego postanowienia były realizowane w jego archidiecezji. Był członkiem Kongregacji Soboru, nadzorującej wprowadzanie reform po Soborze Trydenckim, od jej powołania do końca swojego życia. W Kurii Rzymskiej był drugą po papieżu osobą, nazywano go "okiem papieża". Wielu ludziom się to nie podobało, po śmierci wuja (1567) musiał opuścić Rzym.

Przeprowadził 13 synodów diecezjalnych i 5 prowincjalnych, by wprowadzić uchwały i reformy Soboru Trydenckiego. W 1582 przeprowadzano reformę mszału i brewiarza, postarał się aby w jego diecezji zachować od dawna stosowany ryt ambrozjański.

W 1564 otworzył w Mediolanie wyższe seminarium duchowne a w kilku miejscowościach niższe - ich prowadzenie zlecił Oblatom św. Ambrożego. Po powrocie w 1567 r. przeprowadził osobiście ścisłą wizytację kanoniczną - jedną z pierwszych w kościele po Soborze Trydenckim. Wspierał zakony, dla świeckich zakładał bractwa, szczególnie wspierał Bractwo Nauki Chrześcijańskiej, którego celem było nauczanie dzieci (było ono zaczątkiem nowożytnych katechetów). W dniu śmierci świętego Bractwa były w każdej parafii archidiecezji mediolańskiej. Założył w Mediolanie szkołę wyższą filozofii i teologii, którą prowadzili Jezuici, a dla uboższej młodzieży osobne kolegium w Pavii. Teatyni prowadzili szkołę i kolegium w Mediolanie dla młodzieży szlacheckiej. Zakładał także szkoły żeńskie.

Fundował sierocińce, przytułki dla bezdomnych i przytułki dla dziewcząt i kobiet. W czasie kilkakrotnie wybuchającej w Mediolanie epidemii nakazywał otwierać spichlerze i rozdawać żywność ubogim. Osobiście spowiadał chorych i udzielał im sakramentów. Podczas epidemii ospy (1577 r.) prowadził boso procesję pokutną ulicami miasta.

Karol Boromeusz czynił dzieła miłosierdzia, umartwiał się postami i noszeniem włosiennicy oraz długo modlił się nocami. Przed śmiercią udał się na rekolekcje do sanktuarium Maryjnego w Varallo. Gdy zachorował na febrę przewieziono go statkiem do Mediolanu, nie przeżył jednak podróży zmarł około 21 godziny 3 listopada 1584 r.

Był gorliwym biskupem oddanym bez reszty dziełu reformy trydenckiej. Przez kilkaset lat był sztandarowym wzorem nowego modelu biskupa czasów kontrreformacji.


Kult

Ciało św. Karola spoczywa w krypcie katedry mediolańskiej w kryształowej trumnie pod ołtarzem głównym.

Papież Paweł V kanonizował go w 1610 r. W trzechsetną rocznicę kanonizacji papież św. Pius X ogłosił encyklikę o świętym. Wspomnienie przypada na dzień 4 listopada. Był patronem Karola Wojtyły[potrzebny przypis].

Ikonografia

Przedstawiany jest w stroju kardynalskim lub biskupim, czasem w scenie udzielania Pierwszej Komunii Świętej Alojzemu Gonzadze w roku 1580.

Przysłowia

  • Na Karola wyjrzy spod śniegu rola.

Kościoły pod wezwaniem Św. Karola Boromeusza w Polsce

  1. Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 251. ISBN 83-04-01943-4.