Urosz I Wukanowicz
Szablon:Władca kraju infobox Urosz I – wielki żupan Raszki w latach 1115-1131.
Życie
Urosz I był prawdopodobnie synem Marka, dworzanina króla Zety Konstantyna Bodina, który około 1083 roku wraz z bratem Wukanem objął w imieniu władcy Zety władzę nad Raszką. O ojcu Urosza I źródła nie wspominają więcej, natomiast jego brat w następnych latach umocnił się na tronie wielkiego żupana Raszki, a następnie zrzuciwszy zwierzchnictwo zeckie, podporządkował sobie dwóch kolejnych władców Zety. Kiedy umarł w 1115 roku władzę w państwie przejął Urosz I[1].
W tym czasie w sąsiedniej Zecie władzę objął syn Konstantina Bodina Jerzy Bodinović, który stanąwszy na czele ugrupowania antybizantyńskiego przypieczętował go przymierzem z Uroszem I[1]. Dwa lata po objęciu władzy przez Jerzego doszło w Zecie do konfliktu pomiędzy królem a przedstawicielami bocznej gałęzi dynastii rządzącej, Radosławowiczami. Nieoczekiwanie dla Jerzego w konflikt w Zecie włączył się cesarz bizantyński Jan II Komnen. Armia bizantyńska, wspierana przez członków zeckiej rodziny królewskiej, wkroczyła od strony Dracza do Zety. Jerzy zbiegł wówczas do Raszki pod opiekę Urosza I[2].
W 1125 roku król zecki Grubesza Branislavljević wyprawił się w głąb Raszki wspierając wyprawę cesarza bizantyńskiego Jana II Komnena przeciw Węgrom. Urosz I odparł armię zecką i sam z kolei zaatakował Zetę, wspierając roszczenia Jerzego Bodinovicia. Grubesza zginął w walkach pod Barem, a Jerzy powrócił na tron zecki[3]. W następnym roku po bizantyńskiej ofensywie Urosz I musiał jednak uznać zwierzchnictwo Bizancjum[4].
W następnych latach Urosz I utracił władzę w państwie i został uwięziony. Jerzy Bodinović wyprawił się wówczas na Raszkę, rozbił przeciwników Urosza I, a jemu samemu pomógł odzyskać tron wielkożupański. Wkrótce potem w Zecie doszło do ostatecznej rozprawy pomiędzy królem Jerzym, a Radosławowiczami, którzy dzięki wsparciu bizantyńskiemu rozbili siły królewskie. Urosz I próbował wówczas bezskutecznie wspomóc sojusznika. W 1131 roku Jerzy dostał się do niewoli bizantyńskiej i wkrótce potem zmarł w więzieniu w Konstantynopolu. Urosz I zmarł w tym samym roku, a władzę po nim objął jego syn Urosz II[3].
Rodzina
NN | ||||||||||||
Wukan (panował ok. 1083-1115) |
Marek | |||||||||||
córka ∞ Włodzimierz król Zety |
Urosz I (panował ok. 1115-1131) |
Stefan Wukan | ||||||||||
Urosz II (panował 1131-1149) |
Belosz (panował 1161-1162) |
Desa (panował 1162-1168) |
Helena ∞ Bela II król Węgier |
Maria ∞ Konrad II znojemski | ||||||||
Helena ∞ Kazimierz Sprawiedliwy |
- ↑ a b T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 69-70.
- ↑ J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 232.
- ↑ a b J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 233. Letopis Popa Duklanina, rozdz. XLV
- ↑ J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 235.
- ↑ T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 510.
- ↑ Ch. Cawley: Medieval Lands.
Bibliografia
- Charles Cawley: Medieval Lands. Foundation for Medieval Genealogy, 2006–2009.
- T. Wasilewski: Historia Jugosławii do XVIII wieku. W: W. Felczak: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985. ISBN 83-04-01638-9.
- John Fine: The Early Medieval Balkans. Warszawa: The University of Michigan Press, 1991. ISBN 0-472-08149-7.
- Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-83-01-15268-0.
- Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski: Historia Słowian południowych i zachodnich. Warszawa: PWN, 1988. ISBN 83-01-07549-X.