Abu Simbel
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo |
{{{państwo}}} |
|---|---|
| Typ |
kulturowe |
| Spełniane kryterium |
i, iii, vi |
| Numer ref. | |
| Region[b] | |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
{{{data wpisu}}} |
| Dokonane zmiany |
{{{dokonane zmiany}}} |
Położenie na mapie Egiptu  | |
| 22°20′13″N 31°37′32″E/22,336944 31,625556 | |
Abu Simbel (arab. أبو سمبل, Abu Sumbul) – stanowisko archeologiczne w południowym Egipcie, w muhafazie Asuan.
Położone niegdyś nad Nilem, teraz nad Jeziorem Nasera, w Dolnej Nubii, około 300 km na południe od Asuanu. W starożytności miasto rozwijało się prężnie dzięki znajdującym się w okolicy pokładom sjenitu (czerwonego granitu), miedzi i kamieni szlachetnych. W Abu Simbel znajduje się kompleks świątynny złożony z dwóch świątyń zbudowanych przez faraona Ramzesa II.
Świątynie zbudowano w XIII wieku p.n.e., prawdopodobnie w latach 1274–1250 p.n.e., w czasie panowania Ramzesa II. Miały one ukazywać potęgę Egiptu przybyszom z Nubii.
Świątynie zostały odkryte w 1813 roku przez szwajcarskiego podróżnika Johanna Ludwiga Burckhardta, a w roku 1817 odkopane z piasków i zbadane przez Giovanniego Battistę Belzoniego.
Wielka Świątynia Ramzesa II
Wielka świątynia w Abu Simbel została poświęcona bogom słońca Amonowi-Re i Re-Horachte oraz bogu sztuki i rzemiosł Ptahowi. Tworzyła ona rozległy kompleks, wchodzący nawet 56 m w głąb skały. Jej wejścia strzegą cztery olbrzymie posągi Ramzesa II. Kolosy o wysokości 20 m, podpierając ścianę fasady, świadczą o potędze króla. Między nogami tych posągów znajdują się kolejne, tym razem członków rodziny Ramzesa: jego matki Tuji, żony Nefertari oraz jego synów i córek.
Wykonane wewnątrz pierwszej komnaty dekoracje to reliefy upamiętniające walki Ramzesa II w bitwie pod Kadesz. Znajdują się tam również wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię oraz samego Ramzesa.
Do ciekawostek związanych z Wielką Świątynią należy zjawisko zachodzące dwa razy w roku, pierwotnie 19 lutego i 21 października. Wschodzące słońce oświetla wizerunek Amona-Ra i Ramzesa, po chwili także Re-Horachte. Jedynie wizerunek Ptaha nigdy nie jest oświetlony promieniami słońca. Po przeniesieniu świątyni udało się zachować to zjawisko, choć przesunięte o jeden dzień.
Świątynia Nefertiti
Świątynia Nefertiti (Mała Świątynia) w Abu Simbel poświęcona została bogini miłości i piękna Hathor oraz Nefertari. Fasadę tej świątyni zdobi sześć posągów: dwa posągi królowej usytuowane są pomiędzy czterema innymi, przedstawiającymi Ramzesa. O nadzwyczajnym szacunku, jakim Ramzes darzył Nefertari świadczy fakt, że posągi Nefretari dorównują swą wysokością jego własnym posągom.
Wewnątrz świątyni znajduje się sala hypostylowa ozdobiona hatoryckimi kolumnami.
Przeniesienie Świątyni
Z powodu budowy Wysokiej Tamy Asuańskiej i zarazem utworzenia Jeziora Nasera, wiele zabytkowych budowli w Nubii zostało zagrożonych zalaniem. Aby uchronić Abu Simbel przed zniszczeniem, w latach 1964-1968 świątynie zostały przeniesione ponad lustro wody, na miejsce położone o około 65 m wyżej w stosunku do swej uprzedniej lokalizacji. Operacja została sfinansowana przez rząd Egiptu i UNESCO. Kierownikiem prac był z ramienia UNESCO polski archeolog Kazimierz Michałowski. Koszt operacji wyniósł około 36 mln dolarów. W 1979 r. świątynia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
By zachować naturę świątyń, czyli fakt, że zbudowane zostały na zboczach skalnych, zbudowano sztuczne wzgórza, które otaczają świątynie. Zaistniała w związku z tym konieczność przesklepienia grot, w których pierwotnie znajdowały się świątynie, kopułami z żelbetu. Bez tego zabiegu stropy nad świątyniami nie utrzymałyby ciężaru przeniesionych zabytków.
Turystyka
Abu Simbel stanowi w chwili obecnej jeden z najistotniejszych zabytków Egiptu. Nie dociera tam jednak linia kolejowa Kair – Asuan, tak więc można się tam dostać albo samolotem albo samochodem, w konwoju wyruszającym w nocy z Asuanu i docierającym na miejsce rano.