Przejdź do zawartości

Extra Ecclesiam nulla salus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Tomasz Wachowski (dyskusja | edycje) o 10:15, 30 sie 2017. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 30 sie 2017, była oparta na tej wersji.

Extra Ecclesiam nulla salus w języku polskim „poza Kościołem nie ma zbawienia” – łacińska maksyma pochodząca z czasów partystycznych, określająca warunki osiągnięcia zbawienia (Mk 16, 16), pojęcie teologiczne[1].

Interpretacji formuły jako aksjomatu nie można rozpatrywać w oderwaniu od historycznych uwarunkowań, mających wpływ na formowanie doktryny chrześcijańskiej[2]. Cyprian z Kartaginy i równolegle Orygenes sformułowali tezę, która była odpowiedzą na ruchy schizmatyckie i herezje[2]. Kwestia podejmowana była przez Ojców Kościoła: Ignacego Antiocheńskiego, Justyna, Klemensa z Aleksandrii i Augustyna z Hippony[3]. Ten ostatni rozwijając temat zbawienia przed nadejściem Mesjasza, zaprezentował odmienne stanowisko w stosunku do odrzucających Zbawiciela, albo grzeszących przeciw jedności, odrywających się od Kościoła (Łk 12,47n)[4][5]. Mimo tego rozróżnienia Augustyn przyjmował fakt niemożliwości zdefiniowania granic Kościoła (Mt 7,1)[4]. Podejmowanie tematu nie wynikało z braku tolerancji, a z przekonania, że nie do pogodzenia jest pośrednictwo Jezusa Chrystusa w zbawieniu z Jego odrzuceniem czy nieznajomością[3] po wcieleniu (łac. incarnatio)[2]. Analogicznie do przywoływanego z Biblii obrazu, Kościół dla chrześcijan stał się synonimem Arki Noego (Rdz 6,7-9)(Mdr 10,4)[2]. Aksjomat w 1215 roku znalazł swoje potwierdzenie w dokumentach IV soboru laterańskiego (DS 1,9) oraz bullach wydanych przez Sobór florencki Cantate Domino i Klemensa VIII Unam Sanctam[2]. W okresie wielkich odkryć geograficznych temat powrócił i stał się przedmiotem ponownych analiz[3], w których nie kwestionowano brzmienia formuły, a pojęcie granic Kościoła[6]. Rzecznikami radykalnego podejścia byli Robert Bellarmin i Cornelius Jansen[6]. Oświecenie przyniosło pogląd, iż formułę należy odrzucić ze względu na jej elitarny charakter[6]. Interpretację formuły opublikowano w dokumentach Stolicy Apostolskiej papieży Piusa IX encyklika Quanto conficiamur moerore (1863 r.) i Piusa XII w Mystic Corporis (1943 r.)[3][7]. Extra Ecclesiam nulla salus określa ścisły związek między dostąpieniem łaski zbawienia, a mistycznym Ciałem Jezusa, jak określany jest w teologii Kościół założony przez Jezusa Chrystusa (KKK 792) czy to przez przynależność do wspólnoty religijnej, czy też w braku znajomości historii objawienia i Odkupienia, przez godne życie w łączności duchowej z uosabianymi przez Zbawiciela ideałami (LG 14)[8]. Żadne bowiem kryteria nie mogą określić i zdefiniować granic miłosierdzia Bożego[9], tak więc nie dotyczy to bez własnej winy nieznających Chrystusa i Kościoła „anonimowych chrześcijan” (1 Tm 2,4)(KKK 847)[a][8]. Warunkiem zbawienia jest bowiem współdziałanie człowieka z wolą zbawczą Boga (łac. voluntas salvifica)[10]. Ujęcie (bona fides) Extra Ecclesiam nulla salus przez Sobór watykański II (LG 16; KKK 848)[b], a także dokumentów posoborowych (Dominus Iesus – Kongregacja Nauki Wiary 2000 r.)[11], mimo iż za II Soborem watykańskim powtarza iż Kościół Chrystusa trwa (łac. subsistit in) w Kościele katolickim (Dz 4,12)[c] spotkało się z krytyką wewnątrz Kościoła przez tradycjonalistów, którzy za Hilarym z Poitiers i IV soborem laterańskim, przyjmując formułę za dogmat, wykluczają inne niż literalne traktowanie przyjętych zapisów[12], a także przez uczestniczących w dialogu ekumenicznym m.in. za określenie w dokumentach „wspólnoty kościelne”[13][2]. Zarzut zredukowania chrześcijaństwa wyłącznie do jego aspektu humanistycznego sformułował Hans Urs von Balthasar[6].

Zobacz też

 Osobny artykuł: apokatastaza.
 Osobny artykuł: eschatologia.
 Osobny artykuł: sedewakantyzm.
  1. ↑ a b Współcześnie za głównego architekta tezy nieświadomego współdziałania z łaską był Karl Rahner, autor terminu „anonimowe chrześcijaństwo”.
  2. ↑ a b Interpretacja formuły Extra Ecclesiam nulla salus wpłynęła na współczesne podejście do eklezjologii.
  3. ↑ a b Kwestią natury teologiczno – dogmatycznej jest obecność Chrystusa w Eucharystii, realnie pod postacią chleba i wina, przez przeistoczenie (transsubstancjację).
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „uwagi”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW
  1. ↑ Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ: Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych. WAM, 2002. [dostęp 2017-08-25].
  2. ↑ a b c d e f Magdalena Zubrzycka: Podsumowanie: Historia formuły „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. I). Międzynarodowa Komisja Teologiczna, „Sensus fidei w życiu Kościoła” Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”. [dostęp 2017-08-25].
  3. ↑ a b c d Jan Kracik: Poza Kościołem nie ma zbawienia. [dostęp 2017-08-23].
  4. ↑ a b Eliza Litak: Uzupełnienia: Św. Augustyn o zasadzie „extra Ecclesiam nulla salus”. Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii przy Kolegium Filozoficzno-Teologicznym OO. Dominikanów w Krakowie. [dostęp 2017-08-25].
  5. ↑ Kazimierz Bisztyga SJ: Poza Kościołem nie ma zbawienia, [w: Kościół katolicki. Kraków 1931. Wydawnictwo księży jezuitóW, ss. 99-133]. [dostęp 2017-08-25].
  6. ↑ a b c d Magdalena Zubrzycka: Podsumowanie: Historia formuły „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. II). Międzynarodowa Komisja Teologiczna, „Sensus fidei w życiu Kościoła” Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”. [dostęp 2017-08-25].
  7. ↑ Donald Sanborn: Analiza krytyczna ratzingerowskiej deklaracji Dominus Iesus. Ultra montes Kraków 2004. [dostęp 2017-08-25].
  8. ↑ a b Marek Blaza SJ: Zbawienie niewierzących. Jezuici.pl, 2010-12-07. [dostęp 2017-08-25].
  9. ↑ Jacek Salij OP: Szukającym drogi. Poznań: W drodze, 1998. ISBN 83-7033-202-1. [dostęp 2017-08-25].
  10. ↑ ks. Marian Kowalewski: Mały słownik teologiczny. Poznań–Warszawa–Lublin: Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, 1960, s. 421.
  11. ↑ Karl Stehlin: Deklaracja Dominus Iesus czyli ekumenizm totalny. [w:]Zawsze Wierni, nr 42, 09-10.2001, s. 10.. [dostęp 2017-08-25].
  12. ↑ Patrick Henry Omlor „Robber Church: the Collected Writings, 1968-1997” ISBN 978-1-895270-20-4
  13. ↑ Paweł Mazurkiewicz: DOMINUS JESUS – Jak odczytywać Deklarację Kongregacji Nauki Wiary. Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej Diecezji Warszawsko-Praskiej. [dostęp 2017-08-25].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Uzupełniające źródła internetowe

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Extra_Ecclesiam_nulla_salus&oldid=50227922”