Przejdź do zawartości

Zamach stanu w Sudanie (2019)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Mix321 (dyskusja | edycje) o 12:15, 8 cze 2019. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Zamach stanu w Sudanie (2019)
Ilustracja
Sudański Pałac Prezydencki
Czas

11 kwietnia 2019

Miejsce

Sudan, Chartum

Wynik

Skutki zakończonego powodzeniem zamachu:

  • Obalenie prezydenta Umara Hassana al-Baszira
  • Rozwiązanie parlamentu i rządu
  • Zawieszenie konstytucji
  • Ustanowienie tymczasowej Rady Wojskowej
  • Protestujący potępiają rząd wojskowy
Strony konfliktu
Sudan Republika Sudanu Sudan Siły Zbrojne Sudanu
Dowódcy
Sudan Umar al-Baszir
Prezydent Sudanu
Sudan gen. Ahmed Awad Ibn Auf
Przywódca zamachu
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
15°30′02,0000″N 32°33′36,0000″E/15,500556 32,560000

Zamach stanu w Sudanie (2019) – zakończony powodzeniem zamach stanu kierowany przez gen. Ahmeda Awada Ibn Aufa, przeciwko prezydentowi Umarowi al-Baszirowi.

Podłoże

Protesty w Sudanie trwają od 19 grudnia 2018 roku, kiedy to w kilku miastach wybuchła seria demonstracji z powodu dramatycznie rosnących kosztów życia i pogorszenia się stanu gospodarki[1]. W styczniu 2019 roku protesty przeniosły uwagę ze spraw gospodarczych na wezwania do dymisji długoletniego prezydenta Sudanu Umara al-Baszira[2][3]. 22 lutego 2019 prezydent Baszir pierwszy raz od dwudziestu lat ogłosił stan wyjątkowy z powodu narastających niepokojów społecznych[4][5].

Przebieg

Od 6 kwietnia na placu pod siedzibą naczelnego dowództwa wojskowego w Chartumie Sudańskie Zrzeszenie Profesjonalistów organizowało strajki przeciw prezydentowi Baszirowi[6]. 11 kwietnia 2019 prezydent Sudanu Umar al-Baszir, sprawujący swój urząd 30 lat (1989 - 2019) został usunięty ze swojego stanowiska przez sudańskie siły zbrojne jako skutek sudańskich protestów w latach 2018-2019[7]. Sudańskie wojsko ogłosiło rozwiązanie rządu i parlamentu, oraz wprowadziło trzymiesięczny stan wyjątkowy, po którym nastąpić ma dwuletni okres przejściowy[8]. Ahmed Awad Ibn Auf, który stał się de facto głową państwa, ogłosił również zawieszenie obowiązywania konstytucji i wprowadzenie godziny policyjnej. Media państwowe doniosły, że wszyscy więźniowie polityczni, w tym przywódcy protestów przeciwko Baszirowi, zostali wypuszczeni na wolność[9].

Tymczasowa Rada Wojskowa aresztowała kilku urzędników: premiera Mohameda Tahira Ayalę, Ahmeda Harouna (przewodniczącego rządzącej partii Kongresu Narodowego), członka Legislatury Narodowej Awad Al-Jaz, byłego ministra obrony Abdela Rehima Mohameda Husseina i byłych wiceprezydentów Bakriego Hasana Saliha i Alego Osmana Tahę.

Awad Ibn Auf następnego dnia po zamachu został usunięty ze stanowiska, podobnie dowódcy wywiadu i policji, a szefem rady wojskowej został gen. Abd al-Fattah Abd er-Rahman Burhan. Dwa dni później rada wojskowa ogłosiła zniesienie cenzury i godziny policyjnej, zwolnienie więźniów politycznych, powołanie komitetu ds. walki z korupcją i wszczęcie dochodzenia w sprawie nadużyć dotychczasowej administracji. Ponadto rada zapowiedziała, że społeczeństwo będzie miało możliwość wyboru cywilnego premiera[10]

Sudańskie Zrzeszenie Profesjonalistów od czasu obalenia Baszira negocjowało z Tymczasową Radą Wojskową kształt przyszłego ustroju, jednak 3 czerwca niespodziewanie Rada podjęła próbę usunięcia siłą protestujących sprzed dowództwa wojska. Podczas masakry zginęło ponad 60 osób[6].

Reakcje wewnętrzne

W oświadczeniu Stowarzyszenie Specjalistów Sudańskich i Sudańska Partia Komunistyczna potępiły Tymczasową Radę Wojskową jako rząd „tych samych twarzy i podmiotów, przeciwko którym zbuntowali się nasi wielcy ludzie”. Aktywiści domagali się przekazania władzy cywilnemu rządowi[11], kontynuując siedzący protest pod dowództwem armii[10].

Reakcje międzynarodowe

  •  Francja uważnie śledzi rozwój sytuacji, wzywa do wysłuchania głosu narodu sudańskiego i wspiera proces pokojowy[12].
  •  Niemcy wezwały do pokojowego rozwiązania kryzysu w Sudanie. Kanclerz Angela Merkel wyraziła poparcie dla cywilnego rządu przejściowego[13].
  •  Turcja oświadczyła, że ma nadzieję na powrót do „normalnego procesu demokratycznego” w Sudanie[14].
  •  Rosja - Przewodniczący Rady Konstytucji i Komisji Spraw Konstytucyjnych Rady Federacji Andriej Kliszas cytowany przez agencję RIA Nowosti powiedział, że „Przymusowa, niekonstytucyjna zmiana władzy jest niedopuszczalna w Sudanie, tak jak w każdym innym kraju na świecie”[15].
  • Unia Afrykańska potępiła zamach stanu, mówiąc, że posunięcie to nie jest właściwą odpowiedzią na wyzwania stojące przed Sudanem i aspiracjami jego mieszkańców[16].
  •  Unia Europejska oświadczyła, że monitoruje sytuację i wzywa wszystkie strony do powstrzymania się od przemocy i znalezienia sposobu na pokojowe przemiany[17].

Przypisy

  1. "Several killed in Sudan as protests over rising prices continue" [online], aljazeera.com [dostęp 2018-12-21] (ang.).
  2. "Sudanese police fire on protesters demanding president step down" [online], The Guardian [dostęp 2019-01-17] (ang.).
  3. "It's more than bread': Why are protests in Sudan happening?" [online], www.middleeasteye.net [dostęp 2018-12-25] (ang.).
  4. "Sudan's Bashir names VP, prime minister as protests continue" [online], Reuters [dostęp 2019-02-23] (ang.).
  5. "Sudan's Al-Bashir Declares State of Emergency for One Year" [online], www.bloomberg.com [dostęp 2019-02-22] (ang.).
  6. a b Michał Wilgocki, Kryzys w Sudanie: Zginęło 60 osób [online], wyborcza.pl, 5 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-08].
  7. Sudan's Omar al-Bashir forced out in coup [online], cnn.com [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  8. Sudan's President Bashir forced out in military coup [online], cnn.com [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  9. Sudan’s Omar al-Bashir is ousted by military after 30 years in power [online], washingtonpost.com [dostęp 2019-04-15] (ang.).
  10. a b Robert Stefanicki, Algieria, Libia, Jordania, Maroko, Sudan. Czy to druga arabska wiosna? [online], wyborcza.pl, 15 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-16] (pol.).
  11. „الحزب الشيوعي السوداني Sudanese Communist Party-SCP” [online], facebook.com [dostęp 2019-04-11] (arab.).
  12. "Soudan - Q&R - Extrait du point de presse (11 avril 2019)" [online], diplomatie.gouv.fr [dostęp 2019-04-11] (fr.).
  13. "Germany calls for peaceful solution to Sudan crisis" [online], www.aa.com.tr [dostęp 2019-04-12] (ang.).
  14. "Erdogan hopes Sudan will return to 'normal democratic process" [online], news.yahoo.com [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  15. "Russian Lawmakers Criticize Sudan Coup as ‘Unconstitutional’" [online], The Moscow Times [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  16. "African Union criticises military takeover in Sudan" [online], africa.cgtn.com [dostęp 2019-04-11] (ang.).
  17. "EU Follows Situation In Sudan, Delegation In African Country Continues Work - Spokeswoman" [online], www.urdupoint.com [dostęp 2019-04-12] (ang.).