Ogrodnictwo partyzanckie
Ogrodnictwo partyzanckie (ang. guerilla gardening) – forma akcji bezpośredniej polegająca na prowadzeniu prac ogrodowych na terenie, do którego ogrodnik nie ma praw własności. Tego rodzaju prace prowadzone są na ogół w miejscach publicznych – opuszczonych i zaniedbanych lub będących własnością prywatną, lecz noszących znamiona porzucenia przez właściciela. Partyzancko uprawiane tereny zielone są porządkowane, a następnie obsiewane lub obsadzane roślinami użytkowymi jadalnymi lub ozdobnymi[1].
Partyzantka ogrodowa wynikać może z szeregu motywacji. Może być działaniem ogrodników wykraczających ze swymi pracami poza granice własnych posiadłości, ale też aktywistów politycznych lub działaczy ruchów ekologicznych, traktujących tego rodzaju akcje jako formy protestu i akcji bezpośrednich. Praktyki takie mogą w założeniu{kształtować prawa do ziemi[według kogo?], prowadzić do przejęcia ziemi porzuconej lub nieużywanej zgodnie z przeznaczeniem. Pośrednim celem partyzanckiego ogrodnictwa jest udostępnienie korzyści[2] z uprawy ziemi osobom jej nieposiadającym, a także poprawa estetyki otoczenia.
Dodatkowo w przypadku roślin jadalnych istnieje możliwość korzystania z plonów przez okoliczną społeczność.
Część działań tego rodzaju (jako nie posiadających umocowania prawnego) prowadzonych jest w nocy i okrytych tajemnicą; mimo to niektórzy partyzanci ogrodowi działają w bardziej widoczny sposób.
1 maja został ustanowiony Międzynarodowym Dniem Partyzanckiego Siania Słoneczników[3].
16 maja obchodzony jest jako Światowy Dzień Siania Dyni w Miejscach Publicznych. W roku 2017 aktywista Miejskiej Partyzantki Ogrodniczej, Witold Szwedkowski zorganizował to święto po raz pierwszy[4][5][6]. W roku 2018 termin wydarzenia ustalony został na 16 maja, a w propagowanie go i w sianie dyni zaangażowało się 900 osób[7]. W roku 2019 do organizacji przyłączył się Park Śląski i organizacja ogrodnictwa partyzanckiego z Gandawy[potrzebny przypis].
Przypisy
- ↑ Emily Wax , ‘Guerrilla gardeners’ spread seeds of social change, „The Washington Post”, 14 kwietnia 2012, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-02-17] (ang.).
- ↑ Marc G. Berman , John Jonides , Stephen Kaplan , The Cognitive Benefits of Interacting With Nature, „Psychological Science”, 12, 2008, s. 1207–1212, DOI: 10.1111/j.1467-9280.2008.02225.x, ISSN 0956-7976, PMID: 19121124 [dostęp 2016-02-17] (ang.).
- ↑ International Sunflower Guerilla Gardening Day [online], MNN - Mother Nature Network [dostęp 2016-03-31] .
- ↑ Katarzyna Głowacka: Dynia połączy sąsiadów. Silesion. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego: Sadzenie ma znaczenie!. slaskie.pl. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
- ↑ Kamil Nowak: Międzynarodowy dzień siania dyni w miejscach publicznych. TVP Katowice. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
- ↑ Miejska Partyzantka Ogrodnicza: Międzynarodowy dzień siania dyni w miejscach publicznych. Facebook. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
Bibliografia
- Guerrilla gardening -- why people garden without boundaries: Richard Reynolds at TEDxItaewon
- A guerilla gardener in South Central LA: Ron Finley at TED
Linki zewnętrzne
- GuerrillaGardening.org – międzynarodowe forum dla ogrodników partyzanckich
- On the verge of a revolution
- Strona Międzynarodowego Dnia Partyzanckiego Siania Słoneczników