Pasmo Lubania
Pasmo Lubania – dobrze wyodrębniony masyw górski w południowo-wschodniej części Gorców, między dolinami Ochotnicy, Dunajca i Krośnicy, oddzielony od głównego rozrogu Przełęczą Knurowską oraz dolinami potoków Furcówka i Knurowskiego. Od Pienin oddziela go przełącz Snozka i dolina Krośnicy. Długość ok. 20 km, szerokość do 10 km[1][2].
Przebieg pasma
W Paśmie Lubania w kierunku od Przełęczy Knurowskiej na wschód wyróżnia się w jego grani głównej kolejno następujące, słabo wyodrębnione wierzchołki[1]:
- Turkówka 890 m
- Bukowinka 935 m
- Chałupisko (936 m)
- Cyrla 913 m
- Kotelnica 946 m
- Runek (Hubieński) 997 m
- Runek 1004 m
- Kudowski Wierch 1024 m
- Jaworzyny 1096 m
- Lubań 1211 m – na zachodnim wierzchołku wieża widokowa
- Średni Groń
- Jaworzyna Ligasowska 1050 m
- Bukowina (1009 m)
- Czerteż Grywałdzki (861 m)
- Brożek (841 m)
- Kotelnica
- Marszałek 828 m
- Kopia Góra (476 m)
Pasmo ma równoleżnikowy przebieg. Od grani głównej odchodzi wiele krótkich, bocznych odnóg, na niektórych z nich również są nazwane wierzchołki[1]. Łącznie w zbocza Pasma Lubania wcina się trzydzieści dolin. Doliny na północnych zboczach (Ochotnica Górna i Dolna) są wąskie i strome, te na południowych zboczach są dłuższe, mniej strome i bardziej zagospodarowane[2].
Opis pasma
Partie grzbietowe zbudowane są z piaskowców magurskich, zbocza porośnięte lasami iglastymi i mieszanymi. Spływają z nich liczne potoki Na zboczach dwie niewielkie jaskinie osuwiskowe – Zbójnickie Dziury[2]. Dość wysoko na zbocza podchodzą osiedla miejscowości położonych po obu stronach Pasma Lubania: od północnej strony jest to Ochotnica Dolna i Ochotnica Górna, od południowej Knurów, Szlembark, Huba, Maniowy, Kluszkowce, Mizerna, Krośnica, Grywałd, od wschodniej Krościenko i Tylmanowa. Najwyżej, bo na głównej grani, położone jest otoczone z wszystkich stron lasem niewielkie osiedle Studzionki[1]. Na stokach i partiach grzbietowych liczne polany, pozostałość dawnego pasterstwa. Większość z nich od dawna nieużytkowana samoistnie zarasta lasem, niektóre zarosły już całkowicie. Na znajdującej się między dwoma wierzchołkami Lubania polanie Wierch Lubania skrzyżowanie szlaków turystycznych, a w sezonie letnim działa Studencka Baza Namiotowa Lubań[2].
Lasy porastające pasmo to głównie dolnoreglowa buczyna karpacka, lasy bukowo-jodłowe z domieszką jawora i jesionu. Resztki górnoreglowego lasu pierwotnego ostały się tylko na wierzchołku Lubania. Zachowały się niewielkie enklawy lasów modrzewiowych. Na jednej z nich utworzono rezerwat przyrody Modrzewie[2]. Flora Pasma Lubania różni się nieco od flory pozostałej części Gorców. Jest to skutek cieplejszego i bardziej suchego mikroklimatu[2]. Z rzadkich w Polsce gatunków roślin w Paśmie Lubania stwierdzono występowanie kukułki bzowej i irgi czarnej[3].
Szlaki piesze w Paśmie Lubania
Całe pasmo przemierza znakowany czerwono Główny Szlak Beskidzki. Z dolin po obydwu stronach pasma dołączają do niego inne szlaki:
odcinek: Knurowska Przełęcz – Lubań – Wierch Lubania. Odległość 13,7 km, suma podejść 750 m, suma zejść 430 m, czas przejścia: 4 godz., z powrotem 3:05 godz.[4]- odcinek: Krościenko nad Dunajcem – Wierch Lubania. Odległość 9,5 km, suma podejść 820 m, suma zejść 50 m, czas przejścia: 3 godz. 45 min, z powrotem 2 godz. 30 min[4]
Tylmanowa (Baszta) – Makowica – Czerteż – Pasterski Wierch – Średni Groń. Odległość 5,5 km, suma podejść 850 m, suma zejść 40 m, czas przejścia 2 godz. 30 min, z powrotem 1 godz. 20 min[4].- Grywałd – Wierch Lubania. Odległość 5,8 km, suma podejść 660 m, czas przejścia 2 godz. 30 min, z powrotem 1 godz. 30 min[4].
Ochotnica Dolna – Folwarki – Lubań – Wierch Lubania. Odległość 5,8 km, suma podejść 700 m, suma zejść 20 m, czas przejścia 2 godz. 40 min, z powrotem 1 godz. 30 min[4]- Snozka – Drzyślawa – Wyrobki – Wierch Lubania. Odległość 6,1 km, suma podejść 580 m, suma zejść 20 m, czas przejścia 2 godz. 30 min, z powrotem 1 godz. 40 min[4]
Osada Czorsztyn – Kluszkowce – Rezerwat przyrody Modrzewie – Gierowa Góra – Lubań – wyznakowany w 2015 roku.- Ochotnica Dolna – dolina Kudowskiego Potoku – polana Morgi – Lubań – Wierch Lubania. Odległość 6,9 km, suma podejść 660 m, suma zejść 200 m, czas przejścia 2 godz. 40 min, z powrotem 1 godz. 35 min[4]
- Maniowy – Mizerna – połączenie z GSB w rejonie polany Kudów – wyznakowany w 2015 roku.
Od 2015 roku istnieje wieża widokowa na Lubaniu[5].
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b c d Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-01-06].
- ↑ a b c d e f M. Cieszkowski, P. Lubieński, Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty, P. Lubieński (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, ISBN 83-89188-19-8.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b c d e f g Gorce. Mapa turystyczna 1: 50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.
- ↑ Enklawa aktywnego wypoczynku w sercu Gorców. Informator turystyczny [online], Strona internetowa Ochotnicy Dolnej [dostęp 2018-12-17].