Caresse Crosby
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
 Caresse Crosby, 1922 r. | |
| Data urodzenia |
20 kwietnia 1891 r. |
|---|---|
| Data śmierci |
24 stycznia 1970 r. |
| Zawód, zajęcie |
mecenaska sztuki i wynalazczyni |
Caresse Crosby, wł. Mary Phelps Jacob (ur. 20 kwietnia 1891 r., zm. 24 stycznia 1970 r.) – amerykańska mecenaska sztuki i wynalazczyni, posiadaczka patentu na stanik.
Życiorys
Urodziła się 20 kwietnia 1891 r. jako Mary Phelps Jacob[1] w zamożnej rodzinie zamieszkałej na Manhattanie i w Watertown. Uczęszczała do szkoły pani Chapin w Nowym Jorku, a potem do szkoły Rosemary Hall w Wallingford[2]. Gdy w wieku 19 lat przygotowywała się na bal debiutantek[2], zauważyła że pod przeźroczystą suknią[3] widoczne są usztywnienia gorsetu. Jako że dodatkowo gorset był bardzo ograniczający i wiele kobiet miało trudności z oddychaniem w nim[2], zdecydowała się stworzyć wygodniejszą i mniej uciążliwą alternatywę. W tym celu wykorzystała dwie jedwabne[4] chusteczki do nosa[3] i z pomocą służącej zszyła je razem za pomocą różowej wstążki i sznurka. Powstała w ten sposób bielizna była miękka i lekka, a także dopasowywała się dokształtu ciała użytkowniczki w znacznie bardziej wygodny sposób niż tradycyjne gorsety. Wkrótce jej wynalazek zyskał popularność wśród rodziny, przyjaciół, a nawet nieznajomych. Projekt Jacob był pierwszym biustonoszem, który cieszył się względnie szerokim użyciem, i dostrzegając potencjał swojego wynalazku[4], 12 lutego 1914 r. złożyła wniosek patentowy na ten projekt[2], a potem rozpoczęła sprzedaż[4]. Patent na „miękki biustonosz bez pleców” otrzymała oficjalnie 3 listopada 1914 r.[3] Chociaż podobne elementy garderoby podtrzymujące piersi istniały już wcześniej, ona jako pierwsza opatentowała bieliznę o nazwie „brassiere”[3].
Wyszła za mąż za Richarda Peabody'ego i przeprowadziła się do Bostonu, gdzie założyła firmę Fashion Form Brassiere Company, która przez kilka lat produkowała biustonosze[4]. Jako że prowadzenie firmy nie szło jej zbyt dobrze[3], sprzedała za 1500 dolarów swój patent na biustonosze firmie Warner Brothers Company[2], która przez następne 30 lat czerpała z niego zyski, sprzedając najpopularniejszy biustonosz w kraju. Po dołączeniu do I wojny światowej rząd USA zaczął domagać się, by kobiety przestały kupować gorsety w celu oszczędzania metalu niezbędnego do prowadzenia walk i od dopiero tego momentu zaczęły być one masowo zastępowane w damskiej modzie przez pozbawione metalu biustonosze[4]. Spadek sprzedaży gorsetów uwolnił około 28 tys. ton metalu – wystarczająco dużo, by zbudować dwa pancerniki[5].
Po zakończeniu I wojny światowej jej małżeństwo rozpadło się[4], gdyż doświadczenia Richarda Peabody'ego z walk były traumatyczne, w efekcie czego popadł w alkoholizm. 9 września 1922 r.[3] wyszła ponownie za mąż, za Harry'ego Crosby'ego, wykształconego na Uniwersytecie Harvarda bratanka J.P. Morgana[1], również weterana I wojny światowej, który służył w II bitwie pod Verdun i w 1919 r. otrzymał francuski Krzyż Wojenny. Była od drugiego męża starsza o 6 lat. Para już dwa tygodnie po zawarciu znajomości rozpoczęła romans, który był obiektem powszechnych plotek w wyższych sferach Bostonu, gdyż była jeszcze wówczas mężatką[3].
Drugi mąż nie chciał pozostać w Stanach Zjednoczonych i już dwa dni po ślubie para przeniosła się do Paryża[3], gdzie stała się mecenaską sztuki, patronując pokoleniu artystom tzw. straconego pokolenia. Wraz z mężem założyła wydawnictwo Black Sun Press, które publikowało wczesne prace niektórych wpływowych później pisarzy, w tym Kay'a Boyle'a, D.H. Lawrence'a, Harta Crane'a, Ernesta Hemingwaya, Henry'ego Millera i Anaïs Nin, Jamesa Joyce'a[1] i Archibalda MacLeisha. To właśnie Crosby zasugerował, aby przyjęła nowe imię, co miało podkreślić nowy etap w jej życiu. Wówczas zaczęła nazywać siebie Caresse[2]. Zamieszkała w starym młynie koło zamku księcia de la Rochefoucauld[1] na przedmieściach Ermenonville, który nazwali Le Moulin du Soleil (pol. Młyn Słońca)[3]. Małżonkowie zakupili młyn podczas wizyty w tymże zamku[1]. Młyn stał się miejscem przyjęć z artystami, w którym spotykali się z pisarzami, studiowali literaturę i zaczęli pisać oraz publikować własne prace. Jej mąż początkowo pracował dla swojego wuja w paryskim banku, ale wkrótce zmęczyło go życie zawodowe i pod koniec 1923 r. rzucił ją. W latach 1922–1925 małżonkowie wiedli pełen przepychu styl życia finansowany ze sprzedaży obligacji i akcji, których dywidendy były wcześniej podstawą ich dochodów. Tworzyli tzw. otwarte małżeństwo. Pod koniec 1924 r. mąż przekonał ją do formalnej zmiany imienia na Caresse[3].
Po śmierci Harry'ego Crosby'ego, który 10 grudnia 1929 r. popełnił samobójstwo, wcześniej zabijając swoją kochankę, kontynuowała swoją pracę[1]. Angażowała się również politycznie i społecznie, m.in. założyła organizację Women Against War[5].
Wraz z pierwszym mężem mieli dwoje dzieci: syna Williama Jacoba i córkę Polly[3].
Zmarła 24 stycznia 1970 r.[1]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Francis Booth, Caresse Crosby, Patron of the Literary Lost Generation [online], Literary Ladies Guide, 8 czerwca 2021 [dostęp 2024-09-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f Kate Kelly, First Bra Patent 1913 [online], America Comes Alive, 13 marca 2011 [dostęp 2024-09-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Mary Phelps Jacob (Caresse Crosby) [online], www.phelpsfamilyhistory.com [dostęp 2024-09-20].
- ↑ a b c d e f Mary Phelps Jacob: Inventor of the Modern Brassiere [online], www.women-inventors.com [dostęp 2024-09-20].
- ↑ a b Mary Jacob | Lemelson [online], lemelson.mit.edu [dostęp 2024-09-20].