Bogdan Baer

Bogdan Baer

Foto: Paweł Matyka
Imię i nazwisko	Bogdan Stanisław Baer
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1926 Warszawa
Data i miejsce śmierci	28 sierpnia 2002 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Iwona Zaborowska-Baer
Lata aktywności	1949–2002
Odznaczenia

Grób Bogdana Baera i jego żony na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Bogdan Baer (ur. 8 listopada 1926 w Warszawie, zm. 28 sierpnia 2002 tamże) – polski aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, reżyser teatralny. Znany m.in. z roli Tomasza Glinickiego w serialu W labiryncie.

Życiorys

Absolwent XIII Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Leopolda Lisa-Kuli w Warszawie. W 1949 r. ukończył studia na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST (ówcześnie z siedzibą w Łodzi). Mąż malarki i scenografa teatralnego – Iwony Zaborowskiej-Baer, z którą doczekali się dwóch córek i siedmiorga wnucząt.

Ten charakterystyczny aktor, jedna z największych osobowości polskiej sceny powojennej, debiutował u Leona Schillera w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Tu spotkał Kazimierza Dejmka, z którym w jego Teatrze Nowym pracował przez długie lata.

Niejednokrotnie tytułowano go „aktorem staropolskim”. Przyczyniły się do tego kreacje w dejmkowskich misteriach, takie jak Jezus w „Historyi o chwalebnym zmartwychwstaniu pańskim” Mikołaja z Wilkowiecka czy rola tytułowa w „Żywocie Józefa” Mikołaja Reja.

Przyjaźń i współpraca z Dejmkiem zawiodły go do Teatru Narodowego w Warszawie. W pamiętnych „Dziadach” z 1967 grał diabła. Po usunięciu Dejmka ze Sceny Narodowej znalazł się w Teatrze Ateneum oraz Dramatycznym.

W 1981 powrócił pod skrzydła Dejmka, tym razem w Teatrze Polskim. Zagrał m.in. Nosa w „Weselu” Wyspiańskiego, Przepiórkę w „Vatzlavie” Mrożka, Dyndalskiego w „Zemście” Fredry. Zajął się tu również reżyserią. Stworzył takie spektakle, jak „Lekarz mimo woli” Moliera, czy „Żabusia” Gabrieli Zapolskiej.

W 1998 po raz ostatni wziął udział w staropolskim przedsięwzięciu Dejmka grając Woźnego w „Dialogus de Passione” w Teatrze Narodowym.

Jednak do końca życia pozostał w Teatrze Polskim i stworzył także liczne role w spektaklach Jarosława Kiliana, m.in. Prologus w „Pastorałce” Leona Schillera, Piekielny Piotruś w „Zielonej Gęsi” Gałczyńskiego, czy – ostatnia rola teatralna – epizodzik Pana Niedzieli w „Don Juanie” Moliera. Pochowany na Powązkach Wojskowych (kwatera A 3 Tuje rz. 3 m. 10).

Wybór ról teatralnych

• Sezon 1946/47–1948/49 – Teatr Wojska Polskiego w Łodzi, PWST, dyr. Leon Schiller:
  • 30.04.1949 – A. Fadiejew, Młoda Gwardia – Eugeniusz Stachowicz
  • 01.07.1949 – L. Schiller, Kram z piosenkami – Tyciuteńki, Mąż, Szewczyk, Andrus – Teatr WP, Łódź
• Sezon 1950/51–1962/63 – Teatr Nowy w Łodzi, dyr. Kazimierz Dejmek:
  • 17.02.1955 – Pierre Beaumarchais, Wesele Figara
  • 21.06.1957 – Leon Schiller, Kram z piosenkami, reż. Barbara Fijewska
  • 06.04.1958 – Mikołaj Rej, Kazimierz Dejmek, Żywot Józefa
  • 16.12.1961 – Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim – Jezus
  • 26.01.1961 – Opera za trzy grosze, reż. Jakub Rotbaum
• Sezon 1963/64–1967/68 – Teatr Narodowy, dyr. K. Dejmek:
  • 20.01.1967 – Molier, Mizantrop – Ergast
  • 25.11.1967 – A. Mickiewicz, Dziady – Diabeł
  • 20.07.1968 – W. Shakespeare, Sen nocy letniej – Groszek
  • 05.02.1975 – Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Ludwik René (Teatr Dramatyczny w Warszawie)
• Sezon 1975/76–1980/81 – Teatr Nowy w Łodzi, dyr. K. Dejmek:
  • 28.09.1975 – Dialogus de Passione – Woźny
  • 14.02.1977 – Karol Kurpiński, Zamek w Czorsztynie, czyli Bojomir i Wanda – Teatr Wielki w Łodzi
  • 29.05.1977 – Wojciech Młynarski, Cień, Teatr Nowy w Łodzi
• Sezon 1981/82–2001/02 – Teatr Polski w Warszawie, dyr. K. Dejmek
  • 16.12.1982 – Kazimierz Dejmek, Gra o Narodzeniu i Męce
  • 27.01.1994 – L. Schiller, Kram z piosenkami – On (ballada staromiejska)
  • 26.10.1996 – A. Fredro, Dożywocie – Orgon
  • 21.12.1996 – L. Schiller, Pastorałka – Prologus
  • 28.11.1998 – Dialogus de Passione, Teatr Narodowy w Warszawie – Woźny (gośc.)
  • 21.05.1999 – Jan Drda, Igraszki z diabłem – Odźwierny piekielny
  • 27.05.2000 – K.I. Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś – Piekielny Piotruś
  • 20.12.2000 – Jolanta Wodiczko, Christmas Show (rewia)

Filmografia

• 1954 – Trudna miłość – przechodzień
• 1959 – Krzyż Walecznych – Petrak
• 1960 – Krzyżacy – Ciaruszek
• 1964 – Rękopis znaleziony w Saragossie
• 1969 – Nowy – prelegent z Warszawy w Powiatowej Radzie Narodowej w Nowym Dworze Mazowieckim
• 1969 – Do przerwy 0:1 – pacjent Gienio (odc. 7)
• 1971 – Milion za Laurę – handlarz Bulak
• 1973 – Akcja V – Heinrich Schikora
• 1975 – Czterdziestolatek – dyrektor Pociecha (serial tv)
• 1975 – Opadły liście z drzew – Świadek Jehowy
• 1975 – Dyrektorzy – Robert Grabowski
• 1977 – Lalka – Szprot
• 1978 – Rodzina Leśniewskich – profesor Skubiszewski
• 1978 – Ślad na ziemi – Wolski, kierownik betoniarni
• 1981 – Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – radca Brettner (odc. 4)
• 1982 – Przygrywka – lekarz
• 1983 – Fucha – nauczyciel historii (początkowo podaje się za przewodniczącego rady narodowej)
• 1983 – Szaleństwa panny Ewy – Wacław Szymbart
• 1984 – Przeklęte oko proroka – wachmistrz
• 1985 – Urwisy z Doliny Młynów – fotograf
• 1985 – Oko proroka, czyli Hanusz Bystry i jego przygody – wachmistrz
• 1986 – Mgiełka – jako ojciec dziecka (spektakl telewizyjny)
• 1987 – Misja specjalna – Gruppenfuhrer SS Muller
• 1988 – Czarodziej z Harlemu – Bączek, prezes Stali Tczew
• 1989 – Janka – Bukaro, dyrektor trupy teatralnej
• 1990 – W labiryncie – Tomasz Glinicki, ojciec Renaty (telenowela)
• 1991 – Ptak – ojciec Marka
• 1992 – Kawalerskie życie na obczyźnie – lekarz
• 1992 – Mała apokalipsa, reż. C. Gavras – portier (prod. franc.)
• 1993 – Dwa księżyce – burmistrz
• 1993 – Arsen Lupin (Cesarska tabakiera) – majordomus (prod. franc.)
• 1993 – Bliźniak – Wykołek (tv)
• 1993 – Siedem pięter – Lekarz V (tv)
• 1994 – Dwaj panicze z Werony – Antonio (tv)
• 1994 – Intruz – Koffer (tv)
• 1995 – Nic śmiesznego Marka Koterskiego – reżyser filmu Z dymem
• 1999 – Policjanci – fotograf (serial tv)
• 2000 – Na dobre i na złe (telenowela) – hrabia Edward Ryszkiewicz (ostatnia rola)
• 2003 – Tygrysy Europy 2 – Leon Zając-Zejdżek, wujek Elżbiety

Reżyseria teatralna

• 27.10.1982 – Uciechy staropolskie, oprac. dram. i insc. Kazimierz Dejmek, Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze
• 06.10.1983 – Molier, Lekarz mimo woli, Teatr Polski w Warszawie – scena kameralna
• 11.05.1984 – Molier, jw., Teatr im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze
• 28.10.1984 – Uciechy staropolskie, oprac. jw., Teatr Polski w Szczecinie
• 14.07.1985 – Molier, jw., Teatr Polski w Szczecinie
• 03.09.1988 – Pochwała wesołości – własny układ piosenek rokokowych z okresu stanisławowskiego, Warszawska Opera Kameralna (sala balowa Pałacu na wodzie w warszawskich Łazienkach)
• 16.02.1991 – W. Perzyński, Szczęście Frania, Teatr Polski w Warszawie – scena kameral.
• 01.12.1992 – Jacques Offenbach – Trzy operetki, Warszawska Opera Kameralna
• 18.11.1993 – G. Zapolska, Panna Maliczewska, Teatr Polski w Warszawie – scena kameral.
• 25.10.1997 – G. Zapolska, Żabusia, Teatr Polski w Warszawie

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
• Złoty Krzyż Zasługi (1974)
• Złoty Krzyż XXX-lecia Teatru Nowego w Łodzi (1979)

Bibliografia

• S. Mrozińska, Szkołą Leona Schillera: PWST 1946–1949, Wrocław, 1972
• Bogdan Baer: 45 lat pracy artystycznej (1949-1994), Warszawa, 1994
• Teczka osob. B.B. [w:] Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego – Dział Dokumentacji Teatralnej

Linki zewnętrzne

• Bogdan Baer w bazie filmpolski.pl
• Bogdan Baer, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Bogdan Baer w bazie IMDb (ang.)
• Bogdan Baer w bazie Filmweb
• Zbiór artykułów o Bogdanie Baerze. teatry.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-17)].
• Bogdan Baer na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”