Stanisław Pachołowiecki
| Data urodzenia |
XVI wiek |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
kartograf |
Stanisław Pachołowiecki (biał. Станіслаў Пахалавецкі; II połowa XVI w.) – polski kartograf. Jako kartograf Stefana Batorego brał udział w kampaniach moskiewskich (1579–1581). Za swoją działalność w czasie wojny został nobilitowany[1].
…Stanisław Pachołowicki, sekretarz królewski, człek zdolny i waleczny, który za okazane pod Pskowem męstwo otrzymał dostojność szlachecką z herbem nowym zwanym Pskowczyk, i który był topografem przy królu, zrysował w obozie plan strategiczny miasta z okazaniem stanowiska wojsk oblegających, a przytem na drugim planie mapę księstwa połockiego, do czego dodał plany innych zamków w tej ziemi zdobytych przez króla, co wszystko wyrył na miedzi w r. 1580 Jan Chrzciciel de Cavaleriis w Rzymie (ob. "Obsidio et expugnatio munitiss. arcis polocensis per sereniss. Stephanum Poloniae Regem". Delineavit in ipsis castris Stan. Pacholowicki, Joan-Baptisa de Cavaleriis Romae tipis aeneis incidebat An. Dom. 1580)
W okresie wojny z Moskwą wykonał szereg prac kartograficznych, z których zachował się tzw. Atlas Księstwa Połockiego z 1579. Składa się on z mapy przedstawiającej Księstwo Połockie (województwo połockie), mapy Połocka wraz z jego oblężeniem w sierpniu 1580 oraz map-widoków sześciu twierdz zdobytych przez armię Stefana Batorego w 1579: Koziany, Krasne, Sitno, Sokół, Susza i Turowla[3]. Atlas został wydany w formie miedziorytów przez Giovanniego Battistę Cavalieriego w Rzymie w 1580. Jest to pierwszy polski atlas[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Łyčkoŭski: Herby szlacheckie. Herb Pachołowiecki (pol.)
- ↑ Psków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 715.
- ↑ Karol Łopatecki, Ryciny prezentujące kampanię połocką 1579 r. jako jednolita kompozycja kartograficzna, „Terminus”, 19 (1), 2017, DOI: 10.4467/20843844TE.17.005.7894 [dostęp 2023-08-19].
- ↑ Jakub Niedźwiedź, Atlas Księstwa Połockiego Stanisława Pachołowieckiego (1580): propaganda, genologia i tworzenie wiedzy geograficznej, „Terminus”, 19 (1), 2017, DOI: 10.4467/20843844TE.17.004.7893 [dostęp 2023-08-19].