Letycja Buonaparte
Maria Letycja Buonaparte, wł. Maria Letizia Buonaparte, fr. Maria-Laetizia, z domu Ramolino (ur. 24 sierpnia 1750 w Ajaccio, zm. 2 lutego 1836 w Rzymie) – matka Józefa – krótkotrwałego króla Neapolu, późniejszego króla Hiszpanii, Napoleona I – Cesarza Francuzów, Ludwika – krótkotrwałego króla Holandii i Hieronima, króla Westfalii. Jako matka Napoleona I, nosiła w latach 1806–1815 tytuł Pani Matki Cesarza (fr. Madame Mère de l'Empereur, w skrócie Madame Mère). Przysługiwał jej również zwrot Jej Cesarskiej Wysokości (fr. Altesse Impériale). Była protoplastką wszystkich Bonapartych XIX i XX wieku.
Rodzina Letycji
[edytuj | edytuj kod]Rodzina Ramolino była osiadłym na Korsyce od 200 lat starym rodem szlacheckim wywodzącym się od lombardzkich hrabiów Collalto. Ojciec Letycji, Giovanni Girolamo († 1755) był przez pewien czas komendantem garnizonu w Ajaccio, potem generalnym inspektorem dróg i mostów na Korsyce. Po śmierci męża matka Letycji Angela Maria z domu Pietrosanta († 1790) wyszła za Szwajcara Franza Fescha i miała z nim syna, późniejszego kardynała Józefa Fescha, który przez całe życie pomagał dzieciom przyrodniej siostry. Angela Maria Pietrosanta wywodziła się ze słynącego z okrucieństwa górskiego rodu - we wczesnej młodości Letycja nosiła sztylet za pasem.
Małżeństwo z Buonapartem
[edytuj | edytuj kod]Carlo Maria Buonaparte poznał Letycję w roku 1764 i poślubił 1 czerwca tego samego roku. Niedługo potem na Korsyce wybuchło powstanie niepodległościowe w proteście przed przekazaniem wyspy Francji przez zadłużoną Republikę Genui.
Carlo i Maria Letycja mieli trzynaścioro dzieci (pięcioro zmarło we wczesnym dzieciństwie):
- Napoleone Buonaparte (1764/1765 – 17 sierpnia 1765),
- Maria Anna Buonaparte (3 stycznia 1767 – 1 stycznia 1768),
- Józef Bonaparte (7 stycznia 1768 – 28 lipca 1844), król Neapolu, później król Hiszpanii,
- Napoleon Bonaparte (15 sierpnia 1769 – 5 maja 1821), cesarz Francuzów, nosił to samo imię co jego starszy brat, zmarły we wczesnym dzieciństwie,
- Maria Anna Buonaparte (1770), nosiła to samo imię co jej starsza siostra, zmarła we wczesnym dzieciństwie,
- Maria Anna Buonaparte (14 lipca 1770 – 23 listopada 1771), nosiła to samo imię co jej starsza siostra, zmarła rok wcześniej,
- Lucjan Bonaparte (21 maja 1775 – 29 czerwca 1840), książę Canino,
- Eliza Bonaparte (13 stycznia 1777 – 7 sierpnia 1820), wielka księżna Toskanii,
- Ludwik Bonaparte (2 września 1779 – 25 lipca 1844), król Holandii,
- Paulina Bonaparte – Borghese (20 października 1780 – 9 czerwca 1825), księżna Guastalla, później księżna Borghese,
- Karolina Bonaparte (24 marca 1782 – 18 maja 1839), wielka księżna Bergu i Kleve. Żona Joachima Murata, późniejsza królowa Neapolu,
- Hieronim Bonaparte (15 listopada 1784 – 24 czerwca 1860), król wasalnego wobec Francji Królestwa Westfalii.
Życie wdowy
[edytuj | edytuj kod]Kariera syna Napoleona wyzwoliła ją z nędzy. Przeniosła się do Paryża, gdzie poznała Józefinę de Beauharnais.
Jej Cesarska Wysokość Pani Matka
[edytuj | edytuj kod]Dekret Napoleona z 23 marca 1805 zapewnił matce tytuł "Jej Cesarskiej Wysokości Pani Matki", pałac w Paryżu i zamek pod miastem oraz roczną dotację. W roku 1807 Pani Matka przejęła protektorat nad szpitalami i organizacjami filantropijnymi Cesarstwa.
Po pierwszej abdykacji Napoleona Letycja przeniosła się do Rzymu. Stamtąd udała się na Elbę, by odwiedzić syna, i pozostała przy nim do chwili ekspedycji do Francji. W czasie tzw. Stu Dni Napoleona była u jego boku w Paryżu. Po Waterloo wróciła do Rzymu, gdzie spędziła resztę życia w istniejącym do dziś pałacu przy ulicy Corso.
Ostatnie lata
[edytuj | edytuj kod]Zmarła na zapalenie płuc w lutym 1836 roku.
Pochowana została w Corveto koło Civitavecchia. W roku 1851 wnuk Ludwik Napoleon przeniósł jej szczątki do Ajaccio, a w r. 1860 Letycja spoczęła we wzniesionej przez wnuka Kaplicy Cesarskiej przy katedrze w tym mieście. Swoje serce Letycja kazała pochować na Korsyce.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biographie Générale, 1 – 48, Paris 1866.