Przejdź do zawartości

Fatsja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fatsja
Ilustracja
Fatsja japońska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

araliowate

Rodzaj

fatsja

Nazwa systematyczna
Fatsia Decaisne et Planchon
Rev. Hort. ser. 4. 3: 105. 16 Mar 1854[3]
Typ nomenklatoryczny

F. japonica (Thunberg) Decaisne et Planchon[3]

Synonimy
  • Diplofatsia Nakai.[4]

Fatsja (Fatsia Decne. & Planch.) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych. Obejmuje trzy gatunki z Azji Wschodniej. Rośliny te kwitną jesienią i zimą[5], kwiaty zapylane są przez owady[6].

Fatsja japońska (F. japonica) jest popularnie uprawiana jako roślina ozdobna[7]. Rzadziej w uprawie spotykany jest gatunek F. polycarpa[5]. Uprawiany jest też mieszaniec międzyrodzajowy – fatsjobluszcz lizjański ×Fatshedera lizei powstały ze skrzyżowania fatsji japońskiej z bluszczem irlandzkim H. helix subsp. hibernica[8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Zimozielone krzewy i małe drzewa[4], osiągające do 5 m wysokości[6]. Pędy grube[6], pozbawione kolców[4][6].
Liście
Pojedyncze, skórzaste, dłoniasto klapowane, z 7–11 klapami[6], na brzegu piłkowane[4]. U nasady z przylistkami zrośniętymi z ogonkiem liściowym, pochwiasto obejmujące łodygę[4].
Kwiaty
Drobne, zwykle obupłciowe, rzadziej jednopłciowe, białe[6], zebrane w szczytową wiechę lub baldach złożony, składający się z wielu baldaszków, wsparty cienkimi i szybko odpadającymi podsadkami[4]. Rozgałęzienia kwiatostanu białe[6]. Kielich z 5 drobnymi ząbkami lub całkiem zredukowany tylko do pierścienia[6]. Płatków korony i pręcików jest po 5. Wolnych słupków jest 5 lub 10[4]. Zalążnia jest dolna[6].
Owoce
Kulistawe pestkowce[4] czarne po dojrzeniu, zawierające 3 do 10[6] bocznie spłaszczonych nasion[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów podrodziny Aralioideae w obrębie rodziny araliowatych Araliaceae[2].

Wykaz gatunków[9]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  3. a b Fatsia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-11-11].
  4. a b c d e f g h i Fatsia Decaisne & Planchon. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-11].
  5. a b Will Giles: Encyclopedia of Exotic Plants for Temperate Climates. Portland: Timber Press, 2007, s. 385-386. ISBN 978-0-88192-785-6.
  6. a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 305. ISBN 0-333-73003-8.
  7. Patrick Mioulane (red.): Rośliny pokojowe. Praktyczna encyklopedia. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 260. ISBN 978-83-7575-544-2.
  8. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 360, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. Fatsia Decne. & Planch.. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2019-11-11].