Kanonia Fundi Godziemba
nr rej. A 062 z 22 lutego 1960[1] | |
Widok od strony ul. Ostrów Tumski | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Inwestor | |
Kondygnacje |
2 |
Ukończenie budowy |
1504 |
Ważniejsze przebudowy |
XVIII, XIX w. |
Położenie na mapie Poznania | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
52°24′37,1″N 16°56′48,9″E/52,410306 16,946917 |
Kanonia Fundi Godziemba – jedna z kanonii zbudowanych w obrębie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu w ramach zespołu zabudowy związanej z poznańską kapitułą katedralną. Jest jedną z najstarszych i najcenniejszych kanonii poznańskich[2]. Znajduje się jako pierwsza przy wjeździe na Ostrów Tumski od strony ul. Panny Marii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wokół poznańskiej katedry przez wieki realizowana była zabudowa związana z mieszkaniami dla środowiska kapitulnego – początkowo były to obiekty głównie drewniane, potem szachulcowe, a w końcu murowane. Większość zachowanych kanonii reprezentuje architekturę wieków XVIII i XIX. Najcenniejsze są dwie: fundacji Godziemba (najstarsza z dochowanych) i zlokalizowana przy ul. Mieszka I 11[2].
Obiekt wybudowano w 1504 z fundacji Mikołaja Lubrańskiego (brata biskupa Jana Lubrańskiego), bardzo wówczas wpływowego i bogatego wojewody kaliskiego. Samą fundację Godziemba, związaną z prebendą ufundowaną przez wojewodę, powołał on w 1504. Prebenda ta została przekazana warszawskiemu dziekanowi, Piotrowi Sosnkowskiemu[2][3][4].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Ceglany budynek jest dwukondygnacyjny, dwutraktowy, zbudowany na rzucie prostokąta. Ma szachulcową wystawkę[3]. Oparto go częściowo na murze okalającym Ostrów Tumski, który został wzniesiony przez biskupa Lubrańskiego[5]. We wnętrzach istnieją stropy belkowe pochodzące z okresu remontów prowadzonych w XVIII i XIX wieku (przyziemie). Czterospadowy dach jest również owocem przebudów z tego okresu[2]. Autorem przebudowy XIX-wiecznej był Marian Cybulski[6].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa kanonii pochodzi od Godziemby, herbu fundatorów - Lubrańskich[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Poznan.pl, Wykaz obiektów na terenie miasta Poznania wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych
- ↑ a b c d Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Tomasz Ratajczak, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Poznań, 2008, s. 225, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .
- ↑ a b Poznań – przewodnik po zabytkach i historii, Janusz Pazder (oprac.), Jerzy Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 49, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344 .
- ↑ ICHOT Brama Poznania, Dziedzictwo Ostrowa Tumskiego w Poznaniu podręcznik dla nauczycieli i edukatorów. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].
- ↑ Poznan.pl, Zabytkowe kanonie i wikariaty
- ↑ Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.7, ISBN 83-89525-07-0
- ↑ Szlak Piastowski, Spacer w cieniu katedry