Przejdź do zawartości

Mariusz Muszyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mariusz Muszyński
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

6 lipca 1964
Brześć Kujawski

Doktor habilitowany nauk prawnych
Specjalność: prawo międzynarodowe publiczne
Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Doktorat

1997

Habilitacja

2004

Wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego
Okres spraw.

5 lipca 2017–5 lipca 2023

Poprzednik

Stanisław Biernat

Mariusz Muszyński (ur. 6 lipca 1964 w Brześciu Kujawskim[1]) – polski prawnik, doktor habilitowany nauk prawnych, nauczyciel akademicki, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, były przewodniczący zarządu Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. Wybrany w 2015 przez Sejm VIII kadencji na sędziego Trybunału Konstytucyjnego na miejsce obsadzone przez Sejm VII kadencji, zaprzysiężony przez prezydenta Andrzeja Dudę 3 grudnia 2015, dopuszczony do orzekania 20 grudnia 2016 przez Julię Przyłębską. 5 lipca 2017 zaprzysiężony przez Prezydenta RP na wiceprezesa TK. 5 lipca 2023 zakończył kadencję wiceprezesa TK[2][3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1991 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Odbywał następnie aplikację prokuratorską. Był stypendystą na Uniwersytecie Wiedeńskim. Na UMK uzyskiwał kolejno stopnie naukowe doktora (w 1997) i doktora habilitowanego (w 2004) nauk prawnych. Specjalizuje się w prawie międzynarodowym publicznym, prawie europejskim, a także w stosunkach polsko-niemieckich.

W latach 1995–1998 był pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, później przez cztery lata (1998–2002) kierował działem prawnym w Ambasadzie RP w Berlinie, po czym powrócił do MSZ, skąd odszedł w 2005. Był także powoływany w skład Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów RP. Od stycznia 2006 do grudnia 2007 pełnił funkcję przewodniczącego zarządu Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” i przedstawiciela rządu RP w kuratorium niemieckiej Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość. Był też pełnomocnikiem minister spraw zagranicznych Anny Fotygi ds. stosunków polsko-niemieckich. Odwołany z obu funkcji w 2008.

W 2005 został profesorem i kierownikiem Katedry Prawa Dyplomatycznego i Dyplomacji na Wydziale Prawa i Administracji UKSW. W 2007 objął funkcję prodziekana Wydziału Prawa i Administracji UKSW ds. nauki, współpracy i promocji, którą pełnił do 2012. W 2010 został również wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Był członkiem komitetu naukowego II i III Konferencji Smoleńskiej z lat 2013 i 2014 zajmującej się analizą katastrofy samolotu Tu-154 w Smoleńsku z 10 kwietnia 2010[4][5].

17 listopada 2011 Sejm VII kadencji wybrał go na członka Trybunału Stanu. Rekomendującym klubem parlamentarnym było Prawo i Sprawiedliwość. W październiku 2015 powołany w skład Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę[6]. 18 listopada 2015 wybrany przez Sejm VIII kadencji na zastępcę przewodniczącego Trybunału Stanu. Przestał pełnić tę funkcję 10 lutego 2017[7].

1 grudnia 2015 sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka pozytywnie zaopiniowała jego kandydaturę – wysuniętą przez PiS – na sędziego Trybunału Konstytucyjnego[8][9]. Następnego dnia Sejm głównie głosami posłów PiS wybrał go na sędziego TK[10], nie określając w uchwale początku jego kadencji[11]. 3 grudnia 2015 prezydent Andrzej Duda odebrał od niego przyrzeczenie[12]. Wybór Mariusza Muszyńskiego nastąpił, chociaż Sejm na to samo stanowisko wybrał wcześniej Andrzeja Jakubeckiego. Również 3 grudnia 2015 Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż podstawa prawna wyboru Andrzeja Jakubeckiego była konstytucyjna, co obligowało prezydenta do odebrania od niego ślubowania[13].

Do orzekania Mariusz Muszyński został dopuszczony 20 grudnia 2016 przez p.o. prezesa TK Julię Przyłębską (poprzedni prezes Andrzej Rzepliński odmawiał jego dopuszczenia, powołując się na wyrok TK z 3 grudnia 2015)[14], która jeszcze tego samego dnia upoważniła go do zastępowania jej w realizacji wszystkich wynikających z przepisów prawa uprawnień p.o. prezesa TK, a dzień później – do działania w zastępstwie prezesa TK[15].

W kwietniu 2016 nominowany przez rząd Beaty Szydło w skład tzw. komisji weneckiej[16]. 5 lipca 2017 prezydent Andrzej Duda powołał go na wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego[17].

Został członkiem Rady Naukowej Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości[18].

W 2018 w trakcie kryzysu wokół Sądu Najwyższego w Polsce zgłosił swoją kandydaturę na sędziego Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego[19]. Jego zgłoszenie zostało wysłane z Ministerstwa Sprawiedliwości przez Marcina Warchoła[20][21]. 23 sierpnia 2018 Mariusz Muszyński wycofał swoją kandydaturę[22].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przy rozpatrywaniu sprawy pewnego podmiotu gospodarczego, stwierdził w wyroku z 20 czerwca 2018 (sygn. akt V SA/Wa 459/18), że Mariusz Muszyński jest osobą nieuprawnioną do orzekania w Trybunale Konstytucyjnym, a ta okoliczność może być przesłanką uznania wyroku wydanego z jego udziałem za nieważny z uwagi na nienależną obsadę sądu względnie przesłanką stwierdzenia, że zachodzi sytuacja wyroku nieistniejącego[23].

22 października 2020 był w składzie orzekającym Trybunału Konstytucyjnego, w którym TK wydał wyrok o niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wykonywania aborcji z powodu ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu[24]. Wyrok Trybunału doprowadził do licznych protestów przeciwko zmianie przepisów aborcyjnych na ogólnokrajową skalę[25][26][27].

5 lipca 2023 zakończył kadencję wiceprezesa TK[2][3][28].

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

Według publikacji Wojciecha Czuchnowskiego i Bartosza Wielińskiego powołujących się na anonimowych informatorów, Mariusz Muszyński w 1993 został przyjęty do Urzędu Ochrony Państwa (obecnie Agencja Wywiadu), po czym odbył szkolenie w Ośrodku Kształcenia Wywiadu w Starych Kiejkutach, które ukończył w 1994. Następnie przez rok pracował w centrali Urzędu Ochrony Państwa w Warszawie, od 1998 pracował w ambasadzie w Berlinie, skąd w 2002 został usunięty na wniosek strony niemieckiej w ciągu 24 godzin. Po powrocie stracił etat w wywiadzie (wtedy już w Agencji Wywiadu). Komisja kwalifikacyjna wydała wówczas negatywną opinię co do jego dalszej służby[29][30][31].

Po śmierci Władysława Bartoszewskiego stwierdził, że „Bóg zaczyna uśmiechać się do Polaków”[32][33][34].

Legalność jego powołania na stanowisko sędziego i wiceprezesa TK jest kwestią sporną, bowiem w opinii części prawników doszło do niego z naruszeniem prawa[35][36][37][38][39][40][41][42]. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził w 2018, że Mariusz Muszyński nie ma prawa orzekać w Trybunale Konstytucyjnym[23].

7 maja 2021 Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie Xero Flor przeciwko Polsce orzekł, że obecność Mariusza Muszyńskiego w składzie orzekającym Trybunału Konstytucyjnego sprawia, że skład nie jest prawowity i Trybunał w takim składzie nie jest sądem ustanowionym na podstawie prawa. W uzasadnieniu argumentowano, że „Polska dopuściła się naruszenia art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który gwarantuje prawo sprawiedliwego procesu przed sądem ustanowionym zgodnie z przepisami” oraz że „działania władz polegające na powołaniu jednego z sędziów zasiadających w składzie oraz zignorowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie oznaczały, że skład orzekający w tej sprawie nie był sądem ustanowionym ustawą”[43].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]

W dorobku publikacyjnym M. Muszyńskiego znajdują się m.in.[44]:

  • Neutralność Austrii a udział we Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE, Warszawa 1998.
  • Karta praw podstawowych z komentarzem (współautor), Bielsko-Biała 2000.
  • Traktat o Unii Europejskiej z komentarzem (współautor), Bielsko-Biała 2001.
  • Obywatelstwo niemieckie. Wprowadzenie w problematykę, Bielsko-Biała 2002.
  • Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z komentarzem, Bielsko-Biała 2003.
  • Przejęcie majątków niemieckich przez Polskę po II wojnie światowej, Bielsko-Biała 2003.
  • Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z komentarzem (współautor), Bielsko-Biała 2003.
  • Sprawozdanie w przedmiocie strat i szkód wojennych w latach 1939–1945 (red.), Warszawa 2007.
  • Niemcy o Polsce i Polakach. Polska w mediach niemieckich w latach 2006–2007 (red.), Warszawa 2007.
  • Unia Europejska. Historia, architektura, prawo, Bielsko-Biała 2011.
  • Państwo w prawie międzynarodowym, Bielsko-Biała 2012.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Informacje w BIP IPN. [dostęp 2012-08-28].
  2. a b Cienkie ściany sędziowskich gabinetów. "Po jednym dniu widzę, jak ciekawe to będzie sąsiedztwo" [online], gazetapl, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-07] (pol.).
  3. a b Mariusz Muszyński nie jest już wiceprezesem Trybunału Konstytucyjnego [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-07-07] (pol.).
  4. II Konferencja Smoleńska 2013. konferencja.home.pl. [dostęp 2014-10-20].
  5. III Konferencja Smoleńska 2014. konferencja.home.pl. [dostęp 2014-10-20].
  6. Prezydent powołał Narodową Radę Rozwoju. prezydent.pl, 16 października 2015. [dostęp 2014-10-20].
  7. M.P. z 2017 r. poz. 223.
  8. Bez dyskusji. Sejmowa komisja rekomendowała kandydatury PiS na sędziów TK. gazeta.pl, 1 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-01].
  9. Kandydaci PiS do Trybunału Konstytucyjnego. rp.pl, 1 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-01].
  10. Sejm wybiera 5 nowych sędziów Trybunału Konstytucyjnego. interia.pl, 2 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-02].
  11. M.P. z 2015 r. poz. 1184.
  12. Prezydent odebrał ślubowanie od sędziów Trybunału Konstytucyjnego. prezydent.pl, 3 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-03].
  13. Co orzekł Trybunał Konstytucyjny. Najważniejsze informacje w punktach. tvn24.pl, 3 grudnia 2015. [dostęp 2017-04-09].
  14. Pierwsza decyzja sędzi Przyłębskiej. Rzepliński ich nie dopuszczał, teraz będą orzekać. tvn24.pl, 20 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-20].
  15. Wiceprezes TK stał się wydmuszką. Uprawnienia przekazano bez podstawy prawnej. gazetaprawna.pl, 9 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-09].
  16. MSZ: Banaszak i Muszyński nowymi członkami Komisji Weneckiej. pap.pl, 25 kwietnia 2016. [dostęp 2016-04-30].
  17. Mariusz Muszyński wiceprezesem Trybunału Konstytucyjnego. interia.pl, 5 lipca 2017. [dostęp 2017-07-05].
  18. Skład Rady Naukowej Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. iws.org.pl. [dostęp 2017-10-21].
  19. Lista kandydatów do Sądu Najwyższego, których zgłoszenia wpłynęły do Krajowej Rady Sądownictwa do 1 sierpnia 2018 r.. krs.pl, 1 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-02].
  20. Ewa Ivanova: Zgłoszenie Mariusza Muszyńskiego na sędziego SN dostarczył... wiceminister sprawiedliwości. Dlaczego?. wyborcza.pl, 6 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-06].
  21. „GW” pisze o „przysłudze dla dublera”. Sędzia Muszyński zgłoszony do SN przez resort sprawiedliwości. dziennik.pl. [dostęp 2018-08-06].
  22. Posiedzenie Krajowej Rady Sądownictwa. onet.pl, 23 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-23].
  23. a b WSA w Warszawie: sędzia Mariusz Muszyński nie ma prawa orzekać w Trybunale Konstytucyjnym. rp.pl, 24 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-24].
  24. Planowanie rodziny, ochrona płodu ludzkiego i warunki dopuszczalności przerywania ciąży, Sygn. akt K 1/20, Wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. trybunal.gov.pl, 22 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
  25. Aborcja. Protesty po wyroku TK. TAZ: Wojna kulturowa w Polsce. wp.pl, 26 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
  26. „To nie państwo, to oprawca”, „suweren przemówił”. Kolejne protesty po wyroku TK. wprost.pl, 26 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
  27. Światowe media piszą o decyzji TK i protestach kobiet w Polsce: szokujący, drastyczny wyrok. onet.pl, 24 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
  28. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-07-07].
  29. Dubler ze służb Mariusz Muszyński wiceprezesem Trybunału Konstytucyjnego. wyborcza.pl, 6 lipca 2017. [dostęp 2017-09-13].
  30. Wojciech Czuchnowski: Mariusz Muszyński. Dlaczego PiS ukrywa przeszłość jednego z sędziów TK?. newsweek.pl, 27 marca 2017. [dostęp 2017-09-13].
  31. Wojciech Czuchnowski: Badamy związki prezes Julii Przyłębskiej i wiceprezesa Muszyńskiego ze służbami specjalnymi. Kto rządzi Trybunałem Konstytucyjnym?. wyborcza.pl, 20 października 2017. [dostęp 2017-10-20].
  32. Członek PZPR, twitterowy hejter, adwokat Kaczyńskiego... Kogo PiS wybrał do TK?. gazeta.pl, 4 grudnia 2015. [dostęp 2018-08-03].
  33. Były agent wywiadu w Trybunale Konstytucyjnym. koduj24.pl, 23 listopada 2016. [dostęp 2018-08-03].
  34. Bartosz T. Wieliński: Seksistowskie wpisy kandydata. wyborcza.pl, 2 grudnia 2015. [dostęp 2018-08-03].
  35. Mariusz Muszyński zaklina rzeczywistość. rp.pl, 8 stycznia 2018. [dostęp 2018-08-13].
  36. Wadliwość wyroku TK a jego moc obowiązująca. iustitia.pl, 28 marca 2017. [dostęp 2018-08-13].
  37. Niekonstytucyjny Trybunał, niekonstytucyjna prezes. Profesor Wojciech Sadurski dla OKO.press. oko.press, 14 stycznia 2017. [dostęp 2018-08-13].
  38. Piotr Radziewicz, Pominięcie przez Trybunał Konstytucyjny ustawy określającej tryb kontroli konstytucyjności prawa, „Państwo i Prawo” [dostęp 2018-08-13].
  39. Prof. Marcin Matczak (5.07). vod.pl. [dostęp 2018-08-13].
  40. „Wykładnia autentyczna” a nienaprawialność statusu tzw. dublera – polemika Macieja Gutowskiego i Piotra Kardasa z Mariuszem Muszyńskim. rp.pl, 21 listopada 2017. [dostęp 2018-08-13].
  41. A jednak Premier nie miała racji – polemika z Mariuszem Muszyńskim. rp.pl, 28 grudnia 2017. [dostęp 2018-08-13].
  42. Władca marionetek. Sędzia Muszyński co miał zrobić w TK to zrobił, teraz zaprowadzi „nowe porządki” w SN. gazetaprawna.pl, 5 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-13].
  43. European Court of Human Rights, Case of Xero Flor w Polsce sp. z o.o. v. Poland, sygn. akt. 4907/18, 7 maja 2021.
  44. Muszyński, Mariusz. Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2020-10-30].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]