Gwiaździsta eskadra
Strona tytułowa "Wielkopolskiej Jlustracji" z 1930 z kadrem z filmu "Gwiaździsta eskadra" | |
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
10 kwietnia 1930 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Janusz Meissner |
Główne role | |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Produkcja |
Klio-Film |
Gwiaździsta eskadra – polski niemy film batalistyczny w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Film prawdopodobnie nie zachował się do naszych czasów[1]. Była to najdroższa polska superprodukcja filmowa z dwudziestolecia międzywojennego, a także pierwszy polski film o tematyce lotniczej[2].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Film opowiada o grupie amerykańskich pilotów, którzy walczyli w szeregach armii polskiej w latach 1918-1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej w Eskadrze Kościuszkowskiej. W filmie pojawia się wątek miłosny o uczuciu amerykańskiego pilota do polskiej dziewczyny, inspirowany prawdziwymi losami znanego amerykańskiego reżysera, ochotniczo walczącego w polskich barwach – Meriana C. Coopera.
Produkcja i premiera
[edytuj | edytuj kod]Film został nakręcony we współpracy z lotnictwem wojskowym. Sceny batalistyczne naziemne kręcono na poligonie pod Biedruskiem[3]. Do nakręcenia zdjęć powietrznych na płycie lotniska na Ławicy koło Poznania zgromadzono ponad 200 samolotów. Pierwszy raz w polskiej kinematografii nakręcono sceny batalistyczne w powietrzu, dzięki zamontowanym na samolotach kamerom, które obsługiwali między innymi Antoni Wawrzyniak i Mieczysław Bilażewski. Film niemy w Polsce miał premierę 10 kwietnia 1930, natomiast światową – w wersji udźwiękowionej – w roku 1933[2]. Nad Wisłą film był szeroko dystrybuowany. Wszystkie jego kopie zostały wywiezione lub zniszczone przez Rosjan po 1945 roku.
Katastrofa podczas zdjęć
[edytuj | edytuj kod]12 listopada 1929 roku, w czasie jednej z walk powietrznych stoczonych dla potrzeb filmu przez lotników 3 Pułku Lotniczego doszło do katastrofy. Nad lotniskiem Ławica, na wysokości około 800 metrów nad ziemią, por. pil. Eugeniusz Wyrwicki lecący samolotem Blériot-SPAD S.61C1 uderzył podwoziem w prawe górne skrzydło samolotu Potez XV pilotowanego przez por. pil. Jana Bilskiego. W wyniku kolizji skrzydło Poteza oderwało się od kadłuba, a samolot porucznika Bilskiego wpadł w korkociąg i runął na ziemię. Pilot oraz obserwator, ppor. Feliks Szczęsny Lipiński, ponieśli śmierć. Obaj lotnicy nie posiadali spadochronów. Porucznik Wyrwicki lądował przymusowo w Krzyżownikach. W trakcie lądowania samolot został rozbity. Pilot wyszedł z kraksy bez szwanku[4].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Orwid – Lili
- Jana Krysta – Zofia
- Jerzy Kobusz – Bond
- mjr dypl. pil. Franciszek Haberek ps. „Janusz Halny” – Woyda
- Stefan Szwarc
- Andrzej Karewicz
- Barbara Ludwiżanka
- Zygmunt Biesiadecki
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ kpr/ abe/: Naukowcy poszukują filmu „Gwiaździsta eskadra”. PAP - Nauka w Polsce. [dostęp 2014-08-16]. (pol.).
- ↑ a b Naukowcy poszukują filmu „Gwiaździsta eskadra”. pap.pl, 2012-11-27. [dostęp 2014-10-13]. (pol.).
- ↑ Front polsko-bolszewicki ...pod Biedruskiem. „Wielkopolska Jlustracja”. 15, s. 4-5, 10, 2 stycznia 1930. Poznań: Wydaw. Drukarnia Polska T.A..
- ↑ Dziennik Poznański Nr 263 z 14 listopada 1929 r. Kurier Poznański Nr 525 z 13 listopada 1929 r. Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939 s. 238.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gwiaździsta eskadra w bazie filmpolski.pl
- Gwiaździsta eskadra w bazie IMDb (ang.)
- Gwiaździsta eskadra w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Gwiaździsta eskadra w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Polskie filmy wojenne
- Polskie filmy z 1930 roku
- Polskie filmy o tematyce lotniczej
- Filmy o wojnie polsko-bolszewickiej
- Polskie filmy nieme
- Filmy w reżyserii Leonarda Buczkowskiego
- Polskie filmy czarno-białe
- Polskie filmy przedwojenne
- Polskie zaginione filmy
- Filmy kręcone na poligonie Biedrusko
- Filmy kręcone w Poznaniu