Przejdź do zawartości

Świadkowie Jehowy w Zambii

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świadkowie Jehowy w Zambii
Państwo

 Zambia

Liczebność
(2023)

239 427

% ludności kraju
(2023)

1,2%

Liczba zborów
(2023)

3605

Rozpoczęcie działalności

1911

Mapa konturowa Zambii, na dole znajduje się punkt z opisem „Lusaka”
Biuro Oddziału Świadków Jehowy w Zambii

Świadkowie Jehowy w Zambii – społeczność wyznaniowa w Zambii, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 239 427 głosicieli, należących do 3605 zborów. Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej w 2023 roku zgromadziło się 969 298 osób (ok. 5,5% mieszkańców kraju)[a][1][2]. Działalność miejscowych głosicieli oraz Świadków Jehowy w Burundi koordynuje Biuro Oddziału w Lusace[3]. Jest to trzecia pod względem liczebności wspólnota tego wyznania w krajach afrykańskich (po Nigerii i Demokratycznej Republice Konga) oraz jedna z 27 wspólnot Świadków Jehowy na świecie, których liczebność przekracza 100 000 głosicieli[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze publikacje Badaczy Pisma Świętego w postaci Wykładów Pisma Świętego trafiły do rąk mieszkańców kraju w 1911 roku[5][6]. W roku 1919 około 150 wyznawców zostało wychłostanych i uwięzionych za prowadzenie działalności kaznodziejskiej[7].

W 1935 roku władze ograniczyły import publikacji religijnych i wydały zakaz rozpowszechniania 20 publikacji[7]. Rok później w Lusace pod nadzorem Llewelyna Phillipsa otwarto skład publikacji Świadków Jehowy[8], pierwszą placówkę Towarzystwa Strażnica w tym kraju[9]. W roku 1940 rząd ponownie wydał zakaz wwozu i rozpowszechniania literatury biblijnej[7].

Rozwój działalności

[edytuj | edytuj kod]

W 1948 roku do Zambii przyjechali pierwsi misjonarze Szkoły Gilead[7]. Do kraju przyjechali z wizytą przedstawiciele Biura Głównego Świadków Jehowy, Nathan H. Knorr i Milton G. Henschel. Udało się uzyskać uznanie prawne i od 1 września 1948 oficjalnie rozpoczęło działalność Biuro Oddziału[10]. Rok później uchylono zakaz publikowania „Strażnicy”[11]. W roku 1950 w Wusikili zbudowano pierwszą Salę Królestwa[12]. W roku 1952 w Kitwe odbył się kongres pod hasłem „Przyjmy ku dojrzałości” z udziałem 20 tys. obecnych[13]. W roku 1954 Biuro Oddziału przeniesiono do miasta Luanshya[14]. Zorganizowano wielką kampanię informacyjną: wykorzystano film Społeczeństwo Nowego Świata w działaniu oraz inne filmy Towarzystwa Strażnica, wyświetlano je publicznie na terenie całego kraju – w celu zapoznania ludności z działalnością Świadków Jehowy[15]. W ciągu 17 lat film ten obejrzało w całym kraju łącznie ponad milion ludzi[16]. W 1954 roku na kongresie w Chingola ogłoszono wydanie pomocy do nauki czytania w języku niandża[17]. W 1959 roku wizytę w kraju złożył prezes Towarzystwa Strażnica, Nathan H. Knorr[18].

W roku 1961 w Kitwe odbył się kongres pod hasłem „Zjednoczeni wielbiciele”, w którym uczestniczyły zagraniczne delegacje Świadków Jehowy z Ugandy i Kenii[19]. W roku 1962 Biuro Oddziału przeniesiono do miasta Kitwe[20]. Nowe budynki mieściły również drukarnię, która przez wiele lat drukowała publikacje religijne dla głosicieli ze Wschodniej Afryki[21]. W kraju działało 30 129 głosicieli[22].

W 1966 roku ze szkół wydalono ponad 3000 dzieci Świadków Jehowy obstających przy neutralności, a do końca 1968 ich liczba wzrosła do blisko 6000[23]. W kolejnym roku deportowano z kraju zagranicznych misjonarzy[24] i władze zakazały prowadzenia publicznej służby kaznodziejskiej[25], Świadkowie Jehowy głosili nieoficjalnie[26]. Zambijscy wyznawcy stali się obiektem brutalnych prześladowań, w tym burzenia ich domów i miejsc zgromadzeń religijnych[27]. Pod koniec lat 60. XX wieku Świadkom Jehowy utrudniano spotykanie się na zebraniach chrześcijańskich. Nierzadkie były wypadki konfiskaty literatury biblijnej, a także pobicia[28].

Na początku listopada 1972 roku dostarczono współwyznawcom z Malawi, przebywającym na terytorium Zambii w obozie dla uchodźców w Sinda Misale, ponad 40 ton pomocy humanitarnej[29][30]. W 1975 roku liczba obecnych na kongresie pod hasłem „Boskie zwierzchnictwo” przekroczyła 40 000[31]. Władze deportowały misjonarzy[32]. Ponownie otrzymali oni zgodę na wjazd do Zambii w roku 1986[33].

W roku 1978 władze zniosły restrykcje dotyczące wielkości zgromadzeń. Świadkowie Jehowy postanowili wystawić wszystkie dramaty (przedstawienia kostiumowe) z poprzednich lat, kiedy to zgromadzenia odbywały się w Salach Królestwa. Liczba obecnych w kongresach pod hasłem „Zwycięska wiara” wyniosła 30 686 osób.

W 1984 roku ukończono budowę nowej drukarni, w nowej lokalizacji w Kitwe[34][21].

W 1992 roku zorganizowano zgromadzenia okręgowe pod hasłem „Nosiciele światła”, na których było w sumie 289 643 obecnych[9]. 24 kwietnia 1993 roku oddano do użytku obecne obiekty Biura Oddziału w Lusace[35][36]. W 1994 roku odbyło się 49 kongresów pod hasłem „Bojaźń Boża”, na które przybyło łącznie 327 856 osób. W 1999 roku zambijska społeczność Świadków Jehowy wysłała do byłego Zairu wolontariuszy z pomocą humanitarną dla uchodźców[37]. W następnym roku liczba Świadków Jehowy w Zambii wynosiła 114 757, co stanowiło 1,25% ludności.

W 2004 roku zakończono rozbudowę Biura Oddziału[38][39]. Rok później w Zambii działało 127 151 głosicieli[33]. W roku 2009 w kraju osiągnięto liczbę 159 529 Świadków Jehowy. Na jednego głosiciela przypadało 81 mieszkańców kraju.

W latach 2002–2012 miejscowi wyznawcy pomogli nauczyć się czytać i pisać około 12 000 osób[40].

W 2008 roku wydano Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata w języku bemba, a w 2010 roku wydano Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament) w języku tonga (Zambia), a w 2011 roku w języku lozi oraz kaonde.

W 2013 roku liczba głosicieli przekroczyła 170 tysięcy osób (1,2% ludności Zambii), a na Wieczerzy Pańskiej zebrało się 763 915 osób (ponad 7% mieszkańców kraju). 22 sierpnia 2014 roku na kongresie pod hasłem „Szukajmy najpierw Królestwa Bożego!”, ogłoszono wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku tonga oraz kaonde[41][42], 5 maja 2015 roku w języku luvale[43][42][44][45], natomiast w 2016 roku wydano Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata w języku lozi oraz Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata w języku lunda.

Od 2014 roku zambijskie Biuro Oddziału nadzoruje tłumaczenie literatury biblijnej na 18 miejscowych języków, które dokonuje się w 10 Biurach Tłumaczeń i w tymże Biurze[42]. W 2014 roku liczba głosicieli wyniosła 178 481, a na Wieczerzy Pańskiej (Pamiątce) zebrało się 790 528 osób[46]. W 2018 roku przekroczono liczbę 200 tysięcy głosicieli.

W sierpniu 2017 roku delegacja Świadków Jehowy z Zambii uczestniczyła w kongresie specjalnym pod hasłem „Nie poddawaj się!” w Antananarywie na Madagaskarze[47]. Delegacje z Zambii wzięły udział we wrześniu 2018 roku w kongresie specjalnym pod hasłem „Bądź odważny!” w Maputo w Mozambiku[48], a we wrześniu 2019 roku w Johannesburgu w kongresie międzynarodowym pod hasłem „Miłość nigdy nie zawodzi!”.

7 kwietnia 2020 roku w związku z pandemią COVID-19 program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa nadały stacje radiowe i telewizyjne[49].

3 kwietnia 2021 roku Albert Musonda, członek zambijskiego Biura Oddziału, ogłosił w nagranym wcześniej przemówieniu wydanie zrewidowanej edycji Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata w języku mambwe-lungu. W związku z pandemią COVID-19 zorganizowano specjalne zebranie w trybie wideokonferencji, które obejrzało 2531 głosicieli w Zambii i 325 głosicieli w Tanzanii posługujących się tym językiem[50]. 16 października 2021 roku Emmanuel Chiposa, członek zambijskiego Komitetu Oddziału, w nagranym wcześniej przemówieniu, ogłosił wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku lunda. W związku z pandemią COVID-19 zorganizowano specjalne zebrania w trybie wideokonferencji, które było transmitowane do Zambii, Angoli i Demokratycznej Republiki Konga. Językiem tym posługuje się 28 głosicieli w Angoli, 200 w Demokratycznej Republice Konga i 1162 w Zambii[51]. W 2021 roku osiągnięto liczbę 225 139 głosicieli[52].

5 listopada 2022 roku Cephas Kalinda, członek zambijskiego Komitetu Oddziału, w nagranym wcześniej przemówieniu, ogłosił wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku mbunda. Zorganizowano specjalne zebrania w trybie wideokonferencji, z którego skorzystało ponad 1500 osób. Językiem tym posługuje się 828 głosicieli w 17 zborach, 2 grupach i 2 grupach na oddaleniu[53].

1 lipca 2023 roku Ian Jefferson członek Komitetu Oddziału w Zambii podczas specjalnego spotkania w Lusace ogłosił wydanie Ewangelii według Mateusza w zambijskim języku migowym (ZAS). Z programu skorzystały 922 osoby. Jest to pierwsza księga biblijna wydana w tym języku. W Zambii jest 16 zborów i 11 grup ZAS, w których działa prawie 500 głosicieli[54].

19 lipca 2024 roku na kongresie regionalnym pod hasłem „Głośmy dobrą nowinę!”, który się odbył na stadionie Levy Mwanawasa w mieście Ndola, Gage Fleegle z Ciała Kierowniczego ogłosił wydanie zrewidowanego Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku bemba. Liczba obecnych wyniosła 23 336, a dodatkowo 5920 zgromadzonych w pięciu innych obiektach kongresowych wysłuchało tego ogłoszenia za pośrednictwem wideokonferencji Językiem tym posługiwało się 131 351 głosicieli należących do 1856 zborów i 8 grup[55].

Zebrania zborowe i kongresy organizuje się w ponad 15 językach[b]. W Zambii funkcjonuje około 1800 Sal Królestwa[42]. W Lusace prowadzone jest specjalne świadczenie publiczne na terenie wielkomiejskim[56].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W związku z pandemią COVID-19 od 14 marca 2020 do 31 sierpnia 2022 roku działalność od domu do domu była zawieszona (prowadzona była listownie, telefonicznie, w formie elektronicznej, od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną). Od 1 kwietnia 2022 roku program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa oraz zebrań zborowych przeprowadza się ponownie w Sali Królestwa oraz w formie „hybrydowej” (wszyscy uczestnicy w Sali Królestwa i odbierający program transmitowany przez wideokonferencje mogą brać czynny udział w punktach i dyskusjach; były też transmitowane przez stacje radiowe i telewizyjne). Do 31 grudnia 2022 roku wstrzymano organizowanie kongresów regionalnych i zgromadzeń obwodowych z osobistym udziałem obecnych. Ich program został zamieszczony w oficjalnym serwisie internetowym jw.org.
  2. ↑ Zebrania zborowe i kongresy organizuje się w języku angielskim, bemba, chińskim, gudżarackim, kaonde, lamba, lenje, lozi, lunda, luvale, mambwe-lungu, mwanga, nsenga, nyanja, szona, tonga (Zambia), tumbuka i zambijskim migowym.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Zambia: Ilu tam jest Świadków Jehowy? [online], JW.ORG [dostęp 2024-02-10].
  2. ↑ Watchtower, Sprawozdanie z działalności w poszczególnych krajach w 2023 roku [online], jw.org.
  3. ↑ Watchtower, Biuro Oddziału w Zambii [online], jw.org [dostęp 2015-01-05].
  4. ↑ Watchtower, Coraz więcej krajów w „klubie stutysięczników” [online], jw.org, 2015 [dostęp 2015-09-06].
  5. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 164–174.
  6. ↑ Tudor Petcu, Persecutarea Martorilor lui Iehova – Vol. II [online], issuu.com, 1 lutego 2022, s. 227 [dostęp 2022-08-02] (rum.).
  7. ↑ a b c d Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 176.
  8. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 170–176.
  9. ↑ a b Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, New York: Towarzystwo Strażnica, 1993, s. 392, ISBN 83-903551-0-8.
  10. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 175.
  11. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 176, 188.
  12. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 216.
  13. ↑ The New World Society in Action [online], jw.org [dostęp 2015-09-03] (ang.).
  14. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 176, 248.
  15. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 226.
  16. ↑ Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, New York: Towarzystwo Strażnica, 1993, s. 480, ISBN 83-903551-0-8.
  17. ↑ Watchtower, Kursy czytania i pisania pomagają ludziom na całym świecie [online], jw.org.
  18. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 248.
  19. ↑ Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 2010, Watchtower, 2010, s. 79, 80.
  20. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 177, 248.
  21. ↑ a b Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 249.
  22. ↑ Królestwo Boże panuje!, Towarzystwo Strażnica, 2014, s. 88.
  23. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 234.
  24. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 181.
  25. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 177, 182.
  26. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 187.
  27. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 232.
  28. ↑ Dzieło żniwne wśród całej ludzkości, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1970, s. 12.
  29. ↑ Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, New York: Towarzystwo Strażnica, 1993, s. 319, ISBN 83-903551-0-8.
  30. ↑ Pozwalałem, żeby Jehowa ‛prostował moje ścieżki’, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watch Tower Bible and Tract Society, lipiec 2022, s. 26.
  31. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 183.
  32. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 182.
  33. ↑ a b Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 177.
  34. ↑ Opowiadają głosiciele Królestwa: Rozrost w „klamrze”, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, kwiecień 1986, s. 21.
  35. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 177, 250.
  36. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1994, New York: Towarzystwo Strażnica, 1994, s. 25, 26.
  37. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 195.
  38. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2006 ↓, s. 30, 250.
  39. ↑ Watchtower, Dzięki sile od Boga się nie wycofujemy [online], jw.org, 20 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-21].
  40. ↑ Watchtower, Tysiące osób uczy się czytać i pisać [online], jw.org [dostęp 2014-09-30].
  41. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2015, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2015, s. 23.
  42. ↑ a b c d Watchtower, Sprawozdanie z Zambii [online], jw.org, 11 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-11].
  43. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2016, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2016, s. 30.
  44. ↑ Watchtower, Kumwaigwa kwa Bbaibbele lya Busanduluzi Bwanyika Mpya mu Chitonga, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watchtower, marzec 2016, s. 11.
  45. ↑ Watchtower, Kulupula Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya mu Kikaonde, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watchtower, marzec 2016, s. 11.
  46. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2015, New York: Towarzystwo Strażnica, 2015, s. 186, 187.
  47. ↑ Watchtower, Kongresy specjalne 2017 [online], jw2017.org, 1 października 2016 [dostęp 2017-09-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-29].
  48. ↑ Watchtower, Kongresy specjalne 2018 [online], jw2018.org, 10 września 2017 [dostęp 2017-09-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-21].
  49. ↑ Watchtower, Pamiątka w 2020 roku – Afryka. Program Pamiątki w telewizji i radiu [online], jw.org, 16 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-22].
  50. ↑ Watchtower, Wydanie Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata w języku mambwe-lungu [online], jw.org, 12 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-12].
  51. ↑ Watchtower, Wydanie Pisma Świętego w języku lunda [online], jw.org, 25 października 2021 [dostęp 2021-10-25].
  52. ↑ Watchtower, Sprawozdanie z działalności Świadków Jehowy na całym świecie w roku służbowym 2020 [online], jw.org.
  53. ↑ Watchtower, Wydanie Chrześcijańskich Pism Greckich w języku mbunda [online], jw.org, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-11-19].
  54. ↑ Watchtower, Wydanie Ewangelii według Mateusza w zambijskim języku migowym [online], jw.org, 10 lipca 2023 [dostęp 2023-07-27].
  55. ↑ Wydanie Biblii w 10 językach w lipcu 2024 roku [online], jw.org, 5 sierpnia 2024.
  56. ↑ Watchtower, Osiągnięcia organizacji – dystrybucja literatury w Republice Południowej Afryki [online], jw.org, 15 czerwca 2015 [dostęp 2017-02-18].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Świadkowie Jehowy w Afryce
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Świadkowie_Jehowy_w_Zambii&oldid=74508265”