20 Dywizjon Artylerii Rakietowej

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej
20 Dywizjon Artylerii Mieszanej
	; Odznaka 20 Dywizjonu, noszona na rękawie kurtki mundurowej
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1966
Rozformowanie	1995
	Organizacja
Numer	JW 2344
Dyslokacja	Gdańsk
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	7 Łużycka Dywizja Desantowa; 7 Łużycka Brygada Obrony Wybrzeża
Skład	patrz tekst
	Multimedia w Wikimedia Commons

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej (20 dar; od 1986 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej) – pododdział artylerii rakietowej Wojska Polskiego istniejący w latach 1966–1995.

Dywizjon wchodził w skład 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej, a potem w strukturze 7 Łużyckiej Brygady Obrony Wybrzeża. Stacjonował w Gdańsku. Znakiem rozpoznawczym jednostki był symbol kotwicy na jasnozielonym tle^[1].

Formowanie i zmiany organizacyjne

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej powstał w 1966^[2] z wydzielonego dywizjonu wyrzutni BM-21 Grad poprzednio należących do 41 pułku artylerii lekkiej. Siedzibą jednostki stały się koszary przy ul. Grunwaldzkiej w Gdańsku-Wrzeszczu. Podstawowym środkiem bojowym jednostki były dwie baterie po dwa plutony ogniowe, każdy wyposażony w dwie wyrzutnie BM-21.

W 1986 roku, w wyniku reorganizacji 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej w 7 Łużycką Brygadę Obrony Wybrzeża dywizjon został przemianowany na 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej^[3]. W tym czasie został także przezbrojony: jedną z baterii wyrzutni BM-21 rozformowano, zaś w jej miejsce powstały dwie baterie haubic samobieżnych 2S1 Goździk o podwyższonej pływalności^[4]. W skład każdej z nich wchodziły po dwa plutony, każdy wyposażony w trzy haubice^[4].

W wyniku rozformowania 7 Brygady, w 1995 roku jednostka przestała istnieć. Jej pozostałości wcielono do skadrowanej 1 Gdańskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Struktura organizacyjna

W latach 1966–1986

Dowództwo i sztab
bateria dowodzenia
dwie baterie artylerii rakietowej
- drużyna dowodzenia
- dwa plutony ogniowe po dwie wyrzutnie BM 21
pluton remontowy
pluton gospodarczy

Razem 185–200 osób^[2].

W latach 1986–1995

Dowództwo i sztab
bateria dowodzenia
dwie baterie artylerii samobieżnej
- dwa plutony ogniowe po trzy haubice 2S1^[4]
bateria artylerii rakietowej
- dwa plutony ogniowe po trzy wyrzutnie BM-21
pluton remontowy
pluton zaopatrzenia
pluton medyczny

Razem w dam 257 osób^[5], 12 haubic 2S1 i 6 wyrzutni BM-21.

Przypisy

↑ Mazurek i Wąsikowski 2014 ↓, s. 165.
↑ ^a ^b Mazurek 2013a ↓, s. 30.
↑ Pacek, Polak i Mazurek 2014a ↓, s. 77.
↑ ^a ^b ^c Mazurek 2013b ↓, s. 20.
↑ Pacek, Polak i Mazurek 2014b ↓, s. 278.

Bibliografia

23 Dywizja Desantowa oraz 7 Łużycka Dywizja Desantowa w systemie Obrony wybrzeża w Polsce (1958-1986), [w:] BogusławB. Pacek BogusławB., AndrzejA. Polak AndrzejA., WojciechW. Mazurek WojciechW. (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014a, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9 .
Skład i stan osobowy 7. Brydady Obrony Wybrzeża przed reorganizacją i po reorganizacji na dzień 31.12.1989, [w:] BogusławB. Pacek BogusławB., AndrzejA. Polak AndrzejA., WojciechW. Mazurek WojciechW. (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014b, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9 .
WojciechW. Mazurek WojciechW., 7. Łużycka Dywizja Desantowa (1963-1986), „Ilustrowany Magazyn Wojskowy Armia”, 4 (56), Kagero, kwiecień 2013a, s. 30, ISSN 1898-1496 .
WojciechW. Mazurek WojciechW., 7. Łużycka Dywizja Desantowa. Zarys Historii, [w:] RyszardR. Bogacki (red.), 7. "Łużycka" Dywizja Desantowa 1963-1986: historia, działalność, symbolika, barwa i broń, Katalog wystawy w Centralnym Muzeum Morskim, Gdańsk: Centralne Muzeum Morskie, 2013b, s. 47, ISBN 978-83-64150-01-2 .
JacekJ. Mazurek JacekJ., JózefJ. Wąsikowski JózefJ., Symbolika i mundur Jednostek Obrony Wybrzeża w latach 1963-1994, [w:] 7. Łuzycka Dywizja Desantowa 1963-1986: miejsce, rola i zadania Wojsk Obrony Wybrzeża w systemie obronnym Polski, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014, s. 350, ISBN 978-83-7523-33-9 .
Bóg wojny w desantowej służbie; o artylerii "niebieskich beretów" słów kilka, [w:] PiotrP. Gaik PiotrP., 7. Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Wydawnictwo AON, 2014, ISBN 978-83-7523-333-9 .
EdwardE. Wejner EdwardE., Wojsko i politycy bez retuszu, Toruń: Adam Marszałek, 2006, ISBN 978-83-7441-420-3 .

[CITEREFMazurekWąsikowski2014165-1] Mazurek i Wąsikowski 2014 ↓, s. 165.

[CITEREFMazurek2013a30-2] Mazurek 2013a ↓, s. 30.

[CITEREFPacekPolakMazurek2014a77-3] Pacek, Polak i Mazurek 2014a ↓, s. 77.

[CITEREFMazurek2013b20-4] Mazurek 2013b ↓, s. 20.

[CITEREFPacekPolakMazurek2014b278-5] Pacek, Polak i Mazurek 2014b ↓, s. 278.

[pl-6] Produkcji polskiej.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 5 DAA 6 DAP 8 DAP 10 DAA
Brygady artylerii	1 BAC 1 SBM 2 BAH 3 BAH 4 BAPpanc 5 BAC 6 BAL 6 BAP (6 BAA) 7 BAH 8 BAC 9 BAPpanc 10 BAC 11 BAPpanc 12 BAC 13 BAC 14 BAC (14 BAA) 14 BAPpanc 15 BAC 16 BAA 17 BAH 18 BROT 19 BAH 20 BROT (2 BROT) 21 BAC (21 BAA) 22 BAPpanc 23 BAPpanc 24 BMC 25 BAH 26 BAH 27 BM 28 BAPpanc 29 BAH 30 BAHC 31 BAA 32 BROT 33 BAC (33 BAA) 34 BAHC 35 BAA 36 BROT (3 BROT)
Pułki moździerzy	1 pm 2 pm 3 pm 5 pm 6 szkol. pm 8 pm 10 pm 11 pm 12 pm 14 pm 15 pm 17 pm 18 pm 19 pm 21 pm 23 pm
Pułki artylerii lekkiej	1 pal 2 pal 3 pal 5 pal 6 pal 22 pal 23 pal 33 pal 34 pal 35 pal 36 pal 37 pal 38 pal 39 pal 40 pal 41 pal 42 pal 43 pal 45 pal 48 pal 54 pal 55 pal 114 pal 117 pal 119 pal 121 pal 122 pal 132 pal 134 pal 138 pal
Pułki artylerii ciężkiej	67 pac 71 pac 80 pac 82 pac 85 pac 112 pac 118 pac 120 pac 135 pac 139 pac 148 pac 159 pac
Pułki artylerii przeciwpancernej	4 pappanc 19 pappanc 14 pappanc 20 pappanc 29 pappanc 30 pappanc 31 pappanc 53 pappanc 56 pappanc 58 pappanc 63 pappanc 72 pappanc 78 pappanc 91 pappanc 92 pappanc 101 pappanc 105 pappanc 106 pappanc 110 pappanc 144 pappanc 156 pappanc
Pułki artylerii haubic	7 pah 8 pah 9 pah 10 pah 11 pah 12 pah 33 pah 34 pah 39 pah 41 pah 44 pah 47 pah 50 pah 68 pah 70 pah 73 pah 74 pah 87 pah 90 pah 103 pah 105 pah 108 pah 109 pah 113 pah 114 pah 116 pah 123 pah 127 pah 131 pah 140 pah
Pułki artylerii	1 pa 2 pa 3 pa 4 pa 5 pa 9 pa 16 pa 21 zpa 22 pa 33 pa 36 pa 37 pa 39 pa 40 pa 41 pa 59 zpa 76 mpa 113 pa
Polowe Techniczne Bazy Rakietowe	11 PTBR 15 PTBR 18 PTBR 21 PTBR
Dywizjony rakiet taktycznych	1 drt 10 drt 18 drt 19 drt 2 drt 22 drt 24 drt 4 drt 41 drt 42 drt 44 drt 5 drt 7 drt 8 drt
Dywizjony dowozu rakiet	25 ddr 28 ddr
Dywizjony artylerii BROT	27 da 28 da 16 da 17 da 9 da 13 da 3 da 6 da

Artyleria ciągniona	85 mm armata przeciwpancerna D-44 100 mm armata polowa wz. 1944 (BS-3) wz. 1938/1985 152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)
Artyleria samobieżna	2S1 Goździk wz. 1977 Dana Krab^[A] 2S7 Pion ASU-85 Rak
Artyleria rakietowa	WP-8z BM-8 BM-13 BM-14 BM-21 Grad BM-24 RM-70 WR-40 Langusta^[A] 3M6 Trzmiel 9M14 Malutka 9K111 Fagot 2P16 (2K6 Luna) OTR-21 Toczka (9K79) 9P113 (9K52 Łuna-M)