Bogumiła Umińska

Bogumiła Umińska (ur. 26 maja 1961 w Grudusku) – polska regionalistka, historyk, muzealnik, dr nauk humanistycznych w zakresie historii.

Życiorys

Absolwentka LO im. Krasińskiego w Ciechanowie, Wydziału Rolniczego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, Wydziału Historycznego Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku i Podyplomowego Studium Muzeologicznego w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Od 1984 pracuje w Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, jest kierownikiem działu historycznego tej placówki, kustoszem dyplomowanym. W marcu 2015 obroniła w AH w Pułtusku pracę doktorską pt. Aktywność gospodarcza i społeczna ziemiaństwa guberni płockiej w latach 1865–1914 (promotor: prof. dr hab. Janusz Szczepański). Laureatka nagrody Liber Mazovia 2020 za publikację Aktywność społeczno-gospodarcza ziemian guberni płockiej w latach 1865–1914.

Autorka wielu wystaw, informatorów o nich oraz publikacji dotyczących północnego Mazowsza w XIX i XX wieku, ruchu niepodległościowego i mazowieckiego ziemiaństwa. Inicjatorka cyklu konferencji naukowych Ziemianie Mazowsza i redaktorka wydawnictw z nimi związanych. Członkini Zarządu Towarzystwa Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, sekretarz Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana, członkini Komisji Rewizyjnej Oddziału Północno-Mazowieckiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

Odznaczenia, wyróżnienia, nagrody

• "Liber Masovia" za najlepszą regionalną książkę 2019-2020 (Aktywność gospodarcza i społeczna ziemiaństwa guberni płockiej w latach 1865–1914)
• Nagroda im. dr. Franciszka Rajkowskiego i tytuł Ciechanowianina Roku 2023

Ważniejsze publikacje

Publikacje zwarte

• Polska Organizacja Wojskowa w Obwodzie Ciechanowskim, Ciechanów 2001;
• Aktywność kulturalno-oświatowa mazowieckich ziemian w XIX i XX wieku. „Ciechanowskie Studia Muzealne”, t. 5 (red.), Ciechanów 2007;
• W kręgu mazowieckich ziemian przełomu XIX i XX wieku, Ciechanów 2008;
• Karty z dziejów Ciechanowa 1939–1945, Ciechanów 2009;
• Ziemianie Mazowsza. Spuścizna duchowa i materialna mazowieckich ziemian XVIII–XIX wieku, Ciechanów 2011 (red.);
• Ziemianie Mazowsza. Działalność społeczno-gospodarcza mazowieckich ziemian w okresie od XVII do XX wieku, Ciechanów 2014 (red.);
• Niechaj Polska zna jakich synów ma. W 150. rocznicę Powstania Styczniowego na północnym Mazowszu, Ciechanów 2015;
• Ziemianie mazowieccy wobec obronności Ojczyzny. Od konfederacji barskiej po II wojnę światową, red. nauk. B. Umińska, J. Kita, Ciechanów-Łódź 2015 (red.);
• Prezydentowi Prof. Ignacemu Mościckiemu – w 150 rocznicę urodzin, Ciechanów 2018 (red.);
• Aktywność gospodarcza i społeczna ziemiaństwa guberni płockiej w latach 1865–1914, Ciechanów 2019.

Informatory i katalogi wystaw

• 11 Pułk Ułanów Legionowych im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (katalog wystawy, oprac. z L. Nowalińskim i J. Wałaszykiem), Ciechanów 1995;
• Ciechanów na przełomie XIX i XX wieku. Katalog wystawy (oprac. z L. Nowalińskim i J. Wałaszykiem), Ciechanów 1999;
• Gloria victis. W 140. rocznicę powstania styczniowego. Katalog wystawy (red. H. Długoszewska-Nadratowska, A. Stawarz, S. Kalembka; oprac. z H. Wiórkiewicz i J. Wałaszykiem), Ciechanów–Warszawa 2003;
• Monte Cassino 1944-2004. Wystawa 10 maja–30 września 2004 r. (informator), Ciechanów 2004;
• Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie (informator, wersja obcojęzyczna), Ciechanów 2005;
• Józef Unierzyski (ok. 1861-1948) malarz akademicki, uczeń i zięć Jana Matejki, rodem z mazowieckiej szlachty (red.), Ciechanów 2023.

Wybrane artykuły

• Choromańscy h. Lubicz z Ziemi Ciechanowskiej, [w:] Rola szlachty mazowieckiej w kształtowaniu polskiego krajobrazu kulturowego, Ciechanów 2000;
• Ziemianie powiatów ciechanowskiego, mławskiego i przasnyskiego w organizacjach bankowych i handlowych w latach 1888–1914, „Studia Mazowieckie”, Rok I/VII/Nr 1, Pułtusk–Ciechanów 2005;
• Z działalności kulturalno-oświatowej mazowieckich ziemian na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Aktywność kulturalno-oświatowa mazowieckich ziemian w XIX i XX wieku, Ciechanów 2007;
• Rola ziemian północnego Mazowsza w administracji i sądownictwie gminnym w latach 1864–1914, [w:] Dwór a społeczności lokalne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Kielce 2008;
• Tu także inni godni naszej pamięci...”. Sławne postacie z zamkowych komnat i obrazów: Maciej Kazimierz Sarbiewski Spotkanie naukowe, Warszawa, Zamek Królewski, 17 października 2009 r., „Barok”, 2010, nr XVII/1(33);
• Bogusław Zakrzewski, anglista, sinolog, tłumacz, b. ambasador RP w Tajlandii, Portugalii, Brazylii, „Ziemia Zawkrzeńska”, t. 13 (Mława) 2009;
• Władysław Dębski (1829–1899) herbu Prawdzic – właściciel ziemski z Krzywonosi w pow. mławskim – zapomniany korespondent prasowy, [w:] Ziemianie Mazowsza. Spuścizna duchowa i materialna mazowieckich ziemian XVIII–XX wieku, Ciechanów 2011;
• Z działalności oświatowej mazowieckiej szlachty po 1864 r., [w:] Znaczenie edukacyjne kultury drobnoszlacheckiej, „Mazowieckie Zeszyty Naukowe”, Nr 2, Ciechanów 2012;
• Maria Żelechowska-Wyrzykowska (1916–2003). Łączniczka, a następnie szef łączności i kolportażu Komendy Głównej BCh, ps. „Marysiątko”, więźniarka Pawiaka, prawy człowiek, „Rocznik Historyczny”, Nr 30 Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2014;
• Prof. Stanisław Chaniewski – naukowiec, społecznik i rolnik z Mazowsza, [w:] Ziemianie Mazowsza. Działalność społeczno-gospodarcza mazowieckich ziemian w okresie od XVIII do XX wieku, Ciechanów 2014;
• Z wyrazami wdzięczności…, [w:] Człowiek i Historia. Rzecz o Jerzym Kłoczowskim. Profesorowi w 90. Rocznicę Urodzin Przyjaciele, Współpracownicy i Uczniowie, Lublin 2014;
• Ślady Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w wybranych muzeach polskich, [w:] Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ i jego twórczość. Studia i materiały, red. naukowa J. Lichański, T. Kaczorowska, Pułtusk-Sarbiewo 2015;
• Seweryn i Bruno Ciemniewscy – właściciele Gołotczyzny k. Ciechanowa wśród ziemian zasłużonych dla Powstania Styczniowego w: Ziemianie mazowieccy wobec obronności Ojczyzny. Od konfederacji barskiej po II wojnę światową, red. nauk. B. Umińska, J. Kita, Ciechanów-Łódź  2015, s. 93-105;
• Michalina Mościcka – żona Prezydenta RP, działaczka społeczna i niepodległościowa, [w:] Prezydentowi Prof. Ignacemu Mościckiemu – w 150 rocznicę urodzin, red. B. Umińska, Ciechanów 2018, s. 281–308;
• Julia Kratowska (1870–1947) – działaczka niepodległościowa, oświatowa i polityczna, senator RP, „Studia Mazowieckie” Tom 17 Nr 1 (2022), s. 175-197;
• Adam Dunin Mieczyński (1828-1892) – polski agronom, publicysta i działacz rolniczy w: SAPERE AUSO. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Szczepańskiego pod red. J. Załęczny i M. Milewskiej, Pułtusk 2022, s.103-122.

Bibliografia

• Alfred Borkowski, Ludzie pióra Mazowsza Ciechanowskiego, Ciechanów 2005, s. 125.
• Bogumiła Regina Umińska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-08-27] .