Chrzest nad Sawicą
 Strona tytułowa wydania poezji Francego Prešerena z 1847, zawierającego między innymi Wieniec sonetów i Chrzest nad Sawicą | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1836 |
Chrzest nad Sawicą (słoweń. Krst pri Savici) – poemat słoweńskiego romantycznego poety Francego Prešerena[1][2], opublikowany w 1836. Utwór pełni rolę słoweńskiego eposu narodowego[3][4][5].
Forma
[edytuj | edytuj kod]France Prešeren napisał Chrzest nad Sawicą jambicznym jedenastozgłoskowcem. Zasadnicza część poematu jest napisana oktawą[3], czyli strofą ośmiowersową pochodzenia włoskiego[6][7], rymowaną ABABABCC[8][9]. Natomiast Wstęp jest napisany tercyną, czyli strofą trójwersową, która rymuje się ABA BCB CDC..., tworząc długi łańcuch zwrotek.
Mož in oblakov vojsko je obojno
končala temna noč, kar svetla zarja
zlatí z rumenmi žarki glavo trojno
snežnikov kranjskih sivga poglavarja,
Bohinjsko jezero stoji pokojno,
sledu ni več vunanjega viharja;
al somov vojska pod vodó ne mine,
in drugih roparjov v dnu globočine.
Treść
[edytuj | edytuj kod]Utwór opowiada o czasach przymusowej chrystianizacji przodków Słoweńców i utracie przez nich niepodległości[10]. Bohaterem jest dowódca pogańskich Słowian Črtomir, który pokonany przez hufce chrześcijan udaje się nad jezioro Bohinj, aby w obliczu klęski odebrać sobie życie. Tam jednak spotyka swoją ukochaną, Bogomilę, która była kapłanką słowiańskiej bogini Żywi. Dowiaduje się, że przeszła ona na chrześcijaństwo. Za jej namową sam również przyjmuje chrzest[11].
Przekład
[edytuj | edytuj kod]Poemat Francego Prešerena przełożył na język polski z zachowaniem jego formy wersyfikacyjnej Marian Piechal[12]. Jego przekład został zamieszczony w dwóch polskich edycjach poezji Prešerena i w Antologii poezji słoweńskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ France Prešeren, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-28] (ang.).
- ↑ Prešeren France, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-12-28].
- ↑ a b Irena Avsenik Nabergoj: Reality and Truth in Literature: From Ancient to Modern European Literary and Critical Discourse. books.google.pl. s. 190. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Joseph Theodoor Leerssen: National Thought in Europe: A Cultural History. books.google.pl. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Marijan Dović, Jón Karl Helgason: National Poets, Cultural Saints: Canonization and Commemorative Cults of Writers in Europe. books.google.pl. s. 107. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Claudio Ciociola: Ottava rima. treccani.it. [dostęp 2016-12-27]. (wł.).
- ↑ Ottava rima, poetic form. Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Ottava rima. PoetryFoundation.org. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 152-153. ISBN 83-900829-6-9.
- ↑ Zoran Božič: The Baptism at the Savica by France Prešeren as a Successful Attempt to Outwit Censorship: a Romantic Confession of a Defeated Person, a Member of an Unfree Nation. ojs.utlib.ee. [dostęp 2016-12-27]. (słoweń.).
- ↑ Črtomir and Bogomila buried by Slovenian Association Sydney. slovenian.com. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ Piechal Marian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-12-27].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- France Prešeren: Poezje wybrane. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył Marian Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976, s. 83–103.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- France Prešeren: Krst pri Savici. preseren.net. [dostęp 2016-12-27]. (słoweń.).