Cis Wallicha

Cis Wallicha
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	cyprysowce
Rodzina	cisowate
Rodzaj	cis
Gatunek	cis Wallicha
	Nazwa systematyczna
	Taxus wallichiana Zucc.; Abh. Math.-Phys. Cl. Königl. Bayer. Akad. Wiss. 3:805, t. 5. 1843
Synonimy
	Taxus baccata subsp. wallichiana (Zucc.) Pilg.; Taxus florinii Spjut; Taxus orientalis Bertol.;
	Taxus baccata subsp. wallichiana (Zucc.) Pilg.; Taxus florinii Spjut; Taxus orientalis Bertol.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cis Wallicha (Taxus wallichiana Zucc.) – gatunek drzewa iglastego należący do rodziny cisowatych. Naturalnie występuje w Azji, na terenie Chin, Tajwanu, Nepalu i Laosu^[3]. Rzadziej można go spotkać w Europie i Ameryce Północnej. Jest uprawiany niemal wyłącznie w ogrodach botanicznych i arboretach^[6].

Morfologia

Pokrój

Stożkowy, szeroki^[6]. Dorasta do 20 m wysokości. Drzewo najczęściej niewielkie lub średnie. Korona gęsta i krępa.

Pień

Kora czerwonobrązowa, pokryta purpurowymi płatami, u dojrzałych osobników łuszcząca się.

Liście

Igły wąskie i długie, do 5 cm długości. Sierpowato zakrzywione i zaostrzone^[6].

Kwiaty

Roślina dwupienna, wiatropylna. Kwiaty męskie niepozorne, żółtozielone, kwitnie wiosną.

Nasiona

Jajowate, kanciaste, do 6,5 mm długości. Otoczone są czerwoną, mięsistą osnówką, z czasem ciemniejącą. Dojrzewają późnym latem lub jesienią.

Biologia i ekologia

W Indiach i Himalajach stanowi gatunek pospolity, gdzie tworzy zwarte grupy krzewów. Wszystkie części rośliny, poza czerwoną osnówką są trujące. Podobnie jak w przypadku cisu pospolitego może być łatwo rozprzestrzeniany przez ptaki i szybko kiełkować w sporych ilościach w odpowiednich miejscach. Gatunek żywotny, długowieczny.

W ciągu ostatnich lat nastąpił znaczący spadek populacji tego gatunku na świecie, przez co jest zagrożony wyginięciem.

Zastosowanie

Drewno twarde, elastyczne o pięknym rysunku.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b Taxus wallichiana. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2012-02-25]. (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2012-02-25].
↑ P.P. Thomas P.P., A.A. Farjon A.A., Taxus wallichiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2012-02-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 285. ISBN 97883242-0842-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-2] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[grin-3] Taxus wallichiana. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2012-02-25]. (ang.).

[TPL-4] The Plant List. [dostęp 2012-02-25].

[iucn-5] P.P. Thomas P.P., A.A. Farjon A.A., Taxus wallichiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2012-02-25] (ang.).

[Drzewa_Świata-6] Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 285. ISBN 97883242-0842-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]