Czesław Chruszczewski

Czesław Chruszczewski
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1922 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1982 ; Poznań
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	fantastyka naukowa
	Cytaty w Wikicytatach

Czesław Chruszczewski (ur. 8 maja 1922 w Łodzi, zm. 12 lutego 1982 w Poznaniu) – polski autor fantastyki, działacz.

Biografia

Syn dziennikarza łódzkiego Stanisława Kempnera-Chruszczewskiego. W czasie II wojny światowej działał w konspiracyjnej organizacji Polscy Socjaliści oraz Socjalistycznej Organizacji Bojowej. Uczestniczył w powstaniu warszawskim^[1]. Po wojnie zamieszkał najpierw w Kaliszu, a ostatecznie osiadł w Poznaniu. Tam rozpoczął pracę w redakcji „Expressu Poznańskiego”, a potem Polskim Radiu^[2].

Był działaczem OMTUR i PPS, a po 1948 r. PZPR^[3]. W 1950 r. objął kierownictwo Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu^[1]. Był wiceprezydentem Komitetu Europejskiego SF^[4], w latach 1975–1981 prezesem Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich^[5].

Debiutował w 1958 r.^[2], w latach 70. masowo wydawano jego książki. Można spotkać opinie, że jako działacz PZPR był najczęściej wydawanym pisarzem fantastycznym lat 70., po Lemie^[6]. Pisał książki, ale także scenariusze dla przedstawień radiowych i telewizyjnych. Ponadto opracował dwie antologie opowiadań SF. Niektóre z jego dzieł były tłumaczone na języki: rosyjski, czeski, węgierski, niemiecki i hiszpański. Na podstawie jego opowiadania pt. Fotel na autostradzie powstał scenariusz filmu Gdzie jesteś Luizo (1964, reż. Janusz Kubik).

Za swoją twórczość otrzymał wiele nagród, m.in.: nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt działalności literackiej w dziedzinie słuchowisk (1966), nagrodę specjalną na I Kongresie Europejskim SF w Trieście za całokształt twórczości fantastycznonaukowej (1972), nagrodę główną na Międzynarodowym Spotkaniu Pisarzy SF w Poznaniu za książkę Rok 10 000 (1973), oraz na kongresach SF Eurocon II w Grenoble (1974) i Eurocon III w Poznaniu (1976) nagrody za twórczą i efektywną działalność w dziedzinie SF i za całokształt twórczości literackiej. Nagrody te należy jednak były raczej hołdem dla prominentnego działacza, niż wyrazem uznania dla talentu pisarskiego, gdyż krytycy, a przede wszystkim czytelnicy, mieli do twórczości Chruszczewskiego stosunek bardzo krytyczny^[1]^[2]^[7].

Został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu w Alei Zasłużonych (AZ-L-060)^[8].

Publikacje książkowe

zbiory opowiadań i scenariuszy

Bardzo dziwny świat (1960)
Magiczne schody (1965)
Pacyfik-Niebo (1967)
Bitwa pod Pharsalos (1969)
Różne odcienie bieli (1970)
Rok 10 000 (1973, 1975)
Dookoła tyle cudów (1973)
Potrójny czas galaktyki (1976)
Miasto nie z tej planety (1981)^[9]

powieści

Fenomen Kosmosu (1975, 1977, 1979, 1986)
Gdy niebo spadło na ziemię (1978, 1980)
Powtórne stworzenie świata (1979)^[10]

opracowane antologie

Ludzie i gwiazdy – antologia sf pisarzy „krajów demokracji ludowej” (1976),
Gwiazdy Galaktyki – antologia sf pisarzy węgierskich (1981)^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Aleksandra Wierzchowska. Kongres futurologiczny. Eurocon 1976 w Poznaniu. „Dzieje Najnowsze”. Rocznik LIII – 2021, 3, s. 196, 2021. Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0419-8824. [dostęp 2023-03-19].
↑ ^a ^b ^c Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 51-52. ISBN 83-210-0892-5.
↑ Członkowie Wojewódzkiego Komitetu PZPR. „Głos Wielkopolski”. V nr 176, s. 1, 1949-06-30. Poznań: Czytelnik.
↑ Wróble Galaktyki. Polska literatura fantastyczna publikowana w Polsce w latach 1945–1991
↑ Czesław Chruszczewski, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2020-05-04] .
↑ Robert Klementowski: Modelowe boksowanie ze światem. Polska literatura fantastyczna na przełomie lat 70. i 80.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003, s. 107. ISBN 83-7322-608-7. (pol.).
↑ Maciej Parowski: Czas fantastyki. Szczecin: Glob, 1990, s. 35-36. ISBN 83-7007-193-7. (pol.).
↑ Informacje na stronie um.poznan.pl
↑ CzesławC. Chruszczewski CzesławC., Miasto nie z tej planety : opowieści fantastyczne, wyd. 1, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1981, ISBN 83-210-0234-X, OCLC 9484908 [dostęp 2022-01-25] .
↑ CzesławC. Chruszczewski CzesławC., Powtórne stworzenie świata : powieść, wyd. 1, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1979, ISBN 83-210-0079-7, OCLC 6021192 [dostęp 2022-01-25] .
↑ CzesławC. Chruszczewski CzesławC. i inni, Gwiazdy Galaktyki : antologia opowiadań science fiction pisarzy węgierskich, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1981, ISBN 83-210-0269-2, OCLC 749202209 [dostęp 2022-01-25] .

Linki zewnętrzne

Biografia, lista opowiadań. wroblegalaktyki.cepede.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-01)].

[wierzchowska-1] Aleksandra Wierzchowska. Kongres futurologiczny. Eurocon 1976 w Poznaniu. „Dzieje Najnowsze”. Rocznik LIII – 2021, 3, s. 196, 2021. Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0419-8824. [dostęp 2023-03-19].

[leksykon-2] Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 51-52. ISBN 83-210-0892-5.

[3] Członkowie Wojewódzkiego Komitetu PZPR. „Głos Wielkopolski”. V nr 176, s. 1, 1949-06-30. Poznań: Czytelnik.

[4] Wróble Galaktyki. Polska literatura fantastyczna publikowana w Polsce w latach 1945–1991

[5] Czesław Chruszczewski, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2020-05-04] .

[6] Robert Klementowski: Modelowe boksowanie ze światem. Polska literatura fantastyczna na przełomie lat 70. i 80.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003, s. 107. ISBN 83-7322-608-7. (pol.).

[7] Maciej Parowski: Czas fantastyki. Szczecin: Glob, 1990, s. 35-36. ISBN 83-7007-193-7. (pol.).

[8] Informacje na stronie um.poznan.pl

[9] CzesławC. Chruszczewski CzesławC., Miasto nie z tej planety : opowieści fantastyczne, wyd. 1, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1981, ISBN 83-210-0234-X, OCLC 9484908 [dostęp 2022-01-25] .

[10] CzesławC. Chruszczewski CzesławC., Powtórne stworzenie świata : powieść, wyd. 1, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1979, ISBN 83-210-0079-7, OCLC 6021192 [dostęp 2022-01-25] .

[11] CzesławC. Chruszczewski CzesławC. i inni, Gwiazdy Galaktyki : antologia opowiadań science fiction pisarzy węgierskich, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1981, ISBN 83-210-0269-2, OCLC 749202209 [dostęp 2022-01-25] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]