Dąbie (jezioro w Szczecinie)

Dąbie
	; Dąbie na fotografii satelitarnej
	Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Szczecin, Bystra, Lubczyna
Region	Dolina Dolnej Odry
Wyspy	1389 ha
	Morfometria
Powierzchnia	54,08 km²
Wymiary; • max długość; • max szerokość	; 15 km; 7,5 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 2,61 m ; 10 m
Objętość	129,5 mln m³
	Hydrologia
Rzeki zasilające	Regalica, Płonia, Duńczyca, Święta, Chełszcząca
Rzeki wypływające	Iński Nurt, Czapina, Babina
Rodzaj jeziora	deltowe
	Położenie na mapie Szczecina Dąbie
	Położenie na mapie Polski Dąbie
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Dąbie
	53°27′49″N 14°40′29″E/53,463611 14,674722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbie (do 1945 niem. Dammscher See) – jezioro deltowe w Dolinie Dolnej Odry, w województwie zachodniopomorskim, w całości w granicach Szczecina, osiedla Dąbie. Powierzchnia lustra wody obejmuje 54,08 km²^[1], co stanowi 4. miejsce w Polsce i 1. w województwie. Przez jezioro przebiega tor wodny z portu Schwedt do Zatoki Pomorskiej. Nad Dąbiem zlokalizowanych jest kilka obiektów żeglarskich.

Hydrologia

Dąbie można wyraźnie podzielić na dwie części: północne Dąbie Wielkie i południowe Dąbie Małe. Jezioro ma dobrze rozwiniętą linię brzegową. Niecka jeziora jest pochodzenia polodowcowego.

Średnia głębokość jeziora wynosi 2,61 m^[1]. Maksymalna długość jeziora wynosi 15 km, a maksymalna szerokość – 7,5 km^[2].

Według danych z 1996 roku objętość wody w zbiorniku wynosiła 129,5 mln m³^[1].

Dzięki kanałom łączącym główny nurt Odry z jeziorem powstało kilkanaście wysp o łącznej powierzchni 1389 ha, główne z nich to: Dębina (516 ha), Czarnołęka (270 ha) oraz Mewia Wyspa, Radolin, Ostrów Grabowski i inne^[3].

Zlewnia

Dąbie znajduje się w Dolinie Dolnej Odry. Od południa zasilane jest przez Regalicę, odchodzącą od Odry Wschodniej. Od strony południowo-zachodniej do jeziora wpada Duńczyca (Zachodnia i Wschodnia), a od zachodu – Święta, obie łączące jezioro z Odrą Zachodnią. Do południowej zatoki Małe Dąbie uchodzi rzeka Płonia oraz struga Chełszcząca. Od wschodniej strony spływają z polderów Kanał Komarowski oraz Kanał Łąka.

W północnej części Dąbie jest połączone przesmykami Iński Nurt, Czapina i Babina z Odrą, z którą następuje wymiana wód.

Zagospodarowanie

Jezioro obejmuje 18% powierzchni Szczecina. Dąbie znajduje się w wykazie śródlądowych dróg wodnych^[4] i ma klasę żeglowną Vb. W związku z tym Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie, który jest administratorem wód nie utworzył obwodu rybackiego na jeziorze.

Przez Dąbie przebiega tor wodny o długości 14,5 km, szerokości 150 m i głębokości 10 m, który łączy port Schwedt/Oder z Zatoką Pomorską^[2]. Dąbie jest jedynym jeziorem w Polsce dostępnym dla statków pełnomorskich.

Nad jeziorem położone jest szczecińskie osiedle Dąbie oraz 2 miejscowości powiatu goleniowskiego: wieś Lubczyna i osada Bystra.

Nad brzegiem Dąbia znajduje się 6 marin żeglarskich, 2 przystanie żeglarskie stowarzyszeń oraz 2 przystanie turystyczne^[5]^[6]:

marina "Camping Marina" PTTK – obiekt stowarzyszenia z kempingiem ,
marina Euro Jachtklubu "Pogoń" – obiekt stowarzyszenia,
przystań jachtowa "Marina Hotele" – obiekt prywatny,
marina Jacht Klubu AZS – obiekt stowarzyszenia,
marina Jacht Klubu "Harcerski Ośrodek Morski" – obiekt stowarzyszenia,
marina Marina Club - obiekt prywatny,
przystań żeglarska Jacht Klubu Morskiego LOK – obiekt stowarzyszenia,
przystań żeglarska Klubu Ligi Morskiej „Prawobrzeże” w Szczecinie,
przystań turystyczna Centrum Żeglarskiego (daw. Ośrodek Morski Pałacu Młodzieży) – obiekt samorządu,
przystań turystyczna Goleniowskiego Młodzieżowego Domu Sportu w Lubczynie – obiekt samorządu.

Przyroda

Dąbie w całości znajduje się w obszarze specjalnej ochrony ptaków "Dolina Dolnej Odry"^[7].

Historia

Dąbie stanowi dawną zatokę Zalewu Szczecińskiego, która została odcięta deltą Iny.

15 października 1939 roku jezioro zostało w całości włączone do Wielkiego Miasta Szczecina^[8].

Hydronimia

Pierwsze wzmianki historyczne pochodzą z 1226 r. jako stagnum Damb czyli jezioro Dąb^[9]. Za czasów niemieckich jezioro nosiło nazwę Dammscher See. Po II wojnie światowej przez pewien czas używano nazw Jezioro Dąbskie^[10] oraz Dąb^[11]^[12]^[13]^[14]. Nazwę Dąbie wprowadzono urzędowo w 1949 roku^[15].

Galeria

Jezioro Dąbie
Kąpielisko w Lubczynie
Zbliżenie ze Wzgórz Warszewskich. W tle Puszcza Goleniowska i Stargard
Kanał Iński Nurt i północna część jeziora Dąbie

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Bernard Wiśniewski, Tomasz Wolski. Changes in Dąbie Lake bathymetry in the period 1962–1996. „Limnological Review”. 5, s. 258, 2005. Polskie Towarzystwo Limnologiczne. ISSN 1642-5952. (ang.).
↑ ^a ^b Włodzimierz Parzonka, Władysław Buchholz, Ryszard Coufal, Andrzej Kreft i inni. Wstępna ocena warunków zamulania jeziora Dąbie. „Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich”. 4/1/2007, s. 39-40, 2007. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie. ISSN 1732-5587.
↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1994, s. 123-124. ISBN 83-01-09822-8.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1208)
↑ 2. Infrastruktura żeglarska w regionie ujścia Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Bałtyku. W: Stowarzyszenie "Pomost" – Instytut Gospodarki Morskiej w Szczecinie: Program rozwoju infrastruktury portów i przystani żeglarskich województwa zachodniopomorskiego w Regionie Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Morza Bałtyckiego. Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2008, s. 16, 79. [dostęp 2015-05-10].
↑ Marina Club | Marinas [online] [dostęp 2024-06-10] (pol.).
↑ Arkusz 1/15 i arkusz 4/15. Mapa PLB320003 Dolina Dolnej Odry. Ministerstwo Środowiska, 2008-03-17.
↑ Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 308. ISBN 83-87341-45-2.
↑ Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 178-179. ISBN 83-87341-45-2.
↑ plan miasta Szczecina z 1945 r.
↑ Mapa Polski 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1945 [1]
↑ Koleje Pomorza Przyodrzańskiego 1:1 000 000 Dyr. Okręg. Kolei Państw. w Szczecinie, 1946 [2]
↑ Mapa Polski 1:500 000, Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947
↑ Polska. Mapa samochodowa 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [3]
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 4)

[Wiśniewski2005-1] Bernard Wiśniewski, Tomasz Wolski. Changes in Dąbie Lake bathymetry in the period 1962–1996. „Limnological Review”. 5, s. 258, 2005. Polskie Towarzystwo Limnologiczne. ISSN 1642-5952. (ang.).

[Parzonka2007-2] Włodzimierz Parzonka, Władysław Buchholz, Ryszard Coufal, Andrzej Kreft i inni. Wstępna ocena warunków zamulania jeziora Dąbie. „Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich”. 4/1/2007, s. 39-40, 2007. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie. ISSN 1732-5587.

[3] Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1994, s. 123-124. ISBN 83-01-09822-8.

[4] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1208)

[pripipz-5] 2. Infrastruktura żeglarska w regionie ujścia Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Bałtyku. W: Stowarzyszenie "Pomost" – Instytut Gospodarki Morskiej w Szczecinie: Program rozwoju infrastruktury portów i przystani żeglarskich województwa zachodniopomorskiego w Regionie Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Morza Bałtyckiego. Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2008, s. 16, 79. [dostęp 2015-05-10].

[6] Marina Club | Marinas [online] [dostęp 2024-06-10] (pol.).

[7] Arkusz 1/15 i arkusz 4/15. Mapa PLB320003 Dolina Dolnej Odry. Ministerstwo Środowiska, 2008-03-17.

[8] Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 308. ISBN 83-87341-45-2.

[9] Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 178-179. ISBN 83-87341-45-2.

[10] sta Szczecina z 1945 r.

[11] Mapa Polski 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1945 [1]

[12] Koleje Pomorza Przyodrzańskiego 1:1 000 000 Dyr. Okręg. Kolei Państw. w Szczecinie, 1946 [2]

[13] Mapa Polski 1:500 000, Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947

[14] Polska. Mapa samochodowa 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [3]

[15] Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 4)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]