Dom Esterki w Radomiu

Dom Esterki w Radomiu

nr rej. 36 z 23.06.1947, 753 z 5.05.1972, 197/A/83 z 14.04.1983
Dom Esterki (2012)
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Radom
Adres	Rynek 5
Styl architektoniczny	barok
Kondygnacje	3
Ukończenie budowy	XV wiek
Ważniejsze przebudowy	XVII wiek
Zniszczono	1940
Odbudowano	1957
Położenie na mapie Radomia Dom Esterki w Radomiu
Położenie na mapie Polski Dom Esterki w Radomiu
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Dom Esterki w Radomiu
51°24′12,7″N 21°08′31,4″E

Dom Esterki – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu, w północnej pierzei Rynku, pod numerem 5.

Historia

Portal wejściowy.

Pierwszy murowany dom zajmujący parcelę nr 5 przy radomskim Rynku wybudował pod koniec XV w. mieszczanin Ignacy Gaczkowski. Około XVII w. budynek przebudowano w stylu barokowym. Kamienica jako jeden z nielicznych budynków mieszkalnych na obszarze Miasta Kazimierzowskiego przetrwała okres potopu szwedzkiego (z tego samego okresu pochodzi również sąsiadujący z domem Esterki dom Stanisława Gąski). Nazwa zwyczajowa budynku wiąże się legendarną postacią Estery – Żydówki mieszkającej w Radomiu w okresie Potopu. Według podania miała ona odrzucić zaloty niekulturalnego szwedzkiego rajtara z gwardii przybocznej rezydującego w Radomiu Karola Gustawa, czym zasłużyła sobie na pamięć. Innym wytłumaczeniem popularnej obecnie nazwy może być też dziewiętnastowieczna moda na nazywanie starych kamienic w miastach lokowanym przez Kazimierza Wielkiego imieniem Estery. Za tą hipotezą przemawia fakt, że wcześniej określano budynek jako Kamienicę Senatorską, co może wskazywać, że należała ona do jednego z członków obradującego w Radomiu Trybunału Skarbowego Koronnego. Niemniej jednak, w okresie II wojny światowej Niemcy zburzyli dom, nazywany imieniem legendarnej Żydówki. Zrekonstruowany budynek oddano do użytku w 1957 roku. Od tamtego czasu pozostaje siedzibą różnych instytucji kultury, m.in. Muzeum Sztuki Współczesnej, oddziału Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. W budynku urządzono również wystawę prezentującą początki miasta lokacyjnego w średniowieczu.

Architektura

Dom Esterki to dwupiętrowy, czteroosiowy budynek nakryty szczytem. Fasada podzielona gzymsami członkującymi.