Elisabeth Förster-Nietzsche
Imię i nazwisko urodzenia |
Therese Elisabeth Alexandra Nietzsche |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
10 lipca 1846 |
Data i miejsce śmierci |
8 listopada 1935 |
Narodowość | |
Małżeństwo |
Therese Elisabeth Alexandra Förster-Nietzsche (ur. 10 lipca 1846, zm. 8 listopada 1935) – siostra filozofa Friedricha Nietzsche oraz założycielka Archiwum Nietzschego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Förster-Nietzsche była o dwa lata młodsza od swojego brata. Ich ojciec był luterańskim pastorem w niemieckiej wiosce Röcken bei Lützen. Rodzeństwo miało ze sobą bliską relację przez całe dzieciństwo i wczesną dorosłość, jednak ich relacje ochłodziły się, kiedy wyszła za mąż za Bernharda Förstera, niemieckiego nacjonalistę i antysemitę[1].
Jako opiekun Friedricha, Förster-Nietzsche objęła rolę kuratora oraz edytora jego rękopisów. Często modyfikowała jego nieopublikowane dzieła, aby lepiej pasowały do jej ideologii, przez co często stwierdzały coś zupełnie innego niż prawdziwe myśli filozofa[2]. Mimo że przez jej edycje filozofia Friedricha zaczęła kojarzona być z niemieckim militaryzmem oraz narodowym socjalizmem, późniejsi dwudziestowieczni badacze podawali w wątpliwość taką interpretację jego myśli[3].
W jej pogrzebie w roku 1935 uczestniczył Adolf Hitler[3].
Nueva Germania
[edytuj | edytuj kod]Bernhard Förster, zainspirowany lekturą książki kompozytora Richarda Wagner Religia i sztuka (1880), zamierzał stworzyć „aryjską osadę” w Nowym Świecie, w dżungli w Paragwaju, w miejscu, które uznał za odpowiednie do rozwoju utopijnej społeczności. Bernhardowi oraz Elisabeth udało się przekonać czternaście niemieckich rodzin do dołączenia do nich i zamieszkania w nowej kolonii, mającej nazywać się Nueva Germania. Koloniści 15 lutego 1887 opuścili Niemcy i popłynęli do Ameryki Południowej.
Jego plany nie powiodły się. Niemieckie metody uprawy roli nie były efektywne na tamtejszej ziemi, transport z i do kolonii był bardzo trudny, a osada była nękana przez choroby. Nie potrafiąc uporać się z długami, 3 czerwca 1889 Förster popełnił samobójstwo zażywając strychninę. Cztery lata później kolonia została na zawsze opuszczona przez jego żonę, która wróciła do Niemiec. Nueva Germania istnieje do dziś jako jedna z dzielnic departamentu San Pedro[4].
Archiwum Nietzschego
[edytuj | edytuj kod]Problemy psychiczne Nietzschego, którego dzieła były coraz chętniej czytane w całej Europie, zaczęły się w roku 1889 (zmarł w roku 1900). Po powrocie, Elisabeth zastała brata jako inwalidę. Förster-Nietzsche bardzo zaangażowała się w promocję książek swojego brata. Jednym z ważniejszych wydarzeń z tego okresu jest wydanie przez nią nieopublikowanej wcześniej kolekcji krótkich fragmentów Nietzschego, które opublikowała pod nazwą Wola Mocy.
Relacje z narodowym socjalizmem
[edytuj | edytuj kod]W 1930 Förster-Nietzsche, niemiecka nacjonalistka i antysemitka[5], stała się zwolenniczką Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników. Po dojściu Hitlera do władzy w roku 1933, jej Archiwum Nietzschego otrzymało rozgłos oraz wsparcie finansowe ze strony rządu, w zamian za co Förster-Nietzsche pozwoliła im wykorzystywać cieszące się poszanowaniem dzieła filozoficzne swojego brata w celach legitymizacji ideologii reżimu. Pogrzeb Förster-Nietzsche odbył się w roku 1935 i uczestniczyli w nim Adolf Hitler oraz inni wysocy rangą niemieccy urzędnicy państwowi.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nice, end of December 1887: Draft of letter to Elisabeth Förster-Nietzsche. consciencia.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-30)]..
- ↑ The alt-right is drunk on bad readings of Nietzsche. The Nazis were too.
- ↑ a b Anti-Education by Friedrich Nietzsche review – why mainstream culture, not the universities, is doing our best thinking.
- ↑ Kracht, C., & Woodard, D., Five Years (Hanower: Wehrhahn Verlag , 2011).
- ↑ ‘Criminal’ manipulation of Nietzsche by sister to make him look anti-Semitic. telegraph.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-15)]..
- ISNI: 0000000108766295
- VIAF: 19764135
- LCCN: n84162258
- GND: 11853419X
- NDL: 00439868
- LIBRIS: tr573c5c09vn6mc
- BnF: 12405641k
- SUDOC: 027574660
- NLA: 35094899
- NKC: jn20011211173
- NTA: 073491535
- BIBSYS: 90163690
- CiNii: DA01973044
- Open Library: OL149228A
- PLWABN: 9810702988005606
- NUKAT: n2005009709
- J9U: 987007279229005171
- PTBNP: 1191515
- LNB: 000248913
- NSK: 000732942
- BNA: 000055708
- CONOR: 63425635
- BLBNB: 000405511
- LIH: LNB:MjZ;=Bn