Elizabeth Fries Ellet

Elizabeth Fries Ellet
	; Elizabeth Fries Ellet
Imię i nazwisko	Elizabeth Fries Lummis Ellet
Data i miejsce urodzenia	18 października 1818 ; Sodus Point w stanie Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	3 czerwca 1877 ; Nowy Jork
Narodowość	amerykańska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	biografia, poezja
Epoka	romantyzm
	Multimedia w Wikimedia Commons

Elizabeth Fries Ellet (ur. 18 października 1818, zm. 3 czerwca 1877) – amerykańska historyk, pisarka i poetka okresu romantyzmu. Odegrała ważną rolę jako pierwsza autorka, która pisała o roli wybitnych kobiet w amerykańskiej wojnie o niepodległość^[1].

Życiorys

Elizabeth Fries Ellet urodziła się w Sodus Point w stanie Nowy Jork jako Elizabeth Fries Lummis^[1]. Jej rodzicami byli znany lekarz William Nixon Lummis (1775–1833), uczeń znanego doktora Benjamina Rusha i Sarah Maxwell (1780–1849), córka kapitana Johna Maxwella^[2], który w narodowowyzwoleńczej kampanii Jerzego Waszyngtona dowodził setką ochotników, znaną jako kompania Maxwella. Poetka miała pięcioro rodzeństwa^[3]. W 1835 roku Elizabeth Fries Lummis opublikowała swoją pierwszą oryginalną książkę, zatytułowaną Poems, Translated and Original (Wiersze, tłumaczone i oryginalne), która zawierała między innymi tragedię Teresa Contarini, opartą na weneckiej historii^[1]. Wcześniej ogłosiła jedynie (anonimowo) tłumaczenie Eufemia z Messyny Silvia Pellico^[1]. W tym czasie poślubiła Williama Henry'ego Elleta^[1] (1806–1859), chemika, absolwenta Columbia Colledge w Nowym Jorku, prowadzącego badania nad cyjankami i otrzymywaniem bawełny strzelniczej. Małżonkowie przeprowadzili się do miasta Columbia w Karolinie Południowej, gdzie mąż autorki w 1836 roku został profesorem chemii, geologii i mineralogii na South Carolina College.

Twórczość

Najważniejszą pozycją Elizabeth Fries Ellet, która przyniosła jej sławę i uznanie, jest pokaźna książka The Women of the American Revolution (Kobiety Rewolucji Amerykańskiej), początkowo dwutomowa, potem rozszerzona i trzytomowa, wydana w 1848 (1850)^[4]. Zawiera ona życiorysy około 160 kobiet, które brały aktywny udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych^[1], były jej naocznymi świadkami albo wypowiadały się publicznie na jej temat. Kompendium Elizabeth Fries Ellet przełamywało stereotyp historii jako dziedziny tworzonej i pisanej wyłącznie przez mężczyzn. Podkreślając rolę kobiet w przełomowych wydarzeniach historycznych^[5], autorka postawiła się w szeregu pierwszych bojowniczek o prawa kobiet, sprzyjając ich szybszej emancypacji. Obok pracy historycznej Elizabeth Fries Ellet pisała poezje. Do jej najlepszych i najszerzej znanych wierszy należy sześciozwrotkowy utwór Lake Ontario (Jezioro Ontario), napisany oktawą^[6]. Dłuższym utworem jest poemat The Death of St. Louis (Śmierć świętego Ludwika). W twórczości Ellet nie zabrakło sonetu (O weary heart, there is a rest for thee)^[7]. Poetka również tłumaczyła wiersze. Przekładała między innymi utwory Alphonse'a de Lamartine'a. Przyswoiła również poemat włoskiego klasyka Uga Foscolo Grobowce:

All’ombra de’ cipressi e dentro l’urne

Confortate di pianto è forse il sonno

Della morte men duro?

(Dei sepolcri)

Beneath the cypress shade, or sculptured urn

By fond tears watered, is the sleep of death

Less heavy?

(Sepulchres)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Elizabeth Fries Lummis Ellet, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-08-08] (ang.).
↑ Daniel Patterson, Roger Thompson, Scott Brysom, [ed.]: Early American Nature Writers: A Biographical Encyclopedia. Westport: Greenwood Press, 2008, s. 105. ISBN 978-0-313-34680-4.
↑ Marion Ann Taylor, Heather E. Weir, [ed.]: Let Her Speak for Herself: Nineteenth-century Women Writing on the Women of Genesis. Waco: Baylor University Press, 2006, s. 139. ISBN 978-1-932792-53-9.
↑ Jennifer Scanlon, Shaaron Cosner: American Women Historians, 1700s-1990s: A Biographical Dictionary. Westport: Greenwood Press, s. 73-74. ISBN 0-313-29664-2.
↑ Sandra Lee Kleppe, [ed.]: Ekphrasis in American Poetry: The Colonial Period to the 21st Century. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2015, s. 41. ISBN 978-1-4438-8067-1.
↑ Elizabeth Fries Ellet: Lake Ontario. [w:] Henry Wadsworth Longfellow, [ed.] Poems of Places: An Anthology in 31 Volumes. America: [on-line]. Bartleby.com. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).
↑ Elizabeth Fries Ellet: O weary heart, there is a rest for thee!. [w:] The Book of the Sonnet [on-line]. s. 1867. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).

Bibliografia

Poems, Translated and Original by Mrs. E.F. Ellet, Key & Biddle, Philadelphia 1835.
The Women of the American Revolution by Elizabeth F[ries] Ellet, In Two Volumes, Baker and Scribner, New York 1850.

[Biogram_w_Encyklopedii_Brytyjskiej-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Elizabeth Fries Lummis Ellet, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-08-08] (ang.).

[2] Daniel Patterson, Roger Thompson, Scott Brysom, [ed.]: Early American Nature Writers: A Biographical Encyclopedia. Westport: Greenwood Press, 2008, s. 105. ISBN 978-0-313-34680-4.

[3] Marion Ann Taylor, Heather E. Weir, [ed.]: Let Her Speak for Herself: Nineteenth-century Women Writing on the Women of Genesis. Waco: Baylor University Press, 2006, s. 139. ISBN 978-1-932792-53-9.

[4] Jennifer Scanlon, Shaaron Cosner: American Women Historians, 1700s-1990s: A Biographical Dictionary. Westport: Greenwood Press, s. 73-74. ISBN 0-313-29664-2.

[5] Sandra Lee Kleppe, [ed.]: Ekphrasis in American Poetry: The Colonial Period to the 21st Century. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2015, s. 41. ISBN 978-1-4438-8067-1.

[6] Elizabeth Fries Ellet: Lake Ontario. [w:] Henry Wadsworth Longfellow, [ed.] Poems of Places: An Anthology in 31 Volumes. America: [on-line]. Bartleby.com. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).

[7] Elizabeth Fries Ellet: O weary heart, there is a rest for thee!. [w:] The Book of the Sonnet [on-line]. s. 1867. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]