Flerow
nihon ← flerow → moskow | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa, symbol, l.a. |
flerow, Fl, 114 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Flerow (Fl, łac. flerovium) – pierwiastek chemiczny leżący w układzie okresowym w bloku p bezpośrednio pod ołowiem. Wszystkie znane izotopy są bardzo nietrwałe i nie występują na Ziemi.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwiastek ten został otrzymany pod koniec 1998 r. w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej przy współpracy z naukowcami z Lawrence Livermore National Laboratory, w reakcji syntezy[2][3]:
- 24494Pu + 4820Ca → 292114Fl* → 289114Fl + 310n
Wyniki tych badań zostały potwierdzone przez zespoły badaczy z Berkeley[4] i GSI[5][6] w 2009. Odkrycie zostało uznane przez IUPAC 1 czerwca 2011[7].
W latach 1969–1972 naukowcy z Berkeley i Dubnej poszukiwali bezskutecznie śladów flerowu w naturalnie występujących minerałach. Pierwszą próbę syntezy metodą gorącej fuzji podjęto w Berkeley w 1969 r. W 1977 roku rosyjscy uczeni próbowali wytworzyć ten pierwiastek w reakcji plutonu z wapniem; nie uzyskali wówczas pozytywnego wyniku. Te wczesne próby były motywowane hipotezą występowania pierwiastków superciężkich w środowisku naturalnym oraz publikacją z 1966 sugerującą, że czas połowicznego rozpadu jednego z izotopów flerowu może być rzędu stu milionów lat[8].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na położenie w układzie okresowym pod ołowiem bywał nazywany zwyczajowo eka-ołowiem. Wstępna nazwa ununkwad (ang. ununquadium, symbol Uuq) pochodziła od liczby atomowej tego pierwiastka zgodnie z systematyczną terminologią IUPAC dla transuranowców.
1 grudnia 2011 IUPAC zaproponowała ostateczną łacińską i angielską nazwę pierwiastka 114 jako flerovium (symbol Fl)[9]. Gieorgij Florow (Flerow[10]) (1913–1990) był dyrektorem Laboratorium Reakcji Jądrowych Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej. 30 maja 2012 roku IUPAC oficjalnie zatwierdziła tę nazwę[11]. Polska nazwa pierwiastka, ustalona przez Komisję Terminologii Chemicznej PTChem, brzmi flerow[12].
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Właściwości chemiczne flerowu są słabo zbadane. Położenie w układzie okresowym sugeruje, że będzie on zachowywał się jak metal ciężki, przyjmując stopnie utlenienia II i IV. Tymczasem pierwsi badacze podali, że niechętnie reaguje z innymi pierwiastkami, zachowując się raczej jak gaz szlachetny[8][13], ze względu na relatywistyczne przesunięcie energii stanów[13]. W 2012 przeprowadzono badania z wyższą czułością, których wyniki były sprzeczne z tymi rezultatami. Flerow jest pierwiastkiem lotnym, najmniej reaktywnym wśród węglowców, ale pomiary wskazywały, że jest bardziej reaktywny niż kopernik i jest metalem[14][15][16]. Sprzeczność wyników, ich mała liczba i duża niepewność pomiaru wciąż nie pozwalają na definitywne stwierdzenie charakteru metalicznego flerowu[17].
Interesujący jest nieodkryty dotąd (2009) izotop 298Fl ze 184 neutronami w jądrze. Model powłokowy budowy jądra atomowego przewiduje, że takie jądro będzie miało wyjątkowo długi czas życia.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 290,19188 u (290
Fl). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑ Yu. Ts. Oganessian i inni, Synthesis of Superheavy Nuclei in the 48 C a + 244 Pu Reaction, „Physical Review Letters”, 83 (16), 1999, s. 3154–3157, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.3154 (ang.).
- ↑ Kit Chapman , What it takes to make a new element [online], Chemistry World, 30 listopada 2016 [dostęp 2020-11-24] (ang.).
- ↑ Superheavy Element 114 Confirmed: A Stepping Stone to the Island of Stability [online], PhysOrg.com, 24 września 2009 .
- ↑ News Archive: Element 114 – Heaviest Element at GSI Observed at TASCA [online], GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, 27 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-23] .
- ↑ News Archive: Chemical Element 114: a first at GSI. One of the heaviest elements [online], GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, 22 czerwca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-23] .
- ↑ Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29] .
- ↑ a b John Emsley , Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2011, s. 580, ISBN 0-19-960563-7 .
- ↑ Start of the Name Approval Process for the Elements of Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23] .
- ↑ Flerow Gieorgij N., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-08-18] .
- ↑ Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium [online], Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, 30 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-05] (ang.).
- ↑ O nazwach pierwiastków 114 i 116 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie, [w:] Opinie Komisji Terminologii Chemicznej [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne, 6 lutego 2014 [dostęp 2014-02-07] .
- ↑ a b Flerov Laboratory of Nuclear Reactions [online], 2009, s. 86–96 [dostęp 2014-05-13] (ang.).
- ↑ Alexander Yakushev , Superheavy element 114 is a volatile metal, [w:] NRC-8, EuCheMS International Conference on Nuclear and Radiochemistry [online], 20 września 2012 [dostęp 2015-08-03] .
- ↑ Alexander Yakushev , Superheavy Element Flerovium (Element 114) Is a Volatile Metal, „Inorganic Chemistry”, 53 (3), 2014, s. 1624–1629, DOI: 10.1021/ic4026766, PMID: 24456007 .
- ↑ Jens Volker Kratz , The impact of the properties of the heaviest elements on the chemical and physical sciences, „Radiochimica Acta”, 100 (8–9), 2014, s. 569–578, DOI: 10.1524/ract.2012.1963 .
- ↑ Alexander Yakushev , Robert Eichler , Gas-phase chemistry of element 114, flerovium, „EPJ Web of Conferences”, 131 (07003), 2016, DOI: 10.1051/epjconf/201613107003 .
Układ okresowy pierwiastków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3[i] | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||||
8 | Uue | Ubn | ✱ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
✱ | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ...[ii] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||