Komisariat Straży Granicznej „Zaleszczyki”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Granicznej „Zaleszczyki” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-rumuńskiej w latach 1937–1939.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2]. Komisariat Straży Celnej „Zaleszczyki”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Zaleszczyki”[3].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Z dniem 1 listopada 1927 roku Inspektorat Straży Celnej „Zaleszczyki”, w tym komisariat SC „Zaleszczyli” został rozwiązany, a rejon odpowiedzialności komisariatu został przekazany pododdziałom Korpusu Ochrony Pogranicza[3][5].
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z rozkazem Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych z 8 stycznia 1937 roku Straż Graniczna przejęła od Korpusu Ochrony Pogranicza odcinek granicy polsko–rumuńskiej, oznaczony w terenie według mapy 1:100000 następującymi granicami: granica zachodnia od miejscowości Pieczama włącznie, granica wschodnia – rzeka Nieczława wyłącznie[6]. Punkt styku odcinka Straży Granicznej z odcinkiem Korpusu Ochrony Pogranicza - północny brzeg Dniestru na wysokości litery P od nazwy folwark Pożamica[6].
Rozkazem nr 1 z 31 marca 1937 roku w sprawach [...] likwidacji i tworzenia placówek, komendant Straży Granicznej ppłk Jan Jur-Gorzechowski utworzył komisariat SG „Zaleszczyki”[7]. Komisariat wszedł organizacyjnie w skład Inspektoratu Granicznego „Kołomyja”. W skład Komisariatu Zaleszczyki wchodzili: kierownik komisariatu, młodszy oficer komisariatu, personel kancelaryjny, 6 placówek I linii i placówka II linii. Etat przewidywał: 2 oficerów, 68 szeregowych, 4 konie, 2 wózki typu węgierskiego, 2 sanie, 68 kbk z bagnetami, 60 pistoletów[8].
Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przeniósł siedzibę placówkę II linii „Tłuste” do m. Zaleszczyk[9]. Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zmienił nazwę placówki I linii „Bedrykowice” na „Śmigłowo”[10].
Służba graniczna
[edytuj | edytuj kod]Komisariat ochraniał cały odcinek granicy polsko-rumuńskiej przejęty od Korpusu Ochrony Pogranicza[6].
- Sąsiednie komisariaty
- komisariat Straży Granicznej „Horodenka” ⇔ kompania graniczna KOP „Mielnica” (batalion KOP „Borszczów” − 1937
Funkcjonariusze komisariatu
[edytuj | edytuj kod]| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby |
|---|---|---|
| Kierownicy/komendanci komisariatu | ||
| komisarz | Wacław Będzikowski | 25 IV 1938[11] - |
| Zastępcy komendanta komisariatu | ||
| starszy strażnik | Edmund Nawrot | 1 V 1939[12] – |
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Organizacja komisariatu w 1937[6]:
- komenda − Zaleszczyki
- placówka Straży Granicznej I linii „Pieczarna”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaleszczyki”
- placówka Straży Granicznej I linii „Bedrykowice”
- placówka Straży Granicznej I linii „Gródek”
- placówka Straży Granicznej I linii „Sińków”
- placówka Straży Granicznej I linii „Kołodróbka”
- placówka Straży Granicznej II linii „Tłuste Miasto” → w 1939 przeniesiona do Zaleszczyk
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 32.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Muzeum Polskich Formacji Granicznych ↓.
- ↑ a b c d Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 114.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 112.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 115.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 180.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 182.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/18.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 28/39.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743.
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Straż Celna 1921–1928. [dostęp 2017-03-17].
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.