Kordyliera Nadbrzeżna (Chile)
 Widok na szczyt Cerro La Campana | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt |
Cerro Vicuña Mackenna, 3114 m n.p.m. |
| Długość |
3100 km |
| Jednostka dominująca | |
Położenie na mapie Chile  | |
| 32°58′32,16″S 71°00′48,60″W/-32,975600 -71,013500 | |
Kordyliera Nadbrzeżna (hiszp. Cordillera de la Costa) – skrajnie zachodni, leżący w Chile nadmorski łańcuch Andów, o średniej wysokości około 2500 m n.p.m. Leży u wybrzeży Oceanu Spokojnego. Od strony lądu ograniczony podłużnymi obrzeżeniami: Atrato-San Juan i Doliną Środkowochilijską[1].
Na południe od cieśniny Chacao łańcuch ten jest częściowo zatopiony przez morze. Tworzy archipelagi przybrzeżnych wysp, np. Chonos oraz pojedyncze wyspy, np. Chiloé, Wellington, Santa Inés, Hornos[1].
Największym obszarem chronionym pasma jest Park Narodowy Chiloé. Mniejsze stanowią m.in. Park Narodowy Nahuelbuta, Park Narodowy Morro Moreno, Park Narodowy Las Palmas de Cocalán, Park Narodowy Alerce Costero i rezerwaty Los Ruiles i Los Queules[2].
Geologia
[edytuj | edytuj kod]Zbudowana jest głównie z prekambryjskich i mezozoicznych skał osadowych, z licznymi intruzjami skał magmowych, pociętych na szereg bloków. Największe wysokości Kordyliery Nadbrzeżnej występują w północnej i środkowej części Chile, najwyższym jest szczyt Cerro Vicuña Mackenna liczący 3114 m n.p.m.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Po wschodniej stronie Kordyliery Nadbrzeżnej rozciąga się dolina, na północy obejmująca pustynie i półpustynie, np. Pampa del Tamarugal, Atakama, na których znajdują się liczne solniska, jak Salar de Atacama. Ku południu Kordyliera obniża się i tworzy Dolinę Środkowochilijską. Dalej na południe, aż do południowego krańca kontynentu, dolina jest zalana i tworzy liczne zatoki, jak Ancud i Golfo Corcovado, cieśniny i fiordy[1].
Środowisko przyrodnicze
[edytuj | edytuj kod]
W południowo-centralnym Chile w Kordylierze panuje klimat umiarkowany wilgotny. Z powodu silnych wiatrów zachodnich i występowania frontu polarnego na obrzeżu występują opady do 5000-6000 mm rocznie[2].
W Kordylierze Nadbrzeżnej wyróżnia się 4 główne typy lasów. Są to lasy liściaste maulino, lasy mieszane wiecznie zielone pasma Nahuelbuta, lasy waldiwijskie oraz lasy wiecznie zielone archipelagu Chiloé[2].
Lasy maulino często są zdominowane przez endemicznego dla Chile bukana Nothofagus glauca. Tylko w lasach tego typu występuje Nothofagus alessandrii. Ze ssaków występują m.in. Irenomys tarsalis, Geoxus valdivianus, Dromiciops gliroides[2].
W lasach pasma Nahuelbuta występują endemicznie rośliny Haplopappus nahuelbutae i Mutisia araucana, zaś dominującymi gatunkami są Eucryphia cordifolia, Aextoxicon punctatum i Laureliopsis philippiana[2].
W lesie waldiwijskim w granicach Kordyliery Nadbrzeżnej występują m.in. formacje Aextoxicon punctatum. Z hemiepifitów występujących w tych lasach wymienić można np. Luma apiculata, Gaultheria phyllireifolia, Gricelinia jodinifolia i Psedopanax laetevirens[2].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]W lasach zdominowanych przez ficroję cyprysowatą (Fitzroya cupressoides) najliczniejszym odnotowanym w latach 1975-1976 rzędem bezkręgowców były skoczogonki (Collembola; 88% zebranych okazów). Drugim w kolejności rzędem były roztocza (Acari) w liczbie 7% zebranych okazów. Na wyższych wysokościach, gdzie występowały bagna z roślinami Donatia (Stylidiaceae), w roku 1975 występowały głównie równonogi (Isopoda) i krzyżakowate (Araneidae). Na niższych wysokościach licznie spotykano prostoskrzydłe (Orthoptera). W 1999 roku doniesiono o pierwszym odkryciu w lasach waldiwijskich ślimaka Macrocyclis peruvianus[2].
Wśród ptaków brak endemitów. Dawniej gryzoń Chelemys macronyx uważany był za endemicznego dla nadbrzeżnych lasów Kordyliery Nadbrzeżnej, jednak odkryto go także w La Picada. Wiadome jest, że z płazów bezogonowych w lasach waldiwijskich występują endemicznie Telmatobufo bullocki, Alsodes vanzolinii, Alsodes barrioi i Eusophus contulmoensis, zaś z gadów jaszczurka Liolaemus schroderi[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c praca zbiorowa: Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. T. 17. Ameryka Południowa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2006, s. 6, 68, 70. ISBN 978-83-01-14932-1.
- ↑ a b c d e f g h Cecilia Smith-Ramirez. The Chilean coastal range: a vanishing center of biodiversity and endemism in South American temperate rainforests. „Biodiversity and Conservation”. 13, s. 2004, 2004.