Orlica (szczyt)
 Szczyt Orlicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1084[1] m n.p.m. |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°21′11,47″N 16°21′38,59″E/50,353186 16,360719
| |
Orlica (niem. Hohe Menze lub Hohe Mense, czes. Vrchmezí, 1084 m n.p.m.) – najwyższy szczyt polskiej części Gór Orlickich i Sudetów Środkowych[1]. Leży na europejskim dziale wodnym pomiędzy zlewiskami Morza Bałtyckiego i Morza Północnego[1]. Orlica jest szczytem granicznym[1], jednak wierzchołek góry leży po stronie czeskiej. Granica przebiega około dwadzieścia pięć metrów na wschód od szczytu, na wysokości 1080 m.[2][3]
Rys historyczny
[edytuj | edytuj kod]Dawniej nazywana była Międzywierchem, co przypomina nazwę czeską, ale oznacza coś innego. Międzywierch, to po czesku Mezivrch, natomiast czeski Vrchmezí, to po polsku Wierch Graniczny, Wierch Miedzowy.
Orlica zbudowana jest z łupków łyszczykowych z wkładkami wapieni krystalicznych należących do metamorfiku bystrzycko-orlickiego[1].
W 1779 wzniesiono tu pierwszą platformę widokową[1]. Wkrótce potem zbudowano drogę z Dusznik-Zdroju do Zieleńca, zwaną Drogą ku Szczęściu, która przyczyniła się do znacznego wzrostu liczby osób zdobywających szczyt[1]. Przed 1945 na Orlicy znajdował się uczęszczany punkt widokowy z rozległą panoramą na czeską stronę Gór Orlickich, pod szczytem stało całoroczne schronisko Hohe Mense-Baude i wieża widokowa[1]. Schronisko to było zbudowane i prowadzone przez Heinricha Rübartscha (1852–1930), który był pionierem turystyki górskiej i narciarstwa w Sudetach i zostawił pierwsze ślady nart w Górach Orlickich[1]. Po II wojnie światowej schronisko nie podjęło działalności, wkrótce spalone, popadło w ruinę[4]. Pozostały po nim jedynie nikłe ślady podmurowań. Oprócz tego schroniska w okolicy znajdowało się jeszcze kilka innych, ale wszystkie zakończyły swoją działalność po 1945[1].
21 września 2012 na szczycie odsłonięto pomnik upamiętniający pobyt na wierzchołku Johna Quincy Adamsa – późniejszego prezydenta USA (w 1800), cesarza Józefa II (w 1779) oraz Fryderyka Chopina (w 1826).
Orlica należy do Korony Gór Polski, Korony Sudetów Polskich[1] oraz Korony Gór Dolnego Śląska[5]. Najbliższa miejscowość: Zieleniec[1].
W marcu 2017 burmistrz Dusznik-Zdroju ogłosił plan budowy wieży widokowej. Budowla ma mieć wysokość 25,5 m.[6]
W październiku 2021 roku wieża została oficjalnie oddana do użytku. Wysokość wieży zlokalizowanej ok 50 m od szczytu Orlicy to 25,5 m, natomiast wysokość platformy widokowej to 17,7 m. Czworoboczna wieża posiada konstrukcję drewnianą, jedynie do budowy podstawy i części przyziemia wykorzystano miejscowy kamień.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez szczyt góry prowadzi szlak turystyczny:
zielony – prowadzący z Lewina Kłodzkiego przez Zieleniec do Dusznik-Zdroju[7].- Na wschodnim zboczu góry 200 m poniżej szczytu jaskinia Złota Sztolnia.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 161-163. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ Mapy.cz
- ↑ Geoportal mapa rastrowa 1:10000
- ↑ P. Sroka, Hindenburgbaude w płomieniach, „Sudety” nr 8/2010, s. 29.
- ↑ Korona Gór Dolnego Śląska - wspaniałe szczyty czekają na Ciebie [online], Korona Gór Dolnego Śląska - wspaniałe szczyty czekają na Ciebie [dostęp 2024-05-29] (pol.).
- ↑ Jerzy Wójcik: Nowa atrakcja w Sudetach. Na szczycie postawią wieżę widokową. gazetawroclawska.pl, 2018-03-16. [dostęp 2018-03-18]. (pol.).
- ↑ Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 22.02.2014
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.