Pałac Hańskich w Wierzchowni
49°48′16″N 29°18′46″E/49,804444 29,312778 Pałac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor |
Jan Hański |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Pierwszy właściciel |
Jan Hański |
| Kolejni właściciele |
Wacław Hański, Ewelina Hańska, Adam Rzewuski |
Położenie na mapie obwodu żytomierskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°48′16″N 29°18′46″E/49,804444 29,312778
| |
Pałac Hańskich w Wierzchowni – zespół pałacowy z przełomu XVIII i XIX wieku, położony w Wierzchowni w rejonie różyńskim obwodu żytomierskiego na Ukrainie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W latach 1780—1790 Jan Hański na obszarze dzisiejszego zespołu pałacowego założył park. Później, w 1800 roku zbudowano pałac w stylu empire. Budowę zakończył syn Jana, Wacław. Wraz z pałacem zbudowano dwa skrzydła, połączone z nim przejściami podziemnymi. W jednym z nich była kuchnia, w drugim mieściła się stolarnia oraz mieszkanie zarządcy – brata Wacława, Karola Hańskiego. W pobliżu był także budynek lekarza rodzinnego, weterynarza, sadownika i agronoma[1]. W roku 1810 nieopodal pałacu zbudowano kaplicę grobową Hańskich. Kiedyś była ona piętrowa, ale po Przewrocie Październikowym i wojnie domowej pozostał tylko parter.
Po poślubieniu w 1819 roku Eweliny Rzewuskiej Wacław Hański darował jej wieś Wierzchownię wraz z majątkiem. W 1847 do już owdowiałej Hańskiej przyjechał tutaj jej kochanek, a od roku 1850 mąż, Honoriusz Balzac, który pracował tu nad wieloma swoimi utworami. Późniejszym właścicielem Wierzchowni był brat Eweliny, gen. Adam Rzewuski. Jego majątek obejmował wsie na granicy obecnych trzech obwodów: żytomierskiego, winnickiego, kijowskiego: Bystrówka, Kryłówka[2], Musijówka[3], Wierzchownia[4] w rejonie różyńskim; Borszczahówka[5], Kuryaniec[6], Kniaża[7][8], Skibińce w rejonie pohrebyszczeńskim; Czepiżeńce[9], Kapustyńce[10], Mormolijówka[11] w rejonie wołodarskim. Bywał tam także brat Eweliny i Adama, pisarz Henryk Rzewuski. Zubożała córka Adama sprzedała swój spadek.
Szkoła Rolnicza
[edytuj | edytuj kod]W roku 1922 w dawniejszym pałacu Hańskich umiejscowiono szkołę rolniczą. Po roku stała się ona filią Kijowskiego Instytutu Rolniczego. Przyszli agronomowie oraz ich wykładowcy mieszkali w komnatach na piętrze, a na parterze były sale wykładowe. Obecnie znajduje się tam kolegium rolnicze. W czasie swojego istnienia wykształcono tutaj ponad tysiąc agronomów[12]. W roku 1959 w 160 rocznicę urodzin Honoriusza Balzaca w pomieszczeniu technikum otwarto jego izbę pamięci, która była czynna do roku 1995. Trzydzieści lat potem pałac wyremontowano, a w roku 1995 rozszerzono obiekt do trzech pomieszczeń, które stały się Żytomierskim Obwodowym Muzeum Honoriusza Balzaka[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gazeta «День» №67 z 15 kwietnia 2005 roku
- ↑ Kryłówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 748.
- ↑ Musijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 814.
- ↑ Wierzchownia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 414.
- ↑ Borszczahówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 324.
- ↑ Kuryaniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 941.
- ↑ Kniaża (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 194.
- ↑ Kniaża koło Zbarażówki, obecnie nie istnieje
- ↑ o wsi Czepiżeńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 414.
- ↑ o wsi Kapustyńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 680.
- ↑ Mormolijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 680.
- ↑ Gazeta «Кримська Світлиця» №5 z 31 stycznia 2003 roku
- ↑ .Z portalu "Zamki i Świątynie Ukrainy"