Paulina żagańska
 Paulina Biron, księżna von Hohenzollern-Hechingen | |
 Herb Biron | |
| księżna Hohenzollern-Hechingen | |
| Okres |
od 2 listopada 1810 |
|---|---|
| Jako żona | |
| księżna żagańska | |
| Okres |
od 1839 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Konstantyn; |
Luise Pauline Maria Biron von Sagan und Kurland (ur. 9 lutego lub 19 lutego 1782[1] w Jełgawie[2] lub w Vircavie[3], zm. 8 stycznia 1845 w Wiedniu[1]) – księżniczka Kurlandii i Semigalii, księżna żagańska, a przez małżeństwo – księżna Hohenzollern-Hechingen; siostra Wilhelminy, Doroty i Joanny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Paulina była drugą córką Piotra Birona, księcia Kurlandii i Semigalii (1724–1800) z jego małżeństwa z Dorotą von Medem (1761–1821)[4][5].
W 1800 r. wyszła za mąż w Pradze za księcia Fryderyka (1776–1838) następcę tronu księstwa Hohenzollern-Hechingen[1]. Z małżeństwa narodził się syn Konstantyn (1801–1869). Książęca para jedynie z rzadka mieszkała razem[6]. Krótko przed zamążpójściem Pauliny zmarł jej ojciec (styczeń 1800), a ta otrzymała w spadku po nim dobra w Skale, Bytnicę oraz Czerwieńsk wraz z Nietkowem[3]. Czerwieńsk włączono do majątku Hohenzollernów[3]. Po ślubie młoda para mieszkała około roku w Pałacu Kurlandzkim w Berlinie. W 1805 rozstali się ostatecznie, choć bez formalnego rozwodu.
8 grudnia tego samego roku ze związku z mężem swojej siostry Wilhelminy księciem Julesem Armandem Louisem Rohan-Guéméné (1768-1836)[7] urodziła w Paryżu nieślubną córkę Marię Wilson von Steinach[8]. W następstwie tego, jej pierworodny syn Konstantyn został z nią rozdzielony[potrzebny przypis]. Maria w 1829 roku w Ratibořicach wyszła za grafa Fabiana zu Dohna-Schlodien (1802–1871) burgrabiego ze Starej Koperni i Chichów, w l. 1847–1863 landrata powiatu Sagan[9]. Para doczekała się czworga dzieci a ich potomkowie żyją współcześnie w Hamburgu[10].
Podobnie jak jej siostry, także Paulina wywołała skandal podczas kongresu wiedeńskiego swoim romansem z generałem grafem Ludwikiem von Wallmoden-Gimborn, wujem brytyjskiego króla Jerzego II[potrzebny przypis]. Znajomość ta upamiętniona została przez architektów przypałacowego parku w Żaganiu w nazwie jednego z punktów widokowych Parku Górnego (niem. Kammerau) – Placu Wallmoden[11].
Po śmierci Wilhelminy (zm. 1839) została księżną żagańską; otrzymała w spadku także dobra nachodzkie[3][12]. Ok. 1845 część swoich dóbr (Nietków) przekazała synowi Konstantynowi[13], który obrał sobie pałac w Nietkowie jako rezydencję[3]. Wcześniej oficjalnie zrzekła się na jego rzecz księstwa żagańskiego[1]. Ostatecznie między 1844[5][4] a 1846[12] po kilkuletnim okresie konfliktów i pertraktacji[3] Paulina sprzedała dobra żagańskie młodszej siostrze Dorocie[14].
Ostatnie lata życia spędziła razem z siostrą Joanną w Wiedniu[15]. Została pochowana w mauzoleum Bironów w kościele łaski w Żaganiu[3].
Potomstwo
[edytuj | edytuj kod]Z małżeństwa z Fryderykiem von Hohenzollern-Hechingen miała syna:
- Konstantyna (1801–1869), księcia von Hohenzollern-Hechingen, żonaty z:
- ∞ 1. 1826 księżniczka Eugenia de Beauharnais (1808–1847)
- ∞ 2. 1850 baronówna Amalie Schenk von Geyern (1832–1897), „hrabina von Rothenburg”
Ze swojego nieformalnego związku z Ludwikiem Wiktorem księciem de Rohan-Guéméné, von Montbazon i Bouillon miała córkę[16]:
- Marię Wilson von Steinach (1805–1893), jej mężem był:
- ∞ 1829 burgrabia i hrabia Fabian zu Dohna-Schlodien (1802–1871)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Błażej Koska, Dorota de Talleyrand-Perigord. Księżna Dino i Żagania, Opole 2022, s. 32-33, 54-56, 60, 75-76.
- ↑ (ang.) Princess Pauline Biron von Kurland, Duchess of Sagan : Genealogics [online], www.genealogics.org [dostęp 2023-07-10].
- ↑ a b c d e f g Barbara Idzikowska, Pamiątkowy kufel Doroty Talleyrand-Perigord i kolekcja numizmatyczna żagańskich Bironów, „Wiadomości Numizmatyczne”, LVIII, 2014, s. 143-210.
- ↑ a b Rada Miasta Zielona Góra, Projekt uchwały RM Zielona Góra w sprawie nadania nazwy rondu w Zielonej Górze [online], BIP Zielona Góra.
- ↑ a b Józef Długosz, Pałac w Żaganiu i jego odbudowa, „Ochrona Zabytków” (1), 1985, s. 37–44, ISSN 0029-8247 (pol.).
- ↑ (niem.) Georg Adolf Wilhelm von Helbig, Russische Günstlinge, J.G. Cotta, 1809, s. 174.
- ↑ (ang.) Prince Jules Armand Louis de Rohan-Guéméné: Genealogics [online], www.genealogics.org [dostęp 2023-07-07].
- ↑ (ang.) Marie von Steinach: Genealogics [online], www.genealogics.org [dostęp 2023-07-07].
- ↑ (niem.) Landkreis Sprottau [online], www.territorial.de [dostęp 2023-07-07].
- ↑ (ang.) Genealogics [online], www.genealogics.org [dostęp 2023-07-10].
- ↑ Historia Parku Książęcego – Schlosspark – Stowarzyszenie na rzecz Dziedzictwa Książąt Żagańskich [online] [dostęp 2023-07-10] (pol.).
- ↑ a b Robert Zielonka, Pałac w Żaganiu i jego osobistości w latach 1800-1945, „КУЛЬТУРОЛОГІЧНИЙ АЛЬМАНАХ” (3), 2016, s. 42-50.
- ↑ Historia Nietkowa [online], Krzysztof Smorąg (www.nietkow.pl) [dostęp 2023-07-06].
- ↑ (niem.) A. Leipelt, Geschichte der Stadt und des Herzogthums Sagan, 1853, s. 174.
- ↑ www.talleyrand.org. talleyrand.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-14)]..
- ↑ www.thuiskomenopjewerk.nl. [martwy link]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Carl Eduard Vehse: Geschichte der deutschen Höfe seit der Reformation, Teil 6, Hoffmann und Campe, 1857, S. 74 f.