Rostki (powiat piski)
53°42′07″N 21°54′05″E/53,701944 21,901389| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
12-200[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NPI |
| SIMC |
0764507 |
Położenie na mapie gminy Pisz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu piskiego  | |
| 53°42′07″N 21°54′05″E/53,701944 21,901389[1]
| |
Rostki (niem. Rostken) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz, 2 km od trasy Orzysz – Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Wieś ziemiańska, dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni, ziemianie w języku staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej). W XVI w. wieś wymieniana pod nazwą Bartosze (Bartuschen) i narażała do parafii w Piszu[3]. Później miejscowość należała do parafii w Klusach.
Wieś lokowana w 1483 r., gdy Jerzy Raimmg von Ramung wystawił przywilej dla niejakiego Grzegorza, nadając mu 12 łanów na prawie magdeburskm z obowiązkiem jednej służby, oraz 10 latami wolnizny. Wolni otrzymali możliwość samodzielnego polowania, jednakże musieli z upolowanych bobrów i kun dostarczać Krzyżakom skóry, za odpowiednia opłatą. W przywileju przyznano niższe sądownictwo w granicach swoich dóbr do 4 szelągów. Wolni zobowiązani byli do oddawania płużnego w wysokości 2 korców żyta i tyleż pszenicy, a zwolnieni z budowy i naprawy zamku oraz szarwarku za opłatą. Mogli otrzymać zezwolenie na zakładanie pasiek w ogrodach i w granicach dóbr oraz mogli zajmować się wolnym rybołówstwem za pomocą saków. powtórna lokacja nastąpiła już rok później, bowiem w 1484 r., wieś służebna Rostki, lokowana była przez komtura Erazma von Reitzensteina na 40 łanach na prawie magdeburskim, z obowiązkiem jednej służby zbrojnej, z 10. letnim okresem wolnizny. Możliwe, że drugi przywilej dotyczył także nowych, powiększonych łanów. Przywilej otrzymał niejaki Marcin za wierną służbę zakonowi krzyżackiemu. Nadane dobra leżały w dawnych granicach (z więc wieś istniała już wcześniej pod nazwą Bartosze, wywodzącą się od poprzedniego właściciela) między rzeczkami Czarna Struga oraz Wilkus. Nowy właściciel i nowa lokacja wskazuje, że pierwsza kolonizacja gruntów puszczańskich nie powiodła się z nieznanych przyczyn.
Rostki były wymienione w popisie wojskowym z 1519 r. W październiku 1656 r. siedemnastu mieszkańców, w tym 8 kobiet zostało uprowadzonych przez Tatarów.
W dniu 16 lipca 1938 roku ówczesna niemiecka władza nazistowska Prus Wschodnich dokonała zmiany historycznej nazwy Rosiken na Krigstin[4]. W tym czasie Rostki podlegały rewirowi w Grzegorzach. Zobacz też: Rostki, Rostki Bajtkowskie, Rostki Skomackie, Rostki Wielkie, Rostki-Daćbogi, Rostki-Piotrowice
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Białuński: Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn: Towarzystwo Naukowe : Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, 2002, s. 237. ISBN 83-87643-97-1.
- Historia wsi na stronie Urzędu Miejskiego w Orzyszu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116692
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1098 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002,
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Johannisburg. [dostęp 2016-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-02)].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Części wsi |
|
