Słońce w sieci
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1962 |
| Data premiery |
15 lutego 1963 |
| Kraj produkcji | |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Alfonz Bednár |
| Główne role |
Marián Bielik |
| Muzyka |
Ilja Zeljenka |
| Zdjęcia |
Stanislav Szomolányi |
| Scenografia |
Juraj Cervik |
| Montaż |
Bedrich Voderka |
| Produkcja |
Jan Svikruha |
| Wytwórnia |
Filmové Studio Bratislava |
Słońce w sieci (Slnko v sieti) – czechosłowacki dramat filmowy z 1962 roku w reżyserii Štefana Uhera, uznawany za fundatorskie dzieło czechosłowackiej Nowej Fali[1].
Bohaterami Słońca w sieci są Fajolo (Marián Bielik) i Bela (Jana Beláková), młodzi ludzie, którzy swoją cyniczną postawą wobec otoczenia wyrażają zagubienie i skrywają wrażliwość. Owa relacja staje się dla reżysera pretekstem dla narysowania atmosfery ówczesnej Bratysławy i jej okolic. Czarno-białe zdjęcia do filmu, realizowane z użyciem kamery o długiej ogniskowej, zrealizował Stanislav Szomolányi. Muzykę do Słońca w sieci skomponował Ilja Zeljenka[2].
Słońce w sieci, mimo że było realizowane na Słowacji, okazało się dziełem prekursorskim dla całej kinematografii czechosłowackiej pod względem podejmowanej tematyki. W centrum zainteresowania Uhera znalazły się problemy młodzieży i rozpad więzi rodzinnych, a zdjęcia realizowane z dala od głównych bohaterów uwypuklały pozorny cynizm młodzieńców. Słońce w sieci pod względem obyczajowym zrywało też radykalnie z poetyką realizmu socjalistycznego; Fajolo z niechęcią, bez entuzjazmu przystępował do ochotniczego hufca pracy, traktując ów obowiązek jako marnowanie swego czasu[3].
Film zawierał również elementy poetyckie, lirycznie bowiem ukazywał przestrzeń blokowisk z trzaskającymi bramami oraz wszechobecnymi antenami telewizyjnymi na dachach[2]. Tytułowe słońce w sieci stanowi ujęcie, w którym widz obserwuje Fajola przez sieć rybacką, co dodatkowo podkreśla izolację młodzieńca od otoczenia[4]. Film Uhera był też jednym z pierwszych w Czechosłowacji, w których zastosowano poetykę realizatorską cinéma-vérité[5]. Co więcej, portertując moment seksualnej inicjacji głównych bohaterów, Słońce w sieci zapowiadało powstanie innych swobodnych obyczajowo filmów czechosłowackiej Nowej Fali[6]. Mimo swego prekursorskiego charakteru Słońce w sieci nie znalazło jednak rozdźwięku poza Czechosłowacją, do czego mógł się przyczynić negatywny obraz pogrążonego w marazmie społeczeństwa słowackiego, a jednocześnie brak wyraźnego politycznego przesłania[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hučková 2017 ↓, s. 58.
- ↑ a b Hučková 2017 ↓, s. 59.
- ↑ Ballester 2008 ↓, s. 175.
- ↑ Ballester 2008 ↓, s. 176.
- ↑ Świętochowska 2011 ↓, s. 201.
- ↑ Owen 2012 ↓, s. 194.
- ↑ Hourigan 2013 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- César Ballester, The Absence of the Establishing Shot in Slovak Films of the 1960s, „Central Europe”, 6 (2), 2008, s. 172–193, DOI: 10.1179/174582108X366081 [dostęp 2022-03-21].
- Peter Hourigan, The Sun in a Net, „Senses of Cinema”, marzec 2013 [dostęp 2022-03-21] (ang.).
- Jadwiga Hučková, Od prawdy życia po rewoltę estetyczną. Kilka aspektów czechosłowackiej Nowej Fali, „Estetyka i Krytyka”, 44 (1), 2017, s. 55–72 [dostęp 2022-03-21].
- Jonathan Owen, "Heroes of the Working Class"? Work in Czechoslovak Films of the New-Wave and Postcommunist Years, „Framework: The Journal of Cinema and Media”, 53 (1), 2012, s. 190–206, JSTOR: 41552307 [dostęp 2022-03-21].
- Grażyna Świętochowska, Użycie telewizji. Przypadek czechosłowackiej nowej fali, „Panoptikum” (10 (17)), 2011, s. 196–211 [dostęp 2022-03-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Słońce w sieci w bazie Filmweb
- Słońce w sieci w bazie IMDb (ang.)