Chloropikryna

Chloropikryna
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	trichloro(nitro)metan
	Inne nazwy i oznaczenia
	trichloronitrometan, nitrochloroform
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CCl3NO2
Masa molowa	164,38 g/mol
Wygląd	oleista bezbarwna lub żółta ciecz
	Identyfikacja
Numer CAS	76-06-2
PubChem	6423
SMILES
	C([N+](=O)[O-])(Cl)(Cl)Cl
InChI
	InChI=1S/CCl3NO2/c2-1(3,4)5(6)7
	InChIKey
	LFHISGNCFUNFFM-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,657 g/cm³; ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,62 g/l
Temperatura topnienia	-69,2– -64 °C
Temperatura wrzenia	112–112,4 °C
logP	2,09
Kwasowość (pKa)	2,7
Napięcie powierzchniowe	32,3 g/s²
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Niebezpieczeństwo
Zwroty H	H330, H302, H319, H335, H315
Zwroty P	P260, P284, P305+P351+P338, P310
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
	Silnie; toksyczny; (T+)
Zwroty R	R22, R26, R36/37/38
Zwroty S	S1/2, S36/37, S38, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 4 3
Temperatura zapłonu	13 °C
Numer RTECS	PB6300000
Dawka śmiertelna	LD50 4,2 mg/kg (świnka morska, dożylnie)
	Podobne związki
Podobne związki	tetrachlorodinitroetan
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chloropikryna, trichloro(nitro)metan – organiczny związek chemiczny stosowany jako bojowy środek trujący z grupy drażniących. Otrzymany w 1848 roku przez Johna Stenhousa, używany także jako nematocyd oraz fumigant^[7]^[8].

Właściwości chemiczne

Chloropikryna słabo rozpuszcza się w wodzie, jest natomiast mieszalna z większością rozpuszczalników organicznych^[9]. Rozpuszcza się w wielu bojowych środkach trujących (iperyty, fosgen, difosgen, fosforoorganiczne bojowe środki trujące). Jest substancją trwałą chemicznie. Hydrolizuje tylko w środowisku zasadowym przy podwyższonej temperaturze. Właściwymi dla chloropikryny odkażalnikami są roztwory alkoholanów i siarczków metali alkalicznych. W temperaturach powyżej 400 °C rozkłada się z wydzieleniem fosgenu.

Działanie toksyczne

Pary chloropikryny silnie drażnią błony śluzowe oczu i dróg oddechowych wywołując łzawienie, kichanie i kaszel (przy stężaniach od 0,002 mg/dm³). Działa dusząco (z objawami w postaci bólu w okolicy żołądka, wymiotów, obrzęku płuc i utraty przytomności) przy stężeniach powyżej 0,1 mg/dm³. W stanie ciekłym powoduje oparzenia skóry. Inhalacyjna dawka śmiertelna wynosi dla chloropikryny 20 g·min·m^-3.

Zastosowania

Chloropikrynę stosuje się do oceny sprawności technicznej środków ochrony dróg oddechowych.

Przypisy

↑ ^a ^b Chloropicrin. [w:] Cameo Chemicals [on-line]. US National Oceanic and Atmospheric Administration. [dostęp 2022-05-16].
↑ ^a ^b Trichloronitromethane (nr 34321) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ ^a ^b ^c Chloropicrin, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-07-07] (ang.).
↑ GESTIS Substance database. [dostęp 2019-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-16)].
↑ Chloropicrin | CCl3NO2 - PubChem. [dostęp 2019-01-26].
↑ ^a ^b Chloropikryna, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
↑ Amos Alfred Fries, Clarence Jay West: Chemical warfare. New York: McGraw-Hill book company, inc., 1921, s. 144.
↑ Chloropicrin. W: Benjamin C. Garrett, John Hart Garrett: The A to Z of Nuclear, Biological, and Chemical Warfare. Lanham: Scarecrow Press, Inc., 2009, s. 53. ISBN 978-0-8108-7040-6.
↑ Chloropicrin, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 6423 [dostęp 2022-03-30] (ang.).

Bibliografia

1000 słów o chemii i broni chemicznej: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07396-1.
NetTAX – Dziennik Ustaw, Monitor Polski, Dzienniki Urzędowe. [dostęp 2009-10-05].

[CAMEO-1] Chloropicrin. [w:] Cameo Chemicals [on-line]. US National Oceanic and Atmospheric Administration. [dostęp 2022-05-16].

[SA-2] Trichloronitromethane (nr 34321) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[CID-3] Chloropicrin, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-07-07] (ang.).

[GESTIS''-4] GESTIS Substance database. [dostęp 2019-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-16)].

[PCH-5] Chloropicrin | CCl3NO2 - PubChem. [dostęp 2019-01-26].

[CLI-6] Chloropikryna, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).

[7] Amos Alfred Fries, Clarence Jay West: Chemical warfare. New York: McGraw-Hill book company, inc., 1921, s. 144.

[8] Chloropicrin. W: Benjamin C. Garrett, John Hart Garrett: The A to Z of Nuclear, Biological, and Chemical Warfare. Lanham: Scarecrow Press, Inc., 2009, s. 53. ISBN 978-0-8108-7040-6.

[9] Chloropicrin, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 6423 [dostęp 2022-03-30] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]