Viktorija Čmilytė-Nielsen
Data i miejsce urodzenia |
6 sierpnia 1983 |
---|---|
Przewodniczący Sejmu | |
Okres |
od 13 listopada 2020 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Obywatelstwo | |
---|---|
Tytuł szachowy | |
Ranking FIDE |
2534. (1 kwietnia 2015) |
Ranking krajowy FIDE |
1. (wśród kobiet) |
FIDE Top 100 |
7. (wśród kobiet) |
Viktorija Čmilytė-Nielsen (ur. 6 sierpnia 1983 w Szawlach[1]) – litewska szachistka i polityk. Arcymistrzyni (WGM) od 1999, posiadaczka tytułu arcymistrza (GM) od 2010, mistrzyni Europy (2011). Od 2019 przewodnicząca Ruchu Liberalnego Republiki Litewskiej, posłanka na Sejm Republiki Litewskiej, a od 2020 do 2024 jego przewodnicząca.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]W 2000 ukończyła szkołę średnią Didždvario gimnazija w Szawlach. Studiowała filologię angielską na Uniwersytecie Szawelskim. Naukę na tym kierunku kontynuowała w latach 2002–2007 na Uniwersytecie Łotwy w Rydze[1].
Kariera szachowa
[edytuj | edytuj kod]Grę w szachy poznała w wieku 6 lat. W 1993 zdobyła tytuł mistrzyni Europy juniorek do 10 lat, zaś w 1995 – mistrzostwo świata w Segedynie i Europy w Verdun (w kategorii do 12 lat). W 2000 po raz pierwszy triumfowała w mistrzostwach Litwy seniorek. W tym samym roku osiągnęła znaczący sukces, zwyciężając w otwartych mistrzostwach kraju mężczyzn (z udziałem m.in. pięciu arcymistrzów).
W latach 2000–2006 Viktorija Čmilytė trzykrotnie startowała w mistrzostwach świata rozgrywanych systemem pucharowym. Za pierwszym razem awansowała do czołowej szesnastki, za drugim – ósemki, natomiast w 2006 w Jekaterynburgu – do półfinału mistrzostw świata. W rundzie tej uległa jednak Alisie Gallamowej i ostatecznie podzieliła III–IV miejsce[2]. W 2001 triumfowała w jednej z grup festiwalu Corus w Wijk aan Zee[3], a w 2003 zdobyła srebrny medal na mistrzostwach Europy rozegranych w Stambule[4]. W 2007 zwyciężyła w rozegranych w Predealu mistrzostwach Europy kobiet w szachach szybkich oraz zdobyła brązowy medal w szachach błyskawicznych[5], natomiast w 2008 wywalczyła srebrny medal w indywidualnych mistrzostwach Europy[6]. W 2010 po raz trzeci w karierze zdobyła srebrny medal na mistrzostwach Europy, rozegranych w Rijece. W tym samym roku otrzymała, jako pierwsza w historii litewska szachistka, tytuł arcymistrza (GM). W 2011 zdobyła w Tbilisi tytuł mistrzyni Europy.
W połowie lat 90. dołączyła do podstawowych zawodniczek reprezentacji Litwy. Pomiędzy 1996 a 2012 siedmiokrotnie uczestniczyła w szachowych olimpiadach, dwukrotnie (2000, 2004) zdobywając złote medale za indywidualne wyniki (w obu przypadkach na I szachownicy)[7]. Na turnieju olimpijskim w 2010 w Chanty-Mansyjsku wystąpiła w reprezentacji męskiej[8]. Była również czterokrotną (1997, 1999, 2007, 2013) uczestniczką drużynowych mistrzostw Europy[9], jak również uczestniczyła w Drużynowych Mistrzostwach Europy w męskiej reprezentacji kraju (2009)[10].
Najwyższy ranking w dotychczasowej karierze osiągnęła 1 kwietnia 2015 – z wynikiem 2534 punktów zajmowała wówczas 7. miejsce na światowej liście FIDE, jednocześnie zajmując 1. miejsce wśród litewskich szachistek[11].
Działalność polityczna
[edytuj | edytuj kod]W 2012 zaangażowała się w działalność polityczną. Wystartowała wówczas z ramienia Ruchu Liberalnego Republiki Litewskiej w wyborach do Sejmu Republiki Litewskiej, zajmując 12. miejsce wśród kandydatów tej partii na liście krajowej[12]. Mandat posłanki uzyskała w trakcie kadencji w kwietniu 2015[13]. Zastąpiła w parlamencie Remigijusa Šimašiusa, wybranego na urząd mera Wilna[14]. Z powodzeniem ubiegała się o poselską reelekcję w 2016[15], 2020[16] i 2024[17].
We wrześniu 2019 została przewodniczącą Ruchu Liberalnego Republiki Litewskiej[18]. 9 listopada 2020 w imieniu liberałów podpisała umowę koalicyjną ze Związkiem Ojczyzny i Partia Wolności[19]. 13 listopada na pierwszym posiedzeniu Sejmu nowej kadencji została wybrana na jego przewodniczącą[20], funkcję tę pełniła do końca kadencji w listopadzie 2024.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W latach 2001–2008 jej mężem był łotewski arcymistrz Aleksiej Szyrow. W 2013 zawarła drugi związek małżeński z duńskim arcymistrzem Peterem Heine Nielsenem[21].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy” (Litwa, 2011)[22]
- Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 1996)[23]
- Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy (Ukraina, 2022)[24]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sylwetka kandydata do Sejmu Republiki Litewskiej na stronie Głównej Komisji Wyborczej. [dostęp 2015-04-14]. (lit.).
- ↑ 2006 FIDE Knockout Matches. mark-weeks.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ 63rd Corus Chess Tournament (Reserve Group) in Wijk aan Zee. chessage.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ 4th European Individual Women"s Chess Championship. chess-results.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Viktorija Cmilyte wins European Women's Rapid Championship. chessbase.com, 11 sierpnia 2007. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Europameisterschaft: Tag der Entscheidungen. chessbase.com, 4 maja 2008. [dostęp 2015-04-14]. (niem.).
- ↑ Čmilytė, Viktorija: Women's Chess Olympiads. olimpbase.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Čmilytė, Viktorija: Men's Chess Olympiads. olimpbase.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Čmilytė, Viktorija: European Women's Team Chess Olympiads. olimpbase.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Čmilytė, Viktorija: European Men's Team Chess Olympiads. olimpbase.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Top lists records: Cmilyte, Viktorija. fide.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2012. [dostęp 2015-04-14]. (lit.).
- ↑ Nota biograficzna na stronie Sejmu Republiki Litewskiej. [dostęp 2015-04-14]. (lit.).
- ↑ Lithuania's top female chess master to get MP seat. delfi.lt, 16 marca 2015. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2016. [dostęp 2016-10-10]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2020. [dostęp 2020-10-13]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-10-14]. (lit.).
- ↑ Liberalų sąjūdžio pirmininke išrinkta Viktorija Čmilytė-Nielsen: turi žinutę atskilusiems. delfi.lt, 21 września 2019. [dostęp 2019-11-16]. (lit.).
- ↑ Lithuania’s liberal and conservative parties sign coalition agreement. lrt.lt, 9 listopada 2020. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
- ↑ Viktorija Čmilytė-Nielsen išrinkta Seimo pirmininke – palaikė 106 parlamentarai. lrt.lt, 13 listopada 2020. [dostęp 2020-11-13]. (lit.).
- ↑ Šeštadienį ištekėjo Viktorija Čmilytė. ve.lt, 30 grudnia 2013. [dostęp 2015-04-14]. (lit.).
- ↑ Dėl Lietuvos Respublikos ir užsienio valstybių piliečių apdovanojimo Lietuvos valstybės ordinais ir medaliais liepos 6-osios – Valstybės (Lietuvos karaliaus Mindaugo karūnavimo) dienos proga. lrs.lt, 7 lipca 2011. [dostęp 2020-10-28]. (lit.).
- ↑ Dėl apdovanojimo Didžiojo Lietuvos Kunigaikščio Gedimino ordinu ir ordino medaliu. www.e-tar.lt, 14 lutego 1996. [dostęp 2020-10-28]. (lit.).
- ↑ Указ Президента України № 734/2022 Про нагородження орденом князя Ярослава Мудрого. president.gov.ua, 21 października 2022. [dostęp 2024-02-13]. (ukr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Individual Calculations: Cmilyte, Viktorija. fide.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- Title Applications: Cmilyte, Viktorija. fide.com. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Viktorija Čmilytė-Nielsen – wybrane partie szachowe (ang.). [dostęp 2015-04-14].
- Viktorija Čmilytė-Nielsen – profil na stronie FIDE (ang.). [dostęp 2015-04-14].
- Grandmaster Profile: WGM Victoria Cmilyte. gmsquare.com, 6 grudnia 2000. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
- Arcymistrzowie szachowi
- Litewskie arcymistrzynie szachowe
- Marszałkowie Sejmu Republiki Litewskiej
- Politycy Ruchu Liberalnego Republiki Litewskiej
- Odznaczeni Orderem Księcia Jarosława Mądrego
- Odznaczeni Orderem Wielkiego Księcia Giedymina
- Odznaczeni Orderem „Za Zasługi dla Litwy”
- Ludzie urodzeni w Szawlach
- Urodzeni w 1983