Al-Mazza
Al-Mazza (arab. المزة) – jedna z 15 dzielnic Damaszku, stolicy Syrii. Przebiega przez nią wylotowa ulica Fajiz Mansur, zwana także autostradą Al-Mazza[1]. Geograficznie zdominowana przez górę Mazza, na której znajduje się Pałac Prezydencki[2]. Niegdyś podmiejska wieś założona przez imigrantów z Jemenu między VII a VIII w., w okresie kalifatu Umajjadów[3].
Forteca, więzienie i lotnisko
[edytuj | edytuj kod]W czasach krucjat[4] na wzgórzu Mazza powstał zamek, przekształcony podczas trwania francuskiego mandatu w twierdzę i więzienie. Było jednym z najdłużej działających więzień w Syrii[5].
Więzienie mieściło około 1000 osób. Znajdowało się tam 60 izolatek (1,5×2 metry), pokoje przesłuchań i tortur. Osadzeni długoterminowo zajmowali 12 dużych (6×12 m) lub 12 małych cel (2×3 m)[5].
Więzienie zostało zamknięte w listopadzie 2000, po nagłośnieniu sprawy więźniów politycznych i apelu 99 intelektualistów syryjskich z 27 września 2000[6]. Wcześniej było "tradycyjnym" miejscem osadzania (i egzekucji) wewnętrznych więźniów politycznych, począwszy od pierwszych zamachów stanu w 1949[7][4].
Na terenie dzielnicy powstało również lotnisko wojskowe[8][9].
Od XIX wieku
[edytuj | edytuj kod]Już w XIX wieku określana jako przedmieścia Damaszku. Ulokowane było tam wiele winnic, sadów oliwnych i owocowych, nawadnianych z rzeki Barada[10].
Dynamiczny rozwój Al-Mazzy nastąpił od 1958, za czasów unii egipsko-syryjskiej kierowanej przez prezydenta Abdel Nasera, gdy zaplanowano tu powstanie dzielnicy mieszkalnej wzdłuż trasy wylotowej na Bejrut (obecnie: Fajiz Mansur), tzw. projektu Abdel Nasera. W ramach jego realizacji powstało tu wiele wysokich budynków mieszkalnych typu wielka płyta[1][8].
Po wojnie sześciodniowej, w trakcie której ulica była zapasowym pasem startowym, przekształcono ją w szeroką aleję[8].
Od czasów rządów partii Baas powstało wiele wojskowych budynków mieszkalnych i rządowych[8]. Do 1984 swoje koszary miały tu Kompanie Obrony[5].
W latach 70. dzielnica zyskała na popularności dzięki rozbudowie uniwersytetu i korzystnemu położeniu (w kierunku Libanu)[8].
W 1990 na górze Mazza ukończono Kasr asz-Szab - pałac prezydencki zaprojektowany w latach 1975–1979 przez Kenzō Tange na zlecenie Hafiza al-Asada. Rozległa, modernistyczna budowla zbudowana jest głównie z białego marmuru[2].
Po roku 2011
[edytuj | edytuj kod]Do czasu wojny domowej uważana za dzielnicę ludzi zamożnych. Z licznymi sklepami, restauracjami i hotelami. Położone był tu biura ONZ, ambasady (Australii, Austrii, Czech, Iranu, Jemenu, Grecji, Kanady, Kuby, Maroko, Tunezji)[11] i domy dyplomatów[12][3]. Z uwagi na lokalizację lotniska, było miejscem ciężkich walk, w tym wielokrotnym celem ostrzału rakietowego[13].
Istniało tam jednak również wiele nielegalnie postawionych budynków i budowli przez osoby biedne, imigrantów i uchodźców. We wrześniu 2012 prezydent Baszszar al-Asad wydał dekret nr 66 o utworzeniu dwóch nowych stref planowania przestrzennego, zajętych wówczas przez nielegalne budownictwo i mających być rzekomo terenem działania grup zbrojnych i terrorystycznych[8]. Według Human Rights Watch między grudniem 2012 a lipcem 2013 wyburzono około 3000 budynków na ponad 41 hektarach w pobliżu lotniska[8]. W planach upatrywano jednak działań wojskowo-politycznych, gdyż większość wysiedlonych mieszkańców było proopozycyjnymi Sunnitami[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Elsa Wifstrand, Rujun Jia: Mezzeh - modern Damascus. ETH Bazylea, 2009. [dostęp 2017-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-03)]. (ang.).
- ↑ a b Oliver Wainwright: Assad's palace: an empty, echoing monument to dictator decor. Guardian, 2013-09-11. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).
- ↑ a b Christa Salamandra: A New Old Damascus: Authenticity and Distinction in Urban Syria. Indiana University Press, 2004, s. 40. ISBN 0-253-21722-9.
- ↑ a b Jeremy Bowen: The Arab Uprisings: The People Want the Fall of the Regime. Londyn: Simon and Schuster, 2013-07-18. ISBN 978-1-4711-2982-7.
- ↑ a b c James A. Paul: Human Rights in Syria. USA: Human Rights Watch, 1990, s. 50,70. ISBN 0-929692-69-1.
- ↑ Charles R. Lister: The Syrian Jihad: Al-Qaeda, the Islamic State and the Evolution of an Insurgency. Nowy Jork: Oxford University Press, 2016. ISBN 978-0-19-061346-4.
- ↑ Kathy Zahler: The Assads' Syria. Minneapolis: Twenty-First Century Books, 2012, s. 40. ISBN 978-1-4677-0352-9.
- ↑ a b c d e f g Elsa Wifstrand, Rujun Jia: Mezzeh - W.A.Ve 2017. Wave 2017, 2017. [dostęp 2017-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-24)]. (ang.).
- ↑ Syria blast at Mezzeh military airport in Damascus. BBC, 2013-06-17. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).
- ↑ Cunningham Geikie: The Holy Land and the Bible. Nowy Jork: John B. Alden Publisher, 1888, s. 602.
- ↑ Syria Land Ownership and Agricultural Laws Handbook. T. 1: Strategic Information and Basic Regulations. Waszyngton: International Business Publications, 2013, s. 229,230. ISBN 1-4387-6005-1.
- ↑ Anne Barnard: Syrian Defectors Clash With Security Forces in Capital. New York Times, 2012-03-19. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).
- ↑ Syrian army says Israel fires rockets at military airport west of Damascus. The Telegraph, 2017-01-13. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).
- ↑ Reham Toujan: ‘Damascus Dream’ project to rebuild means eviction notices for slum residents. Syria:direct, 2017-03-29. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).