Przejdź do zawartości

Wojciech Tomaka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojciech Tomaka
Biskup tytularny Helenopolis in Bithynia
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1875
Trzebownisko

Data i miejsce śmierci

6 lutego 1967
Przemyśl

Miejsce pochówku

cmentarz Główny w Przemyślu↗

Biskup pomocniczy przemyski
Okres sprawowania

1934–1967

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

8 czerwca 1899

Nominacja biskupia

25 listopada 1933

Sakra biskupia

21 stycznia 1934

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

21 stycznia 1934

Konsekrator

Franciszek Barda

Współkonsekratorzy

Franciszek Lisowski
Eugeniusz Baziak

Nagrobek biskupa Wojciecha Tomaki na cmentarzu Głównym w Przemyślu

Wojciech Tomaka (ur. 27 lutego 1875 w Trzebownisku, zm. 6 lutego 1967 w Przemyślu) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy przemyski w latach 1934–1967.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lutego 1875 w Trzebownisku[1]. W 1895[2] zdał egzamin dojrzałości w Cesarsko-Królewskim Wyższym Gimnazjum w Rzeszowie[3], po czym odbył studia w przemyskim seminarium duchownym[1]. Święcenia prezbiteratu otrzymał 8 czerwca 1899 w Przemyślu[1]. Studia kontynuował na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, uzyskując w 1903 doktorat[4].

Pracował jako wikariusz w Połomi i Łące[4]. Był katechetą[5] i dyrektorem Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego w Przemyślu[6]. W przemyskim seminarium duchownym piastował stanowisko prefekta[4] i prowadził wykłady z katechetyki[6], podjął również wykłady w instytucie teologicznym[4]. Zajmował urzędy radcy i referenta konsystorza biskupiego[5], oficjała sądu biskupiego, a także kapelana i sekretarza biskupa diecezjalnego przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara. W 1916 otrzymał przywilej noszenia rokiety i mantoletu[7], w 1923 został ustanowiony kanonikiem gremialnym kapituły przemyskiej[1], a w 1925 został obdarzony godnością prałata domowego Jego Świątobliwości[8]. Był członkiem wydziału koła Towarzystwa Szkoły Ludowej im. H. Sienkiewicza w Przemyślu[9].

25 listopada 1933 papież Pius XI[4] mianował go biskupem pomocniczym diecezji przemyskiej ze stolicą tytularną Helenopolis in Bithynia[10]. Święcenia biskupie otrzymał 21 stycznia 1934. Konsekrował go biskup diecezjalny przemyski Franciszek Barda w asyście biskupa diecezjalnego tarnowskiego Franciszka Lisowskiego i biskupa pomocniczego lwowskiego Eugeniusza Baziaka[10]. W 1934 został mianowany wikariuszem generalnym diecezji i asystentem kościelnym diecezjalnego instytutu Akcji Katolickiej[11]. W 1938 został ustanowiony prepozytem kapituły katedralnej[12].

Po wybuchu II wojny światowej w latach 1939–1941 zarządzał częścią diecezji znajdującą się pod okupacją sowiecką. W 1940 został mianowany koadiutorem biskupa diecezjalnego łuckiego Adolfa Szelążka, jednakże urzędu nie objął. Po śmierci biskupa Franciszka Bardy od 17 listopada 1964 do lutego 1965 pełnił funkcję wikariusza kapitulnego[1].

W Episkopacie Polski od 1936 był członkiem Komisji Szkolnej oraz asystentem prymasa Augusta Hlonda w rokowaniach konkordatowych[1]. Jako współkonsekrator uczestniczył w święceniach biskupa Bolesława Kominka (1954), biskupa pomocniczego przemyskiego Bolesława Taborskiego (1964) i biskupa diecezjalnego przemyskiego Ignacego Tokarczuka (1966)[10].

Zmarł 6 lutego 1967 w Przemyślu[1]. Został pochowany na przemyskim cmentarzu Głównym[13].

Odznaczenia i upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

W 1938 prezydent RP Ignacy Mościcki „za zasługi na polu pracy społecznej” nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[14].

W 2001 został patronem Szkoły Podstawowej w Trzebownisku[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 240–241. ISBN 83-86675-03-9.
  2. ↑ Spis maturzystów w latach 1860–1938. W: Sprawozdanie Dyrekcji I Państwowego Gimnazjum im. ks. St. Konarskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1937/38. Rzeszów: 1938, s. LXII (poz. 2072). [dostęp 2020-03-28].
  3. ↑ Historia szkoły. 1lo.rzeszow.pl, 2011-07-06. [dostęp 2020-03-29].
  4. ↑ a b c d e R. Bereś: Życie i praca ks. bpa Wojciecha Tomaki. naszetrzebownisko.wist.com.pl. [dostęp 2015-07-09].
  5. ↑ a b Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 16, z. 8–10, s. 133, sierpień–październik 1916. [dostęp 2022-09-25]. 
  6. ↑ a b Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 23, z. 5–9, s. 114, maj–sierpień 1923. [dostęp 2022-09-25]. 
  7. ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 16, z. 5–7, s. 89, maj–lipiec 1916. [dostęp 2022-09-25]. 
  8. ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. R. 25, z. 6–8, s. 98, czerwiec–sierpień 1925. [dostęp 2022-09-25]. 
  9. ↑ Koło T. S. L. im. H. Sienkiewicza. „Echo Przemyskie”. R. 16, nr 18, s. 1, 1911-03-02. [dostęp 2017-10-03]. 
  10. ↑ a b c Wojciech Tomaka. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-07-09]. (ang.).
  11. ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 34, z. 2, s. 58, luty 1934. [dostęp 2022-09-25]. 
  12. ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 38, z. 4, s. 179, kwiecień 1938. [dostęp 2022-09-25]. 
  13. ↑ Wojciech Tomaka w wyszukiwarce miejsc pochówku w Przemyślu. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2015-07-09].
  14. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592. [dostęp 2015-02-20].
  15. ↑ Patron. sptrzebownisko.eu.org. [dostęp 2023-04-20].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Wojciech Tomaka [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-26] (ang.).
Biskupi przemyscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Tomaka&oldid=73432691”