Kalisz

Kalisz
Herb
Plik:Herb2004final.gif
Informacje
Państwo	Polska
Region	Wielkopolska
Powierzchnia	69,42 km²
Ludność	około 108 000
Nr kierunkowy	62
Kod pocztowy	62-800 à 62-821
Strona internetowa

Charakterystyka

Kalisz jest największym miastem południowo-wschodniej Wielkopolski, a drugim w regionie, liczy 110 tysięcy mieszkańców. Jest miastem o najdłuższej metryce pisanej – geograf aleksandryjski Klaudiusz Ptolemeusz wymienia je w napisanym 142-147 ‘Wstępie do geografii’, w przybliżeniu lokalizując Calisię na południu dzisiejszej Wielkopolski. Prowadzone po II wojnie światowej prace archeologiczne potwierdziły osadnictwo na początku naszej ery. Kalisz otrzymał prawa miejskie ok. 1260 z rąk księcia Bolesława Pobożnego; po lokacji bardzo szybko się rozwijał, głównie dzięki położeniu na Szlaku Bursztynowym. W okresie zaborów przez większość czasu był pod władzą Rosji, a granica przebiegała tuż na zachód od miasta (stąd dziś ogromny, post-graniczny dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach). Dziś Kalisz jest ważnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego, metalowego, spożywczego i materiałów budowlanych. Posiada 2 teatry, Państwową Wyższą Szkołę Zawodową, liczne filie uczelni poznańskich oraz liczne szkoły średnie.

Dojazd

Samolotem

Kalisz jest dość oddalony (po ok. 120 km) od trzech lotnisk : Poznań-Ławica, Wrocław i Łódź, dojazd do każdego z nich zabiera około 2 godzin. Z racji liczby połączeń najwygodniej korzystać z dwóch pierwszych z wymienionych, gdyż podłódzki Lublinek oferuje zaledwie kilka tras. W planach jest budowa wspólnego mniejszego lotniska regionalnego dla konurbacji Kalisz-Ostrów Wielkopolski.

Koleją

Kalisz - niegdyś miasto zaboru rosyjskiego - nie jest (pomimo swej wielkości) węzłem kolejowym. Leży tylko na jednej linii Ostrów Wielkopolski (skąd dojazd do Poznania, Wrocławia i Leszna - Kalisz - Sieradz - Zduńska Wola - Łódź. Obecnie z Kalisza w stronę Poznania przez Ostrów kursuje 7 pociągów osobowych na dobę, w stronę Łodzi również 7. Do tego doliczyć trzeba połączenia dalekobieżne : 6 do Wrocławia (z czego niektóre dalej do Zgorzelca lub Jeleniej Góry) oraz do Warszawy (jeden przedłużony przez Siedlce do Terespola) przez Łódź.

W planach jest również budowa (między Kaliszem i Ostrowem Wielkopolskim) przystanku na trasie Kolei Dużych Prędkości - zwanej (od kształtu trasy) "Ygrekiem", która właśnie w tych okolicach będzie się rozgałęziać do Poznania i Wrocławia.

Samochodem

Kalisz leży na skrzyżowaniu dwóch dróg krajopwych :

• nr 12 prowadzącej od granicy zachodniej (przejście Łęknica - Bad Muskau) do granicy wschodniej (przejście Dorohusk - Jahodyn). W granicy Wielkopolski 12tka wchodzi od strony Głogowa przez Wschowę do Leszna i dalej przez Gostyń, Jarocin, Pleszew i Kalisz wyprowadza na wschód : przez Sieradz do Piotrkowa Trybunalskiego i dalej przez Lublin do granicy z Ukrainą.
• nr 25 ze Strzelna leżącego na granicy Kujaw i Wielkopolski przez Konin, Kalisz do Ostrowa Wielkopolskiego i dalej do Oleśnicy, gdzie łączy się z drogą nr 8 w kierunku Wrocławia i Kłodzka.

W Kaliszu zbiegają się też drogi powiatowe :

• nr 442 z Wrześni przez Pyzdry (dojazd z/do Gniezna lub autostrady A2 na węźle we Wrześni)
• nr 470 z Kalisza do Turku i Koła (między tymi miasteczkami również skrzyżowaniu z autostradą A2)
• nr 450 z Kalisza przez Grabów nad Prosną do Wieruszowa i Opatowa, skąd można kontynuować podróż na południe. np. do Katowic lub Częstochowy.

Autobusem

Z racji kiepskich połączeń kolejowych, w regionie kaliskim główną rolę odgrywają autobusy. Kalisz, oprócz licznych połączeń podmiejskich, posiada kursy do :

• Jeleniej Góry - 2 dziennie
• Konina - 10 dziennie
• Krakowa - 1 dziennie
• Łodzi - 2 dziennie
• Poznania - 12 dziennie
• Przemyśla (przez Piotrków, Częstochowę, Tarnów) - 1 dziennie
• Sieradza - 6 dziennie
• Wrocławia - 9 dziennie
• Zakopanego - 1 dziennie

Komunikacja

Transport w mieście i najbliższych okolicach zapewniają Kaliskie Linie Autobusowe, http://www.kla.com.pl

Warto zobaczyć

• Katedra św. Mikołaja – świątynie zbudowano w XIII w z funduszy księcia Bolesłwa Pobożnego, prezbiterium zachowało cechy gotyckie (wraz z gwiaździstym sklepieniem), późnogotyckie są nawy boczne, natomiast nawa główna – renesansowa (to skutek przebudowy po pożarach w XVI i XVII w). W kościele jeszcze do niedawna znajdowało się „Zdjęcie z krzyża” Rubensa, niestety zaginęło po pożarze w 1973. Swewnątrz również ciekawy obraz z niezwykła panoramą dawnego Kalisza, wspaniałe epitafia oraz największy skarb świątyni – chrzcielnica z XIII w. W tzw. Kaplicy Polskiej (zwanej tez kaplicą Matki Boskiej Pocieszenia) – ciekawe polichromie i witraże wg projektu Władysława Tetmajera (gospodarza z „Wesela” Wyspiańskiego) z 1907 r. Obok kościoła dom parafialny, pełniący z XIV-XVw funkcję domu kanoników laterańskich.

Ciekawostką może być fakt, iż w katedrze kaliskiej został ochrzcony Adam Asnyk orza odbyły się dwa wesela znanych postaci : Marii Konopnickiej i aktora Ludwika Solskiego. Kościół jest otwarty przez cały dzień (od porannej do wieczornej Mszy św.), wstęp wolny.

• Rynek – o wymiarach 100 x 120 m, stanowił centrum miasta lokowanego ok 1257 r. Na środku placu – Ratusz, zbud w latach 20tych XX. , będący do dziś siedzibą władz miejskich, Na wieży – punkt widokowy. Otaczające rynek kamienice pochodzą również z okresu międzywojennego, po tym, jak poprzednie budynki zburzyli Prusacy pod koniec I Wojny światowej.

• Kościół i Klasztor Franciszkanów - powstałe z fundacji księcia Bolesława Pobożnego. Z pierwotnej konstrukcji kościół zachował XIII-wieczne prezbiterium oraz młodsze o sto lat nawy, później niestety przebudowane (po pożarach) w XVI w. W głównym ołtarzu późnobarokowym - obraz Franciszka Smuglewicza "Wskrzeszenie Piotrowina" (kopia obrazu Szymona Czechowicza z poznańskiej Fary). Przyległy do kościoła klasztor powstał pod koniec XVII w. na miejscu starszego. W murze go otaczającym można znaleźć fragment dawnego gotyckiego muru miejskiego. Kościół można zwiedzać w godzinach Mszy św., bywa też otwarty w ciągu dnia. Wstęp wolny. Klasztor jest - oczywiście - objęty klauzurą.

• Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego - pierwszy gmach teatralny zbudowano nad Prosną w 1835 r. Obecny - trzeci w tym miejscu - to dzieło z 1936. Teatr jest organizatorem corocznych Kaliskich Spotkań Teatralnych. Warto tu wspomnieć, iż pierwsze przedstawienia teatralne organizowali w Kaliszu Jezuici, jeszcze w XVI wieku, natomiast na początku XIX - w mieście wystepował patron współczesnej sceny - Wojciech Bogusławski.

• Kościół św. Józefa - budynek z I poł XIII w. Pierwotnie drewniany, w 1353 wzniesiony ponownie z cegły z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Jarosława Skotnickiego. Z dawnej konstrukcji pozostało prezbiterium z gwiaździstym sklepieniem. Najcenniejszym fragmenetem kościoła jest jednak skarbiec : najciekawszymi elementami z jego kolekcji jest patena z końca XII wieku oraz wspaniały gotycki kielich z 1363, dar króla Kazimierza Wielkiego. Kościól posiada też - współcześnie wyposażoną - podziemna kaplicę, będącą głównym dla całej Polski miejscem pamięci o martyrologii duchowieństwa w Dachau.

Na placu przed kościołem - odsłonięty w 1999 r. pomnik Jana Pawła II, który modlił się w świątyni 2 lata wcześniej.

• Rezerwat archeologiczny na Zawodziu - najstarsza dzielnica miasta, w czasach wczesnopiastowskich - gród i podgrodzie. W trakcie prac archeologicznych odtworzono dawną bramę wejściową z mostem, palisadą i ostrokołem, powstała też drewniana wieża obronna z palisadą oraz część dawnych umocnień. Zrekonstruowano także fundamenty i przyziemie kolegiaty wybudowanej w stylu romańskim i zaznaczono w jej wnętrzu zarys pierwszej, drewnianej świątyni w Kaliszu. Wewnątrz znajdziemy też 7 budynków mieszkalnych, grób kurhanowy z czasów plemiennych oraz repliki ówcześnie używanych łodzi - tzw. dłubanek. Są też dwie wystawy - multimedialna poświęcona przeszłości grodu oraz etnograficzną - ta jest zorganizowana w budynku mieszkalnym z końca XVIII wieku.

Rezerwat jest otwarty od wiosny do wczesnej jesieni, zwykle od 1 maja do 30 września, we wtorki, czwartki i piątki od 10:00 do 15:00, w pozostałe dni (oprócz poniedziałków) - do 18:00. Bilet normalny kosztuje 5 zł, ulgowy 3, rodzinny (dla max. 2 osób dorosłych i max. 3 dzieci) - 10 zł. Kontakt : ul. Bolesława Pobożnego, tel : 691 996 528, [1]

Najbliższe okolice

• Gołuchów - wieś nad rzeką Ciemną, popularna dzięki słynnemu zamkowi Leszczyńskich, zagrodzie żubrów i jednemu z największych w Polsce głazów narzutowych.

Zamek wzniósł ok. 1560 starosta radziejowski Rafał Leszczyński, potem rozbudował go wojewoda kaliski Wacław, również z Leszczyńskich, od początku XIX w. w ruinie, ale z inicjatywy Izabeli Czartoryskiej został w 1885 r. odbudowany w stylu renesanscu francuskiego. W ściany zamku wmurowano wówczas antyczne i renesansowe elementy dekoracyjne i architektoniczne, sprowadzane z Woch i Francji. W zamku Izabela cartoryska stworzyła jedno z największych prywatnych muzeów w Europie, gdzie znalazły się m.kin zbiory z Hotelu Lambert z Paryża i wazy greckie z Kórnika. N apółnoc od zamku ciągnie sie park (162 ha - największy w Wielkopolsce), założony pod koniec XIX w. przez Jana Działyńskiego, wybitnego dendrologa.

Zamek jest otwarty dla zwiedzających w sezonie letnim od wtorku do soboty 10:00 - 16:00, w niedziele : 10:00 - 18:00. W sezonie jesienno-zimowym od wtorku do piątku 9:00 - 16:00, a w soboty i niedziele 10:00 - 16:00. Bilet normalny kosztuje 8 złotych, a ulgowy : 5,50. Za 40 złotych można wykupić godzinny spacer przez komnaty z zamkowym przewodnikiem, tyle samo kosztuje lekcja muzealna.

Ok. 1,5 km na północ od wsi znajduje się zagroda żubrów - utworzona w 1977 roku na powierzchni 22 ha, dziś mieszka tu 9 zwierząt.

• Kamień św. Jadwigi - największy głaz narzutowy w Wielkopolsce, o obwodzie 22 m i wysokości 3,5 m. Znajduje się ok. 2,5 km na południe od Gołuchowa (w lesie na zachód od szosy do Kalisza).

Warto spróbować

Najbardziej znanym produktem regionalnym są andruty kaliskie - cienkie, słodkawe wafle, wypiekane od ok 200 lat za ziemi kaliskiej. Od 2005 są wpisane na listę produktów regionalnych polskiego Ministerstwa Rolnictwa, natomiast 4 lata później "dostały się" na prestiżową listę produktów regionalnych Unii Europejskiej.

Gastronomia

Oszczędnie

• Bartek, ul. Mariańska 5, tel : 062 757 60 63
• GASTRO ul. Babina 19, tel : 062 757 29 49
• Bar Mleczny ul. Targowa 2/12, tel : 062 757 53 61
• Bar Mleczny - Maleńki, ul. Parczewskiego 2/3, tel : 062 501 93 03
• Bar Mleczny - Po Schodkach, ul. Górnośląska 28, tel : 062 502 55 28
• Bar Mleczny - Smakosz, Główny Rynek 15, (wejście od ul. Rzeźniczej), tel : 062 768 51 71
• Osteria, ul. Konopnickiej 2-4, tel : 062 501 20 02
• Rendez Vous - mini bar, ul. Górnośląska 69A, tel : 062 766 15 9

Umiarkownie

• Antonio Dom Restauracyjny ul. Śródmiejska 21, tel : 062 757 46 90
• Bacówka, Al. Wolności 12, tel : 062 503 10 35
• Bachus, ul. Babina 1, tel : 062 757 69 59
• Bambus, ul. Śródmiejska 31, tel : 062 764 29 85
• Kalmar, ul. Śródmiejska 26, tel : 062 757 39 68
• Karafka, ul. Górnośląska 10, tel : 062 767 86 60, [2]
• KTW, ul. Park Ludowy 2, tel : 062 767 42 95, [3]
• Marrone, Al. Wolności 2, tel : 062 757 07 07
• Maguro - Sushi Bar ul. Śródmiejska 20, tel : 062 757 00 73, [4]
• Roma, ul. Chopina 9, tel : 062 766 43 74
• Puenta, ul. Fabryczna 1B, tel : 062 767 86 27
• Rendes-Vous, ul. Słowiańska 3, tel : 062 768 01 10, [5]
• Szaława, ul. Rzymska 36, tel : 062 766 11 77
• Texas, Główny Rynek 14, tel : 062 757 11 11, [6]

Pizzerie

• Cool Pizza, ul. Górnośląska 17, tel : 062 502 54 52
• Cool Pizza BIS, pl. Jana Pawła II 5, tel : 062 757 47 47
• Da Grasso, ul. Fabryczna 2A, tel : 062 757 55 45, [7]
• Imperia, ul. Sukiennicza 5A, tel : 062 767 68 86
• Manhattan Pizza, ul. Graniczna 78A, Osiedle Dobrzec Zielone Łąki, tel : 062 764 64 64

Ekskluzywnie

• Baja Mexico, ul. Główny Rynek 3, (wejście od ul.Piskorzewskiej), tel : 062 767 55 04
• Calisia, ul. Nowy Świat 1 3, tel : 062 767 91 00, [8]
• Emilia, ul. Nowy Świat 46, tel : 062 757 58 15
• NOT, ul. Rumińskiego 2, tel : 062 757 47 86, [9]
• Europa, Al. Wolności 5, tel : 062 757 04 33, [http:/www.hotel-europa.pl]
• Kaliszfornia, ul. Główny Rynek 19, tel : 062 760 20 87
• Wanatówka, ul. Łazienna 6, tel : 062 764 10 40
• Pięterko (kuchnia staropolska) ul. Zamkowa 12, tel : 062 757 53 02
• Piwnica Ratuszowa, ul. Główny Rynek 20, tel : 062 757 05 03
• Prosna, ul. Górnośląska 53 55, tel : 062 768 91 24

Kawiarnie

• Belle Epoque, ul. Piskorzewska 1, tel : 062 757 43 75
• Chateau Blanc Pijalnia Czekolady i Kawy, ul. Górnośląska 12, tel : 062 757 58 58, [10]
• Chimera - Herbaciarnia, ul. Złota 5, tel : 062 757 60 94
• Delicje, ul. Rzeźnicza 2, tel : 062 501 90 16
• Caffe Uno, ul.Główny Rynek 15, tel : 062 598 35 28
• Karafka, ul. Górnośląska 10, tel : 062 767 86 60
• Marysieńka, ul. Górnośląska 32, tel : 062 757 66 21

Puby

• Beka, ul. Piekarska 13, tel : 062 767 73 92, [11]
• Browar Kaliski "Złoty Róg', Al. Wolności 3, tel : 062 599 71 71
• Carski, Al. Wolności 3, tel : 062 767 87 60, [12]
• Domek Parkowego, ul. Niecała 7, tel : 062 757 07 00
• Gastro, ul. Babina 19, tel : 062 501 88 22, 0 62 757 29 49
• Kaliszfornia, ul. Główny Rynek 19, tel : 062 760 20 87
• Kuźnia "U Stacha", ul. Łazienna 1, tel : 062 501 81 70, [13]
• Piwnica, ul. Nowy Świat 1 3, (budynek PWSZ) tel : 062 767 91 16
• Piwnica "Pod Klonami", ul. Niecała 14, tel : 062 757 51 85
• Piwnica "U Roberta M.", ul. Park Ludowy 2, tel : 062 764 29 46, [14]
• Pod Muzami - Klub Studencki UAM, Al. Wolności 27, (wejście od ul.Bankowej), tel : 062 757 67 19, [15]
• Podkowa, ul. Górnośląska 20,
• Złoty Róg, Al. Wolności 1, tel : 062 503 15 05

Festiwale, imprezy

Spora część ciekawy imprez w Kaliszu odbywa się w Rezerwacie Archeologicznym na Zawodziu. Sa to m.in.  :

• Jarmark Archeologiczny - czerwiec
• Noc Kupały - również czerwiec
• Biesiada Piastowska - sierpień
• Książęce miodobranie - wrzesień

Noclegi

Oszczędnie

• Pokoje Gościnne Rendez Vous, ul. Słowiańska 3, tel : 062 768-01-10
• Schronisko Młodzieżowe PTSM, ul. Handlowa 30, tel : 062 757 24 04, fax : 062 502 33 60, mailto:sosw@ecentrum.kalisz.pl
• Dom Studenta w Ośrodku Księży Orionistów, ul. Kościuszki 24, tel : 062 502 53 50, fax : 062 502 54 18, [16], mailto:orionisci@poczta.onet.pl

Umiarkownie

• Hotel ARENA**, ul. Hanki Sawickiej 22-24, tel : 062 598 27 00 [17], mailto:recepcja@arenahotel.pl
• SEVEN Hotel, ul. Częstochowska 77, tel/fax : 062 764 43 43, [www.hotelseven.pl]
• ROMA Hotel, ul. Chopina 9, tel : 062 501 75 55 mailto:roma.kalisz@gmail.com
• Hotel Bursztyn, ul. Łódzka 29, tel : 062 757 97 03, [18]
• Hotel U BOGDANA, ul.Legionów 15-17, tel : 062 753 08 23, [19]

Ekskluzywnie

• Hotel CALISIA***, ul. Nowy Świat 1-3, tel : 062 767 91 00 lub 062 767 91 14, [20], mailto:rezerwacja@hotel-calisia.pl
• Hotel EUROPA***, Al. Wolności 5, tel : 062 767 20 31, lub 062 767 20 32, fax : 062 767 20 33, [21], mailto:recepcja@hotel-europa.pl
• Hotel E.T.***, ul. Tuwima 6, tel : 062 760 00 25 lub 062 767 30 91 w. 110, [22], mailto:recepcja@et-hotel.pl
• Hotel Flora***, ul. Wiatraki 3, tel : 062 757 46 50 lub 604 177 446, [23], mailto:recepcja@hotel-flora.pl
• Hotel Orbis Prosna***, ul. Górnośląska 53-55, tel : 062 768 91 00 lub 062 768 91 99, [24], mailto:rez.prosna@orbis.pl

Bezpieczeństwo

• Komenda Miejska Straży Pożarnej, ul. Nowy Świat 42-44, tel : 998 lub 062 765 42 88, http://www.kalisz.psp.wlkp.pl
• Komenda Miejska Policji w Kaliszu, ul. Jasna 1/3, tel : 112 lub 997 oraz 062 765 59 00, http://www.kalisz.policja.gov.pl
• Komisariat Policji w Kaliszu, ul. Kordeckiego 36, tel : 062 765 54 40
• Sekcja Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Kaliszu, ul. Kordeckiego 34, tel : 062 765 52 30
• Straż Miejska, ul. Krótka 5-7, tel : 986 lub 062 765 44 51, http://www.strazmiejska.kalisz.pl

Informacje turystyczne

• Centrum Informacji Turystycznej : ul. Zamkowa, tel : 062 598 27 31, fax 062 598 27 31, [25], mailto:informacja.turystyczna@osir.kalisz.pl

Centrum otwarte jest od poniedziałku do piątku od 9:00 do 17:00, w soboty od 10:00 do 14:00.

• Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Kalisz, ul. Targowa 2, tel : 062 598 24 33 lub 509 360 171, fax : 062 598 24 33, [26], mailto:info@pttk.kalisz.pl