Jump to content

تاجک بولی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(تاجک توں مڑجوڑ)
تاجک
جتھے بولی جاندی اے تاجکستان، ازبکستان تے روس
بولن آلے 50 لکھ
رینکنگ
بولی ٹبر ہند یورپی بولیاں
رسم الخط فارسی لپی، لاطینی تے سریلک
سرکاری حیثیت
سرکاری بولی تاجکستان
بولی دا کوڈ
ISO 639-1 tg
ISO 639-2 tgk
ISO 639-3 tgk
[[Image: ]]

تاجک، تاجکی یا تاجکستانی جاں تاجکی فارسی ،تاجکستان، ازبکستان تے روس وچ بولی جاݨ آلی اک بولی اے-

تاجک،[۱] جاں تاجکی، تاجک فارسی، تاجکی فارسی (Тоҷикӣ, Форсии Тоҷикӣ, تاجیکی, فارسی تاجیکی, Toçikī [tɔːdʒɪˈkiː]) اک دکھنی لہندی ایرانی بولی جو فارسی تے دری دے نزدیک دی بولی اے۔ 20ویں صدی دی شروعات وچّ اسنوں فارسی دا لہجہ منیا جاندا سی۔ [۲] (Halimov 1974: 30–31, Oafforov 1979: 33). اس دور وچّ فارسی بدھیجیویاں نے تاجک نوں فارسی توں وکھ بولی دے طور اتے قایم کرن پوری کوشش کیتی۔ صدرالدین آئینی نے اپنا وچار پیش کیتا کہ تاجک فارسی دا بگڑیا ہویا روپ نہیں اے۔[۳] تاجک اتے فارسی نوں دو جاں اک بولی منن پچھے[۴] سیاست نال جڑیا ہویا مسئلہ اے۔[۳] اج تاجک نوں اپنے آپ وچّ وکھری لہندی-ایرانی بولی منیا جاندا اے نالے ایہہ فارسی اتے دری نال جڑے ہوئے ہون دے باوجود وی اوہناں توں وکھ اے۔[۵]

تاجک افغانستان اتے تاجکستان دی سرکاری بولی ہے۔

جغرافیائی ونڈ

[سودھو]

تریخی طور اتے سمرقند اتے بخارہ (موجودہ ازبکستان) دو سبھ توں مشہور شہر اے جتھے تاجک بولی بولی جاندی سی۔ اج بخارہ دے سارے تاجیک بلارے ازبک بولی وی جاندے نیں۔ سرکاری رپورٹاں مطابق ازبیکستان دی 5% آبادی تاجک بولی بولدی جے۔ تاجکستان دی 80% آبادی تاجک بولی بولدی جے۔

لہجے

[سودھو]
  1. اتلے لہجے[۶]
  2. وچلے لہجے[۶]
  3. دکھنی لہجے[۶]
  4. دکھنی-چڑھدے لہجے[۶]

دھنی ویونت

[سودھو]

معیاری تاجیک وچّ 6 سور دھنیم ہن۔

تاجیک سور[۷]
اگلے مرکزی پچھلے
بند и
/i/
у
/u/
مدھلے е
/eː/
ӯ1
/ɵː/
о2
/ɔː/
کھلھے а
/æ/

تاجیک بھاشا وچّ 24 وئنجن دھنیاں ہن۔

ہونٹھی دنتی/
دنت پٹھاری
اتر-دنتر پٹھاری الٹجیبھی تالوی کنٹھی سرینتری
ناسکی м
/m/
н
/n/
ڈکویں п б
/p/ /b/
т д
/t/ /d/
ч ҷ
/tʃ/ /dʒ/
к г
/k/ /ɡ/
қ
/q/
ъ
/ʔ/
کھہویں ф в
/f/ /v/
с з
/s/ /z/
ш ж
/ʃ/ /ʒ/
х ғ
/χ/ /ʁ/
ҳ
/h/
پھٹکواں р
/r/
سرکویں л
/l/
й
/j/

ہور ویکھو

[سودھو]

نوٹس

[سودھو]
  1. http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tgk
  2. Lazard, G. 1989
  3. ۳.۰ ۳.۱ Shinji ldo.
  4. Studies pertaining to the association between Tajik and Persian include Amanova (1991), Kozlov (1949), Lazard (1970), Rozenfel'd (1961), and Wei-Mintz (1962).
  5. Review of Tajik.
  6. ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ ۶.۳ Windfuhr, Gernot. "Persian and Tajik." The Iranian Languages. New York, NY: Routledge, 2009. 421
  7. Khojayori, Nasrullo, and Mikael Thompson. Tajiki Reference Grammar for Beginners. Washington, DC: Georgetown UP, 2009.