1 Koniugacja
1 Koniugacja
1 Koniugacja
Первое спряжение польских глаголов имеет точно такие же окончания первого лица ед.ч. и третьего лица мн. ч. (для ja это будет ę,
для oni/one — ą), как и второе спряжение, но имеет другой суффикс в других лицах, а именно Е. Что характерно, так это отсутствие этого
самого суффикса в ja и oni/one, его там просто нет!
Osoba końcówki
JA -Ę
TY —eSZ
MY —eMY
WY —eCIE
А теперь перейдем непосредственно к самим примерам первого спряжения в польском языке. Начнем с самого простого и схематичного:
Глаголы на –ować:
PRACOWAĆ (РАБОТАТЬ)
JA pracuję MY pracujemy
TY pracujesz WY pracujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI pracuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE pracują
NOCOWAĆ (НОЧЕВАТЬ)
JA nocuję MY nocujemy
TY nocujesz WY nocujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI nocuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE nocują
DRUKOWAĆ (ПЕЧАТАТЬ)
JA drukuję MY drukujemy
TY drukujesz WY drukujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI drukuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE drukują
MALOWAĆ (РИСОВАТЬ)
JA maluję MY malujemy
TY malujesz WY malujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI maluje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE malują
Интересно, что глаголы на -ować незавершенного типа составляют около 19,4 % всех глаголов польского языка, а завершенного типа —
11,7%. Это на самом деле много и это просто обязано радовать, поскольку способ спряжения таких глаголов крайне прост. Судите сами: вам
нужно отбросить у инфинитива это его -ować, вместо него поставить UJ и все это вместе написать во ВСЕ лица, добавляя попутно
суффиксы и окончания первого спряжения польских глаголов. И… все! Это очень просто!
Глаголы на -ywać/-iwać:
WPISYWAĆ (ВПИСЫВАТЬ)
TY wpisujesz WY wpisujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI wpisuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE wpisują
PODSŁUCHIWAĆ (ПОДСЛУШИВАТЬ)
JA podsłuchuję MY podsłuchujemy
TY podsłuchujesz WY podsłuchujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI podsłuchuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE podsłuchują
Все абсолютно тоже самое, как и с предыдущим типом глаголов, то есть, отбрасываем -ywać/-iwać, заменяем его на UJ и расставляем
правильные суффиксы и окончания.
Глаголы на -awać (чаще всего это -dawać, но могут быть,
конечно, и другие):
DAWAĆ (ДАВАТЬ)
JA daję MY dajemy
TY dajesz WY dajecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI daje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE dają
SPRZEDAWAĆ (ПРОДАВАТЬ)
JA sprzedaję MY sprzedajemy
TY sprzedajesz WY sprzedajecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI sprzedaje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE sprzedają
POZOSTAWAĆ (ОСТАВАТЬСЯ, ОСТАВЛЯТЬ)
JA pozostaję MY pozostajemy
TY pozostajesz WY pozostajecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI pozostaje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE pozostają
ZAPOZNAWAĆ SIĘ (ОЗНАКАМЛИВАТЬСЯ)
JA zapoznaję się MY zapoznajemy się
TY zapoznajesz się WY zapoznajecie się
ON / ONA / ONO / PAN / PANI zapoznaje się ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE zapoznają się
Похожий принцип, только отбрасывать нужно —wać, заменяя его на J. И дальше добавить нужные суффиксы и окончания.
Глаголы на –ąć, -nąć:
DĄĆ (ДУТЬ)
JA dmę MY dmiemy
TY dmiesz WY dmiecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI dmie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE dmą
CIĄGNĄĆ (ТЯНУТЬ)
JA ciągnę MY ciągniemy
TY ciągniesz WY ciągniecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI ciągnie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE ciągną
KOPNĄĆ (ПНУТЬ)
JA kopnę MY kopniemy
TY kopniesz WY kopniecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI kopnie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE kopną
BIEGNĄĆ/BIEC (БЕЖАТЬ)
JA biegnę MY biegniemy
TY biegniesz WY biegniecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI biegnie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE biegną
Слова из первого спряжения польских глаголов такого типа лучше проверять в словаре.
JA piję MY pijemy
TY pijesz WY pijecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI pije ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE piją
MYĆ (МЫТЬ)
JA myję MY myjemy
TY myjesz WY myjecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI myje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE myją
CZUĆ (ЧУВСТВОВАТЬ)
JA czuję MY czujemy
TY czujesz WY czujecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI czuje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE czują
У всех слов этого типа спряжения польских глаголов так же можно проследить схему: у инфинитива отбрасываете окончание Ć, добавляете
до того, что осталось, J, и расставляете окончания и суффикс этого спряжения, как и всегда.
Глаголы на –eć:
BIELEĆ (БЕЛЕТЬ)
JA bieleję MY bielejemy
TY bielejesz WY bielejecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI bieleje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE bieleją
ISTNIEĆ (СУЩЕСТВОВАТЬ)
LICZBA POJEDYNCZA LICZBA MNOGA
JA istnieję MY istniejemy
TY istniejesz WY istniejecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI istnieje ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE istnieją
Глаголы этого типа склоняются простым добавлением к основе буквы J, а потом суффикса и окончаний, в общем, точно так же, как и в
предыдущей группке.
CHCIEĆ (ХОТЕТЬ)
JA chcę MY chcemy
TY chcesz WY chcecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI chce ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE chcą
Но будут вам попадаться и такие глаголы, которые будут спрягаться иным способом. На данном этапе — просто запомните их.
Глаголы на –ać:
BRAĆ (БРАТЬ)
JA biorę MY bierzemy
TY bierzesz WY bierzecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI bierze ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE biorą
JA zostanę MY zostaniemy
TY zostaniesz WY zostaniecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI zostanie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE zostaną
PISAĆ (ПИСАТЬ)
JA piszę MY piszemy
TY piszesz WY piszecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI pisze ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE piszą
JECHAĆ (ЕХАТЬ)
JA jadę MY jedziemy
TY jedziesz WY jedziecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI jedzie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE jadą
С такими словами вся сложность состоит даже не в их странных формах, а в том, как отличить их от других спряжений польских глаголов,
где тоже есть глаголы на -ać. А формы спряжений… их нужно выучить, иначе никак (почти).
Глаголы на согласный +ć:
NIEŚĆ (НЕСТИ)
JA niosę MY niesiemy
TY niesiesz WY niesiecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI niesie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE niosą
WIEŹĆ (ВЕЗТИ)
JA wiozę MY wieziemy
TY wieziesz WY wieziecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI wiezie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE wiozą
Эти глаголы, в основном, созвучны между собой. Основа в формах глагола отличная от инфинитива, но прицип виден.
JA mogę MY możemy
TY możesz WY możecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI może ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE mogą
PIEC (ПЕЧЬ)
JA piekę MY pieczemy
TY pieczesz WY pieczecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI piecze ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE pieką
BIEC/BIEGNĄĆ (БЕЖАТЬ)
TY biegniesz WY biegniecie
ON / ONA / ONO / PAN / PANI biegnie ONI / ONE / PAŃSTWO / PANOWIE / PANIE biegną
Эту подгруппку лучше тоже пока просто запомнить. Кстати, вы заметили, что последний глагол я уже писала выше, в разделе глаголов на –
ąć, -nąć? Дело в том, что для глаголов biec и biegnąć формы спряжения будут одинаковы.
Первое спряжение польских глаголов, если вы обратили внимание, любит чередование гласных e и о (biorę — bierzesz, niosę —
niesiesz, wiozę — wieziesz), и гласных e и а (jadę — jedziesz). Также есть некоторые чередования согласных (подобно ко
второму спряжению, только здесь я их выделю уже просто в колонку):
r чередуется с rz (biorę — bierzesz)
d : dzi (jadę — jedziesz)
z : ź (zi) (wiozę — wieziesz)
s : ś (si) (niosę — niesiesz)
g : ż (mogę — możesz)
k : cz (piekę — pieczesz)
n : ń (ni) (biegnę — biegniesz)
Первое спряжение польских глаголов сложно тем, что у него есть огромное количество всяких подгруппи совершенно разных примеров. Это
все потому, что почти все нерегулярные глаголы принадлежат именно первому спряжению, и именно по этой причине оно является самым
трудным.