ГАВАРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ

ГУМАНИТАРНЫЙ ФАКУЛЬТЕТ

ОТДЕЛЕНИЕ ЮРИСПРУДЕНЦИИ

I КУРС

ИНДИВИДУАЛЬНАЯ РАБОТА

Предмет: Русский язык

Тема: Общая характеристика социальных норм догосударственного периода

Преподаватель: Г. Ашотовна

Студент: М. Апкарян

Гавар 2023
1.Перевести текст по специальности на армянский язык и комментировать его.

Общая характеристика социальных норм догосударственного периода

Особенностью социальных норм в догосударственный период являлось то, что они, по

сути дела, входили в саму жизнедеятельность людей, выражая и обеспечивая социально-
экономическое единство рода, племени. Это было связано с несовершенством орудий
труда, его низкой производительностью. Отсюда проистекала необходимость в совместном
проживании, в общественной собственности на средства производства и в распределении
продуктов на основе равенства.
Подобные обстоятельства оказывали существенное влияние на природу власти и нормы
первобытного общества.
Если животные подчиняются только биологическим законам, то человек стал человеком
потому, что в дополнение к биологическим законам научился еще и регулировать свое
поведение. Он изобрел общественные регуляторы, которые хотя и не устранили
биологические законы, однако существенно их потеснили. Громадное значение в этом
отношении имели такие социальные нормы, как культовые ритуалы и обряды. Они
произвели поистине революционные изменения в нервно-психической деятельности
человека и позволили ему по сравнению с животными буквально прыгнуть на новую
ступень развития. Социальные регуляторы догосударственного периода позволяли
первобытным людям освободить свой психический потенциал от страха, тревоги перед
окружающим миром и направить ее на производительную деятельность, создавали
условия для установления в обществе стабильных, в определенной мере предсказуемых и
гарантированных отношений (Т.В. Кашанина).
Социальные нормы первобытного общества обеспечивали существование
присваивающей экономики и продолжение рода, регулировали определенные способы
добывания пищи и сохраняли брачно-семейные отношения. Эти нормы именуются
мононормами, поскольку они по большому счету выражали главный интерес людей того
общества - выжить. Этот интерес собирал силы в обществе, для того чтобы противостоять
стихии, различным опасностям.
Мононормы выступали и нормами организации социальной жизни, и нормами
первобытной морали, и ритуалами и т.п. Так, естественное разделение функций в
трудовом процессе между мужчиной и женщиной, взрослым и ребенком рассматривалось
одновременно и как производственный обычай, и как требование нравственности, и как
веление первобытной религии.
Социальные нормы, существовавшие в догосударственный период:
1) регулировали отношения между людьми, что стало отличать их от норм несоциальных -
технических, физиологических и других, которые регулировали и регулируют отношения
человека к природным, материальным объектам, орудиям труда и т.п. Так, первобытные
люди, зная, что ночью в жилище понижается температура, старались поддерживать огонь
и в темное время суток. Делая это, они руководствовались не социальными нормами, а
скорее инстинктом сохранения жизни и здоровья. Но кто из сородичей в это время будет
следить за огнем, решалось уже на основе нормы социальной (Т.В. Кашанина);
2) реализовались главным образом в виде обычаев (т.е. исторически сложившихся правил
поведения, вошедших в привычку в результате многократного применения в течение
длительного времени);
3) существовали в поведении и в сознании людей, не имея, как правило, письменной
формы выражения;
4) обеспечивались в основном силой привычки, а также соответствующими мерами
убеждения (внушения) и принуждения (изгнание из рода);
5) имели в качестве ведущего способа регулирования запрет (систему табу) как самый
простой и элементарный прием воздействия; права и обязанности как таковые
отсутствовали;
6) были продиктованы естественно-природной основой присваивающего общества, в
котором и человек являлся частью природы;
7) выражали интересы всех членов рода и племени.
Նախապետական շրջանի սոցիալական նորմերի ընդհանուր
բնութագրերը

Հասարակական նորմերի առանձնահատկությունը նախապետական

շրջանում այն էր, որ դրանք, ըստ էության, հանդիսանում էին մարդկանց
կյանքի մի մասը՝ արտահայտելով և ապահովելով տոհմի և ցեղի սոցիալ-
տնտեսական միասնությունը։ Դա պայմանավորված էր աշխատանքային
գործիքների անկատարությամբ և ցածր արտադրողականությամբ:
Սրանից առաջացավ համակեցության, արտադրության միջոցների
հանրային սեփականության և հավասարության հիման վրա
ապրանքների բաշխման անհրաժեշտությունը։ Նման հանգամանքները
էական ազդեցություն ունեցան իշխանության բնույթի և նորմերի վրա
պարզունակ հասարակություն.

Եթե կենդանիները ենթարկվում են միայն կենսաբանական օրենքներին,

ապա մարդը մարդ է դարձել, քանի որ կենսաբանական օրենքներից բացի
սովորել է նաև կարգավորել իր վարքը։ Նա հորինեց սոցիալական
կարգավորիչներ, որոնք թեև չէին վերացնում կենսաբանական օրենքները,
այնուամենայնիվ, զգալիորեն փոխարինում էին դրանք։ Այս առումով
հսկայական նշանակություն ունեին սոցիալական նորմերը, ինչպիսիք են
պաշտամունքային ծեսերն ու արարողությունները: Նրանք իսկապես
հեղափոխական փոփոխություններ կատարեցին մարդու
նյարդահոգեբանական գործունեության մեջ և թույլ տվեցին նրան,
համեմատած կենդանիների հետ, բառացիորեն ցատկել զարգացման նոր
փուլ: Նախպետական ժամանակաշրջանի սոցիալական կարգավորիչները
թույլ էին տալիս պարզունակ մարդկանց ազատել իրենց մտավոր ներուժը
արտաքին աշխարհի հանդեպ վախից և անհանգստությունից և ուղղորդել
այն արտադրողական գործունեությանը, նրանք պայմաններ ստեղծեցին
հասարակության մեջ կայուն, որոշակիորեն կանխատեսելի և
երաշխավորված հարաբերությունների հաստատման համար: (T.V.
Kashanina):

Նախնադարյան հասարակության սոցիալական նորմերն ապահովում

էին համապատասխան տնտեսության և բազմացման գոյությունը,
կանոնակարգում էին սննդի ձեռքբերման որոշակի մեթոդներ և
պահպանում ամուսնական ու ընտանեկան հարաբերությունները։ Այս
նորմերը կոչվում են մոնոնորմներ, քանի որ դրանք մեծ հաշվով
արտահայտում էին այդ հասարակության մարդկանց հիմնական շահը՝
գոյատևել։ Այս հետաքրքրությունը ուժ հավաքեց հասարակության մեջ՝
դիմակայելու տարերքին և տարբեր վտանգներին։

Մոնո-նորմերը գործում էին որպես հասարակական կյանքի

կազմակերպման նորմեր, և պարզունակ բարոյականության նորմեր,
ծեսեր և այլն: Այսպիսով, աշխատանքի գործընթացում գործառույթների
բնական բաժանումը տղամարդու և կնոջ, մեծահասակի և երեխայի միջև
միաժամանակ դիտվում էր որպես արտադրական սովորույթ, որպես
բարոյականության պահանջ և որպես պարզունակ կրոնի թելադրանք։

Սոցիալական նորմեր, որոնք գոյություն ունեին մինչպետական

ժամանակաշրջանում.

1) մարդկանց միջև կարգավորվող հարաբերությունները, որոնք սկսեցին

տարբերել նրանց ոչ սոցիալական նորմերից. տեխնիկական,
ֆիզիոլոգիական և այլն, որոնք կարգավորում և կարգավորում են մարդու
հարաբերությունները բնական, նյութական առարկաների, գործիքների և
այլնի հետ։ Այսպիսով, պարզունակ մարդիկ, իմանալով, որ գիշերը իրենց
տներում ջերմաստիճանը նվազում է, փորձում էին կրակը պահել նույնիսկ
մթության մեջ։ Դրանով նրանք առաջնորդվում էին ոչ թե սոցիալական
նորմերով, այլ ավելի շուտ կյանքն ու առողջությունը պահպանելու
բնազդով։ Բայց հարազատներից ով այս պահին կդիտի կրակին, որոշվեց
սոցիալական նորմի հիման վրա (Տ.Վ. Կաշանինա);

2) իրականացվել են հիմնականում սովորույթների տեսքով (այսինքն՝

պատմականորեն հաստատված կանոններ

վարքագիծ, որը սովորություն է դարձել երկար ժամանակ կրկնվող

օգտագործման արդյունքում);
3) գոյություն է ունեցել մարդկանց վարքագծի և գիտակցության մեջ՝
որպես կանոն չունենալով արտահայտվելու գրավոր ձև.

4) նախատեսված է հիմնականում սովորության ուժով, ինչպես նաև

համոզելու (առաջարկով) և հարկադրանքի (տոհմից հեռացնելու)
համապատասխան միջոցներով.

5) ուներ արգելք (տաբու համակարգը)՝ որպես կարգավորման առաջատար

մեթոդ՝ որպես ազդեցության ամենապարզ և տարրական մեթոդ. որպես
այդպիսին չկար իրավունքներ և պարտականություններ.

6) թելադրված էին յուրացնող հասարակության բնական հիմքով, որում

մարդը բնության մի մասն էր.

7) արտահայտել է կլանի և ցեղի բոլոր անդամների շահերը.

Особенностью социальных норм в догосударственный период являлось то, что они, по

сути дела, входили в саму жизнедеятельность людей, выражая и обеспечивая социально-
экономическое единство рода, племени. Отсюда проистекала необходимость в совместном
проживании, в общественной собственности на средства производства и в распределении
продуктов на основе равенства.

Подобные обстоятельства оказывали существенное влияние на природу власти и нормы

первобытного общества.

Если животные подчиняются только биологическим законам, то человек стал человеком

потому, что в дополнение к биологическим законам научился еще и регулировать свое
поведение. Он изобрел общественные регуляторы, которые хотя и не устранили
биологические законы, однако существенно их потеснили.

Социальные нормы первобытного общества обеспечивали существование

присваивающей экономики и продолжение рода, регулировали определенные способы
добывания пищи и сохраняли брачно-семейные отношения. Эти нормы именуются
мононормами, поскольку они по большому счету выражали главный интерес людей того
общества - выжить.

Социальные нормы, существовавшие в догосударственный период:

1) регулировали отношения между людьми,

2) реализовались главным образом в виде обычаев

3) существовали в поведении и в сознании людей,

4) обеспечивались в основном силой привычки,

5) имели в качестве ведущего способа регулирования запрет (

6) были продиктованы естественно-природной основой присваивающего общества,

7) выражали интересы всех членов рода и племени.

2.Составить ситуационную задачу по теме невменяемость

Валерий Науменко после смерти родителей впал в тяжелое психическое состояние, во

всем винит брата.31.01.2014 года, возвращаясь в дом брата, он сбил своей машиной
машину брата и бросил его тело в долину.

Список литературы
"Теория государства и права: учебник" (Н.И. Матузов, А.В. Малько) (Юристъ, 2004)

ПРОИСХОЖДЕНИЕ ГОСУДАРСТВА И ПРАВА

§ 1. Общая характеристика власти догосударственного периода