Jump to content

Lege

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Revisione de su 19 Maj 2016 a is 11:13 de Escarbot (cuntierra | contributziones) (wikidata interwiki)


Definitzione

  • In su Deretu, sa legge est un atu, est a nàrrere unu cumplessu de atos (su gai naradu deretu positivu), ue b'at règulas cumportamentales anca si imponet s' osservàntzia in is territòrios o in is agregatziones sotziales (natzionales, polìticas o comuncas de indivìduos medas) ue est destinada.
  • In sa matemàtica e in sa lògica matemàtica, una lege est una assertzione provada leende dae tzertas ipòtesis de partèntzia, e tenet balore assuludu in s' àmbitu de balore de sas ipotesis naradas innantis. Prus in manera curreta is "leges" si narant teoremas.
  • In sa fìsica, in sa chìmica e in àteras issèntzias ue est possìbile su de aplicare maneras isperimentales firmas (comente repetitzione de sa medida, inechìboga, de sas conditziones chi bi sunt totu a inghìriu) sa lege est una relatzione de crege matemàtica chi ligat duas o prus Mannàrias medìbiles ; podet èssere su resurtadu di unu mudellu teòricu suportadu dae datos isperimentales, o fintzas una formalizatzione de regularidade bida in manera isperimentale chi leat balore preditivu pro acadimentos sìmiles, in intro de làcanas definidas bene.
  • In àteras issèntzias, comente (a essempru, ma no petzi) in s'economia, in is issèntzias sotziales, biològicas e mèigas, sa lege est prus de fitianu unu cuntzetu assertivu in gènere descritivu de tzertas regularidades chi s' agatant in su mundu reale, pro su prus bogadas de manera empìrica dae una rilevatzione isperimentale o istòrica, e chi assumet un balore preditivu.

In s' àmbitu giuridico o isperimentale, duncas sa lege èst una fòrmula chi at lòmpidu a s'eficàtzia espressiva netzessària pro registrare e/o prebìere andàinas e/o cumportamentoos, una sìntesi fata ex ante incasu chi sa lege siat giurìdica (ca sa lege pretzedit s' osservàntzia sua ), o ex post incasu chi sa lege siat empìrica (ca sa lege sighit sa rilevatzione isperimentale de una regularidade). Sas leges matemàticas ebia, de su restu, tenent unu balore assuludu e atempurale chi no torrat a sa definitzione narada innantis.