Izvorni kod stranice Kurije Dentat

[[Datoteka:Dentatus.png|thumb|200px|'''Kurije Dentat''' odbija blago radi repe, slika: [[Jacopo Amigoni]]]]

'''Manije Kurije Dentat''' (''Manius Curius Dentatus'') (? - 270. pne.), sin Manijev, bio je [[Rimska Republika|rimski]] [[rimski konzul|konzul]] i [[plebs|plebejski]] heroj, poznat po tome što je pobjedonosno okončao [[samnitski ratovi|samnitske ratove]]. Prema [[Plinije Stariji|Pliniju]], rodio se sa zubima u ustima, dobivši tako ''[[cognomen]]'' Dentatus, "Zubati."<ref>''… cum dentibus nasci, sicut M. Curium, qui ob id Dentatus cognominatus est'', [[Pliny the Elder|Caius Plinius Secundus]], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/L/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/7*.html#68 7, 16, 68]</ref>

Kurije je svoju političku karijeru započeo 290-ih pne. kao [[Tribun|plebejski tribun]]. Tada je uspio spriječiti ''[[interrex]]a'' [[Appius Claudius Caecus|Apija Klaudija Slijepog]] u naumu da zabrani plebejcima kandidature za konzula. 

Dentat je za [[konzul]]a prvi put izabran godine 290. pne. te je uspio poraziti i [[Samniti|Samnite]] i pobunjene [[Sabinjani|Sabinjane]] za što je nagrađen s dva [[rimski trijumf|trijumfa]].<ref>Ciceron, ''De senectute'' 55; Livije, ''Periocha'' 11; Columella, book 1, preface 14; Valerius Maximus 4.3.5; Frontinus, ''Stratagems'' 1.8.4; Florus 1.10.2–3; Apuleius, ''Apologia'' 17; Cassius Dio frg. 36.33; Eutropius 2.9.3; Orosius 3.22.1.</ref> Vrativši se s pohoda, započeo je velike građevinske projekte i djelomično isušio [[Velinsko jezero]].

Godine 283. pne. je Dentat postavljen za [[pretor]]a (a možda i konzula) [[Lucius Caecilius Metellus Denter|L. Kekilija Metela Dentera]] koji je ubijen u [[Bitka kod Arecijuma|bitci kod Arecijum]]. [[Polibije]] navode kako je Dentat protjerao tamošnje Gale i stvorio uvjete da se osnuje [[Colonia (Rim)|kolonija]] u Seni.

Ponovno izabran za konzula 275. pne., Dentat se borio protiv [[Pir Epirski|Pira]] u neodlučnoj [[Bitka kod Beneventuma (275. pne.)|bitci kod Beneventuma]] koja je nagnala Pira na povlačenje iz Italije. Sljedeće je godine ponovno izabran za konzula, te je porazio [[Lukanci|Lukance]] za što je nagrađen [[ovacija|ovacijom]]. Godine 272. pne. je izabran za [[Cenzor (drevni Rim)|cenzora]], a godine 270. pne. jedan od dva povjerenika <ref>''Duumviri aquae perducendae''.</ref> za nadzor izgradnje ''[[Anio Vetus]]a'', drugom rimskog [[Akvedukt (Rim)|akvedukt]], koga je djelomično financirao iz vlastitih sredstava, odnosno ratnog plijena.<ref>Plinije, ''Historija Prirode'' 16.185.</ref> Umro je prilikom izgradnje, koju je dovršio [[Marcus Fulvius Flaccus (konzul 264. pne.)|Marko Fulvije Flak]].<ref>Frontinus, ''Aq.'' 1.6.</ref>

Dentata antički izvori opisuju kao nepotkupljivog i štedljivog čovjeka; navodi se priča kako su mu Samniti poslali izaslanike s bogatim darovima kako bi na njega uticali prilikom mirovnih pregovora. Kada su ga pronašli, vidjeli su da sjedi kraj ognjišta pržeći [[repa|repe]]. Odbio je darove rekavši da više voli vladati vlasnicima zlata nego da sam bude vlasnik zlata. Iako je izvor nepoznat — neki vjeruju da ju je izmislio [[Katon]] — poslužila je kao inspiracija za brojne [[slikanje|slike]] čiji su autori [[Jacopo Amigoni]], [[Govert Flinck]] i drugi.

Njegov ''[[praenomen]]'' se ponekad navodi kao Marcus (Marko) zbog toga što se kao standardna skraćenica za Manius koristi ''M'.'' koja može biti i skraćenica za ''Marcus''.

Udruženje za nizozemske studije 'S.V.T.B. Curius' na [[Delftski univerzitet tehnologije|Delftskom univerzitetu tehnologije]] je nazvano po njemu.<ref>[http://www.curius.nl S.V.T.B. Curius]</ref>


== Izvori ==
{{reflist}}

<br />
{{start box}}
{{succession box|title=[[Popis konzula Rimske Republike|Konzul]] [[Rimska Republika|Rimske Republike]]|before=[[Lucius Postumius Megellus]] i [[Gaius Junius Bubulcus Brutus]]||after=[[Marcus Valerius Maximus Corvinus]] i [[Quintus Caedicius Noctua]]|years=''zajedno s [[Publius Cornelius Rufinus (konzul 290. pne.)|Publijem Kornelijem Rufinom]]''<br /> 290. pne.}}
{{succession box|title=[[Popis konzula Rimske Republike|Konzul]] (Suffect) [[Rimska Republika|Rimske Republike]]|before=[[Gaius Servilius Tucca]] i [[Lucius Caecilius Metellus Denter]]||after=[[Publius Cornelius Dolabella (konzul 283. pne.)|Publius Cornelius Dolabella]] i [[Gnaeus Domitius Calvinus Maximus]]|years=''zajedno s [[Gaius Servilius Tucca|Gajem Servilijem Tukom]]''<br /> 284. pne.}}
{{succession box|title=[[Popis konzula Rimske Republike|Konzul]] [[Rimska Republika|Rimske Republike]]|before=[[Quintus Fabius Maximus Gurges (konzul 292. pne.)|Quintus Fabius Maximus Gurges]] i [[Gaius Genucius Clepsina]]||after=[[Manius Curius Dentatus]] i [[Servius Cornelius Merenda]]|years=''zajedno s [[Lucius Cornelius Lentulus (konzul 275. pne.)|Lucius Cornelius Lentulus]]''<br /> 275. pne.}}
{{succession box|title=[[Popis konzula Rimske Republike|Konzul]] [[Rimska Republika|Rimske Republike]]|before=[[Manius Curius Dentatus]] i [[Lucius Cornelius Lentulus (konzul 275. pne.)|Lucius Cornelius Lentulus]]||after=[[Gaius Fabius Dorso Licinus]] i [[Gaius Claudius Canina]]|years=''zajedno sa [[Servius Cornelius Merenda|Servijem Kornelijem Merendom]]''<br /> 274. pne.}}
{{end box}}

{{DEFAULTSORT:Curius Dentatus, Manius}}
{{Commonscat|Curius Dentatus}}

[[Kategorija:Umrli 270. pne.]]
[[Kategorija:Konzuli Rimske Republike]]
[[Kategorija:Rimske vojskovođe]]
[[Kategorija:Curii|Dentatus, Manius]]