Prijeđi na sadržaj

Žirondinci

Izvor: Wikipedija
Drvorez iz 1845. koji prikazuje žirondince u zatvoru La Force nakon hapšenja.

Žirondinci (francuski: Girondins) su bili politička grupacija u Francuskoj od 1792. do 1793. s važnom ulogom u radu Zakonodavne skupštine i Nacionalnog konventa u prvoj fazi Francuske revolucije. Iako su žirondinci bili za ukidanje monarhije, u jeku revolucionarnog zanosa su zauzeli umjereni stav. To ih je ubrzo dovelo u sukob s montanjarima, radikalnom frakcijom Kluba jakobinaca. Ovaj će sukob na koncu dovesti do pada žirondinaca i njihovog masovnog pogubljenja, što se smatra početkom Jakobinske diktature. Žirondinci su zapravo bili skupina slabo povezanih individualaca, a ne organizirana politička stranka, a naziv je usvojen, isprva neformalno, jer su najznačajniji predstavnici grupacije u Zakonodavnoj skupštini dolazili iz departmana Gironde. Termin je postao standard u Lamartineovoj knjizi Histoire des Girondins iz 1847. godine.

Žirondinski vođa Jacques-Pierre Brissot predlagao je ambiciozan vojni plan za širenje revolucije, plan kojega će Napoleon kasnije provesti u djelo. Brissot je pozvao Konvent da zavlada Zapadnom Europom vojnim osvajanjem Rheinlanda, Poljske i Nizozemske te uspostavom satelitskih republika u Španjolskoj, Britaniji i Italiji. Žirondinci su tako u samim počecima bili ratna stranka. Drugi znakoviti žirondinci bili su Jean Marie Roland i njegova supruga Madame Roland. Saveznik im je bio i aktivist Thomas Paine. Brissot i madame Roland su kasnije pogubljeni, a Jean Marie Roland (koji je bio u skrivanju) je počinio suicid kada je saznao za tijek događanja. Paine je uhapšen i zatvoren, ali je uspio izbjeći pogubljenje. Poznata slika Mrtvi Marat prikazuje smrt radikalnog jakobinca Jean-Paula Marata od strane simpatizerke žirondinaca Charlotte Corday.