Eyjafjallajökull
Ejafjadlajekidl (islandski Eyjafjallajökull [ˈeɪjaˌfjatlaˌjœːkʏtl̥]), jedan od manjih glečera na Islandu. Nalazi se severno od Skogara i zapadno od velikog glečera Mirtalsjekul. Ledena kora glečera skriva vulkan visok 1666 m. Vulkan je od ledenog doba imao često erupcije.[1] Vulkan je 2010. imao dve erupcije, od 20. marta i od 14. aprila. Aprilska erupcija je izazvala masovni prekid vazdušnog saobraćaja iznad severne Evrope. Prethodna erupcija je bila od 1821. do 1823., a erupcija pre nje je bila 1612. Krater vulakana ima prečnik od 4 km, a glečera zauzima površinu od 100 km². U prevodu sa islandskog jezika naziv glečera znači — „ostrvsko-planinski lednik“.,
Južni kraj planine je bio nekad deo atlantske obale Islanda. Kako se more povuklo nekih 5 km, na bivšoj obali ostale su strme litice sa brojnim vodopadima, od kojih je najpoznatiji Skogafos. Pri jačim vetrovima, voda sa manjih vodopada može biti oduvana naviše uz planinu.
Vulkan podno lednika je tokom prethodnog perioda imao nekoliko značajnih aktivnosti, 1612. godine i u periodu 1821-1823. godina. Erupcija iz HIH veka prekrila je veći deo zapadnog i južnog Islanda slojem vulkanske prašine i pepela koja je riolitskog porekla.
Krajem 2009. godine u obalsti lednika Ejafjadlajekidl detektovano je više seizmičkih aktivnosti koje su proizvele oko 1000 trusova jačine 1-2 stepeni po Rihteru. 26. februara 2010. godine magma iz grotla vulkana krenula ka površini i izazvala još tri hiljade manjih trusova. Krajem marta dolazi do manje erupcije 8 kilometara istočno od vrha kratera, da bi se 14. aprila, nakon kratke pauze, erupcija nastavila, ali ovom prilikom iz samog kratera. To je izazvalo poplave otopljenog snega i leda i primoralo oko 800 stanovnika da se evakuiše. U visinu do 8 kilometara izbačena je velika količina prašine i pepela koja se širi prema zapadnoj Evropi i dalje prema Rusiji i Balkanu. Eksplozija i oblak koji se kreće Evropom uticao je na obustavljanje aviosaobraćaja u prvom mahu u Velikoj Britaniji, Skandinaviji, Austriji, Francuskoj, Italiji, zemljama Beneluksa, na Baltiku i Rusiji. 17. aprila zatvoreni su i vazdušni prostori iznad Hrvatska, Bosne i Hercegovine, Srbije i Crne Gore[2].
U proteklih 1100 godina, Ejafjadlajekidl je eruptirao četiri puta: 920, 1612, između 1821. i 1823. i 2010. Svaka od prethodne tri erupcije je direktno prethodila velikoj erupciji na obližnjem vulkanu Katla, skrivenog ispod glečera.[3] Katla, koji je mnogo aktivniji vulkan, je poznat po svojim jakim subglacijalnim erupcijama i svom velikom rezervoaru magme, mnogo većem od onog ispod Ejafjadlajekidla, koje dovode do velikog otapanja leda i poplava.
-
Ejafjadlajekidl 2009. godine -
Erupcija vulkana 25. marta 2010. -
Erupcija vulkana 27. marta 2010. -
Erupcija vulkana 18. aprila 2010.
- ↑ „Increasing signs of activity at Eyjafjallajökull in Iceland : Eruptions”. Scienceblogs.com. DOI:10.1016/j.jog.2006.09.005. Arhivirano iz originala na datum 2010-04-19. Pristupljeno 17. 04. 2010.
- ↑ Agencija za kontrolu letenja Srbije i Crne Gore
- ↑ Roger Boyes. „"Iceland prepares for second, more devastating volcanic eruption"”. TimesOnline. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-29. Pristupljeno 21 March 2010.
