Mihajlo Petrović (pilot)
Za ostale upotrebe, v. Mihajlo Petrović.| Mihajlo Petrović | |
|---|---|
 {{{opis}}}
| |
Karijera
| |
| Čin | narednik |
| Važnije bitke | Opsada Skadra |
Mihajlo Petrović (Vlakča, Kragujevac, 14. jun 1884 — Barbaluši, Skadar, 7/20. mart 1913) je bio srpski pilot sa pilotskom dozvolom broj 1. Prvi srpski pilot koji je izgubio život na borbenom zadatku. Pripadao je prvoj grupi od šest srpskih pilota školovanih u Francuskoj 1912. godine.[1]
Osnovnu školu je završio u svom selu. 1897. je upisao Vojnu zanatsku školu u Kragujevcu. 1902. je pokušao da se upiše u neku od vojnih akademija u St. Petersburgu u Rusiji. U tome nije uspeo, pa se 1903. vratio u Srbiju i prijavio se za podoficirsku artiljerijsku školu. Posle dvogodišnjeg školovanja 21-godišnji vodnik je 1905. raspoređen u Gardijski artiljerijski puk u Nišu. Narednik je postao 1910. godine u garnizonu Beograd.
Kada je srpska vojska 1912. godine pozvala dobrovoljce da se prijave za obuku za pilote, među njima je bio narednik Mihajlo Petrović. Posle uspešno položenih ispita kao i medicinskih pregleda poslat je u jednoj od prvih grupa u Francusku na obuku za pilota.
U Francuskoj je krajem maja pošao u Farmanovu (Farman) pilotsku školu u Etampu (Etamps). Posle dvadeset dana obuke kao prvi u grupi izvršio je svoj prvi samostalni let. Posle uspešnog završetka obuke 22 i 23. juna 1912. uspešno polaže završne ispite (mesec dana pre ostalih iz grupe) i tako postaje prvi srpski pilot aviona sa diplomom. Imao je međunarodnu pilotsku licencu FAI broj 979 a srpsku broj 1.
Prvi balkanski rat je započeo 8. oktobra 1912. Po povratku zemlju narednik pilot Mihajlo Petrović je raspoređen na prvi vojni aerodrom u Nišu, na Trupalskom polju. 12 aviona - mešavina Blerioovih monoplana i dvokrilaca Henri Farmana F-20 su sastavljeni do kraja decembra. Januar 1913. je iskorišćen za trenažne letove. Nakon kraćeg navikavanja na svoj avion Farman HF-20, koji je imao drugačije letne karatkeristike od aviona istog tipa na kojem je prošao obuku, narednik Mihajlo Petrović raspoređen je u sastav novoosnovanog Primorskog aeroplanskog odreda čiji je prvi borbeni zadatak bio da pruža vazdušnu podršku trupama koje su opsedale Skadar.
Po dolasku u rejon dejstava odred je bio stacioniran na privremenom aerodromu u blizini sela Barbaluši. Nakon što su avioni sklopljeni, 7. marta su obavljeni i prvi letovi koji su prošli bez problema. Posle poručnika Stankovića, na red je došao i naredni Petrović koji je uzleteo u svom avionu tipa Farman. Petrović je napravio krug iznad sela Megluši i Bušati, na visini od oko 1.500 m. Na prilazu aerodromu, ugasio je motor i počeo sa pripremama za sletanje. Međutim, u tom trenutku njegov avion je pogodila snažna vazdušna struja zbog čega je avion naglo usporio, a zatim se prevrnuo. Narednik Petrović izbačen je iz aviona na visini od oko 1.000 m i nije preživeo pad. Njegov avion je teško oštećen prilikom udara u zemlju.
Narednik Mihajlo Petrović sahranjen je 8. marta 1913. godine u selu Barbaluši. Po završetku Balkanskih ratova, njegovi posmrtni ostaci preneti su na Cetinje i sahranjeni uz najviše vojne počasti. Na zahtev porodice, posmrtni ostaci narednika Petrovića preneti su 1931. godine u Beograd na Novo groblje, gde i danas počiva.
20. marta 2013. obeleženo je 100 godina od njegove smrti odavanjem pošte i polaganjem venaca.[2]
- Dejstva srpske avijacije u okupiranoj teritoriji (1916-1918)
- Vazduhoplovna komanda srpske vojske (Kraljevine Srbije)
- Istorija srpskog vojnog vazduhoplovstva
- Ivan Sarić
- Sava Mikić
- Kosta Miletić
- Jovan Jugović
- Miloš Ilić
- Živojin Stanković
- Miodrag Tomić (pilot)
- Vojislav Novičić
- ↑ Mihajlo Petrović Arhivirano 2020-01-13 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ↑ Odata pošta prvom srpskom pilotu („Večernje novosti“, 20. mart 2013), Pristupljeno 8. 4. 2013.
- Srpska avijatika 1912—1918, Beograd 1993.
- Mikić, Sava J. (1933), Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva. Beograd: Štamparija Drag. Gregorić.
- Dimitrijević, Bojan; Miladinović P., Micevski M. (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944.. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.
- Ciglić, Boris (2009). Krila Srbije: Vazduhoplovna komanda i avijatika srpske vojske 1912–1920. Beograd: Infinitas d.o.o.. ISBN 978-86-6045-005-2.
- Janić, Čedomir.Vek avijacije - [ilustrovana hronologija]. Beočin: Efekt. 2003. ISBN 978-86-84905-00-2. pp. 1
- Modli Zoran.Pilotska knjiga - vodič kroz osnovnu školu letenja, Beograd, Mladinska knjiga. 2012. ISBN 978-86-7928-374-0.
- Mihailo Petrović Arhivirano 2020-01-13 na Wayback Machine-u
- Ko je bio narednik Mihajlo Petrović?[mrtav link] (en)
- 115 godina od rođenja prvog školovanog srpskog pilota Arhivirano 2006-09-30 na Wayback Machine-u (sh)
- Znamenite ličnosti Vlakče - Mihajlo Petrović Arhivirano 2011-04-15 na Wayback Machine-u (sh)
- Informacija o njegovom grobu (www.beogradskagroblja.rs) Arhivirano 2010-04-13 na Wayback Machine-u (sh)
- Biografija Mihajla Petrovića[mrtav link] (sh)