Tri Uzvišena i Pet Careva
 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| DREVNA | |||||||
| 3 Suverena & 5 Careva | |||||||
| Dinastija Xia 2100–1600 pne. | |||||||
| Dinastija Shang 1600–1046 pne. | |||||||
| Dinastija Zhou 1045–256 pne. | |||||||
| Zapadni Zhou | |||||||
| Istočni Zhou | |||||||
| Period Proljeća i Jeseni | |||||||
| Period Zaraćenih država | |||||||
| CARSKA | |||||||
| Dinastija Qin 221 pne.–206 pne. | |||||||
| Dinastija Han 206 pne.–220 n.e. | |||||||
| Zapadni Han | |||||||
| Dinastija Xin | |||||||
| Istočni Han | |||||||
| Tri kraljevstva 220–280 | |||||||
| Wei, Shu & Wu | |||||||
| Dinastija Jin 265–420 | |||||||
| Zapadni Jin | 16 kraljevstava 304–439 | ||||||
| Istočni Jin | |||||||
| Južne & Sjeverne dinastije 420–589 | |||||||
| Dinastija Sui 581–618 | |||||||
| Dinastija Tang 618–907 | |||||||
| ( Drugi Zhou 690–705 ) | |||||||
| 5 dinastija & 10 kraljevstava 907–960 |
Dinastija Liao 907–1125 | ||||||
| Dinastija Song 960–1279 |
|||||||
| Sjeverni Song | Z. Xia | ||||||
| Južni Song | Jin | ||||||
| Dinastija Yuan 1271–1368 | |||||||
| Dinastija Ming 1368–1644 | |||||||
| Dinastija Qing 1644–1911 | |||||||
| MODERNA | |||||||
| Republika Kina 1912–1949 | |||||||
| Narodna Republika Kina 1949– |
Republika Kina (Tajvan) 1945– | ||||||
Trojica Uzvišenih i pet careva (kineski: 三皇五帝; Hanyu Pinyin: Sānhuáng wǔdì; Wade-Giles: San-huang wu-ti) su bili mitološki vladare Kine od oko 2850. pne. do 2205. pne., što je doba koje prethodi dinastiji Xia.
Trojica Uzvišenih, za koje se ponekad koristi izraz Tri Suverena, su po predaji bili bogovi-kraljevi odnosno polubožanstva koja su svojim magičnim moćima poboljšavali život svog naroda. Zahvaljujući svojoj uzvišenoj vrlini doživjeli su duboku starost i vladali u periodu velikog mira.
Trojici Uzvišenih se pripisuju različiti identiteti u različitim kineskim historijskim tekstovima. Zapisi velikog historičara Sime Qiana kao njihova imena navode:
- Nebeski suveren (天皇), koji je vladao 18.000 godina
- Zemaljski suveren (地皇), koji je vladao 11.000 godina
- Ljudski suveren (泰皇 or 人皇), koji je vladao 45.600 godina
Yundou shu (運斗樞) i Yuanming bao (元命苞) za njih navode da su:
Fuxiju i Nüwi, odnosno bračnom paru boga i božice, se pripisuje da su bili praoci čovječanstva nakon katastrofalne poplave, isto kao što se za Shennonga navodi da je izmislio zemljoradnju i prvi koristio biljke u ljekovite svrhe.
Shangshu dazhuan (尚書大傳) i Baihu tongyi (白虎通義) su Nüwu zamijenili sa Suirenom (燧人), pronalazačem vatre. Diwang shiji (帝王世紀) je Nüwu zamijenio sa Žutim carem (黄帝), mitskim pretkom Han Kineza.
Pet Careva su bili legendarni, moralno savršeni kraljevi-mudraci. Po Zapisima velikog historičara to su bili:
Yao i Shun su također poznati kao Dva Cara, a, zajedno s Yuem Velikim (禹), osnivačem dinastije Xia, se smatraju uzornim vldarima i moralnim primjerima koje su u kasnijoj kineskoj historiji koristili konfucijanci. Shangshu Xu (尚書序) i Diwang shiji uvode Shaohaoa (少昊) umjesto Žutog cara.
Pjesma Chua (楚辭) kao Pet Careva navodi bogove - strane svijeta:
- Shaohao (istok)
- Zhuanxu (sjever)
- Žuti car (centar)
- Shennong (zapad)
- Fuxi (jug)
Knjiga obreda (禮記) izjednačuje Pet Careva s Pet Loza (五氏), koje tvore:
- Youchao-shi (有巢氏)
- Suiren-shi (燧人氏)
- Fuyi (伏羲氏)
- Nüwa (女媧氏)
- Shennong (神農氏)
U određenom smislu, prvi historijski Car Kine bio je Qin Shi Huang (秦始皇), koji je uveo novi izraz za "Cara" (huangdi 皇帝) kombinirajući nazive "uzvišeni" (huang 皇) i "bog-kralj" (di 帝).