Maqedonia e Veriut

Stampa:KUTIAMaqedonia Republika e Maqedonisë Veriore (maqedonisht: Република Северна Македонија/Republika Severna Makedonija), zyrtarisht Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë (maq.: Поранешна Југословенска Република Македонија/Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija) apo IRJM (ПЈРМ), është shtet që shtrihet në pjesën juglindore të Evropës (koordinatat gjeografike: 41°50' V, 22°00' L) e që kufizohet në lindje me Bullgarinë në një vi kufitare të gjatë 148 km, në jug me Greqinë në një vi kufitare prej 246 km, në perëndim me Shqipërinë në një vi kufitare prej 151 km dhe në veri me Kosovën dhe Serbinë.

Në OKB ky shtet njihet me emrin Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë për shkak të konfliktit rreth emrit me Greqinë e cila pretendon territorin e Maqedonisë antike.

Historia

Artikuj kryesore: Historia e Republikës së Maqedonisë

Njohja ndërkombëtare e pavarësisë së Republikës së Maqedonisë Veriore nga Jugosllavia në vitin 1991 është kundërshtuar nga Greqia për shkak të flamurit dhe emrit Maqedoni (të konsideruara si simbole të Helenëve). Marrëdhëniet me Greqinë përfundimisht u normalizuan në vitin 1995, por problemet me emrin e Republikës së Maqedonisë Veriore akoma ekzistojnë. Ndryshimi i statusit politik të Kosovës, implementimi i Marrëveshjes së Ohrit, që shënoi fundin e luftës së shqiptarëve në vitin 2001, si dhe zhvillimi i ulët ekonomik vazhdojnë të jenë çështje diskutimi për këtë shtet.

Politika

Artikulli kryesor: Sistemi shtetëror në Republikën e Maqedonisë

Njësitë administrative

Artikulli kryesor: Njësitë administrative të Republikës së Maqedonisë

Republika e Maqedonisë Veriore është e ndarë në 84 Komuna dhe qytetin e Shkupit, si komunë e veçantë e qeverisjes lokale.

Gjeografia

Artikulli kryesor: Gjeografia e Republikës së Maqedonisë

Sipërfaqja e përgjithshme e Republikës së Maqedonisë Veriore është 25,333 km². Vendi shtrihet në koordinatat gjeografike 41 50 V, 22 00 L ku 24,856 km² të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 477 km² ujë. Vija kufitare e Republikës së Maqedonisë Veriore është 25,333 km ndërsa vijë bregdeare nuk ka. Klima e Republikës së Maqedonisë Veriore është ngjashme me të Mesdheut e nxehtë me vera të thata e dimra të ftohta me reshje dëbore të mëdha. Pjesa më e madhe e relievit është terren i vrazhdë, përpos luginës së Vardarit këtë e zbusin edhe rrethina e liqeneve të mëdha. Pika më e ultë e relievit gjendet përgjatë bregut të lumit Vardar (50m) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 2,764 metrave në vendin e quajtur maja e Korabit (maq.: Golem Korab).

Ekonomia

Artikulli kryesor: Ekonomia e Republikës së Maqedonisë

BVP: $17.26 miliard (2007);
BVP - shkalla reale e rritjes: 6.6% (2007);
BVP për banorë: $8,400 (2007);
BVP - i ndarë sipas sektorëve: bujqësia: 21.7%, industria: 32.6%, shërbime: 45.7% (shtator 2006) Fuqia punëtore: 890,000 (2007);
Niveli i papunësisë: 35% (2007);
Popullsia nën moshën për punë: 30% (2005);
Niveli i inflacionit (çmimi konsumatorë): 2% (2007);
Investime (rritja fikse): 18% e BVP (2007);
Buxheti: të ardhura : $2.381 miliard, shpenzime: $2.456 miliard (2007);
Borxhi publik: 26.1% nga BVP;
Elektriciteti - prodhim: 5.935 miliard kWh (2006), harxhim: 8.929 miliard kWh (2006), eksport: 0 kWh (2003), import: 2.994 miliard kWh (2006);
Nafta - prodhimi: 0 fuçi/ditë (2005), konsumi: 20,000 fuçi/ditë (2005);
Bilanci i tanishëm kontabël: $5 milion (2007). Exporti: $2.844 miliard (2007); Eksporton: ushqim, cigare, hekur, çelik; Eksporton në: Serbi dhe Mal të Zi 23.2%, Gjermani 15.6%, Greqi 15.1%, Itali 9.9%, Bullgari 5.4%, Kroaci 5.2% (2006); Importi: $4.079 miliard (2007); Importon: makineri dhe pajisje, automobilë, kemikale, derivate, produkte ushqimore; Importon nga: Rusia 15.1%, Gjermania 9.8%, Sërbia dhe Mali i Zi 7.5%, Bullgaria 6.7%, Italia 6% (2006).

Demografia

Artikulli kryesor: Demografia e Republikës së Maqedonisë

Sipas regjistrimit të vitit 2002 në Maqedoni jetojnë:

• Maqedonët 1,297,981 (65.17%);
• Shqiptarë 506,083 (25.17%);
• Turq 77.959 (3,85%);
• Romë 53.879 (2,66%);
• Serbë 35.939 (1,78%);
• Boshnjakë 17.018 (0,84%);
• Arumunë 9.695 (0,48%);
• Të tjerë 20.993 (1,04%).

Kultura

Artikulli kryesor: Kultura e Republikës së Maqedonisë

Shih edhe këtë

• Maqedonia
• Shkupi
• Shqiptarët në Republikën e Maqedonisë

Lidhje të jashtme

 Commons: Maqedonia e Veriut – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

 Commons: Maqedonia e Veriut – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale

• Qeveria: Qeveria e Maqedonisë
• Presidenti: Kryetari i Maqedonisë
• Kuvendi: Kuvendi i Maqedonisë
• Ministritë: Mbrojtjes, Puneve të jashtme, Kulturës, Transportit dhe Komunikacionit, Ambientit, Çështjeve Sociale, Edukimit dhe Arsimit, Qeverive lokale, Shëndetësise
• Opinioni ndërkombëtar: DASH me raport shqetësues për Maqedoninë - Të drejtat e njeriut gjithnjë e më keq

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Maqedonisë së Veriut është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.