Pređi na sadržaj

Krijumčarenje svilene bube u Vizantiju

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Krijumčarenje svilene bube u Vizantijsko carstvo

Put Svile
VremeSredina 6. Veka (552/563)
Mesto
Centralna Azija
Ishod Uspostavljanje vizantijske industrije svile

Sredinom 6. veka, dva monaha su, uz podršku vizantijskog cara Justinijana I, uspešno prokrijumčarivala jaja svilene bube u Vizantijsko carstvo, što je dovelo do uspostavljanja samostalne vizantijske industrije svile. Ova kupovina svilenih crva iz Kine omogućila je vizantijcima da stvore monopol svile u Evropi.[1]

Pozadina

[uredi | uredi izvor]
Svilene bube

Svila, koja je prvi put proizvedena u četvrtom milenijumu pre nove ere od strane Kineza, bila je vredna robna roba duž puta Svile.[2] Do prvog veka naše ere, u Rimskom carstvu je postojao stalan protok svile.[2] Sa porastom Sasanidskog carstva i kasnijim rimsko-persijskim ratovima, uvoz svile u Evropu postaje sve teži i skuplji. Persijanci su strogo kontrolisali trgovinu na svojoj teritoriji i obustavljali trgovinu u ratnim vremenima.[3] Shodno tome, vizantijski car Justinijan I pokušao je da stvori alternativne trgovačke puteve do Sogdijane, koja je u to vrijeme postala glavni centar za proizvodnju svila:[4] jedan na sever preko Krima, i jedan na jugu preko Etiopije.[5]Neuspeh ovih napora odveo je Justinijan I na drugu stranu.

Ekspedicija

[uredi | uredi izvor]
Mozajik sa Justinijanom I

Dva neidentifikovana monaha (najverovatnije članovi Nestorijanske crkve[2][5] ) koji su propovedali hrišćanstvo u Indiji (Crkva Istok u Indiji) krenuli su u Kinu oko 551. godine.[6] Dok su bili u Kini, posmatrali su složene metode za uzgajanje svilenih crva i proizvodnju svile.[6] Ovo je bilo ključno za razvoj, jer su vizantijci prethodno mislili da je svila napravljena u Indiji.[7] Godine 552. godine, dva monaha su potražili Justinijana I.[5] U zamenu za njegova velikodušna ali nepoznata obećanja, monasi su pristali da kupe svilene crve iz Kine.[4] Najverovatnije su putovali severnim putem duž Crnog mora, koji ih je vodio preko Transkavkaza i Kaspijskog mora.[1]

S obzirom na to da su odrasli svileni crvi prilično krhki i da se moraju konstantno držati na idealnoj temperaturi, da ne bi propadali ,[8] oni su koristili svoje kontakte u Sogdiani kako bi krijumčarili jaja svilene bube ili vrlo mlade larve umesto njih, koje su sakrivale u svojim bambusovim štapovima.[1][5] Grmlje duda koje je bilo potrebno za ishranu buba, najverovatnije su doneli monasi ili su ga vizantijci sami već ranije nabavili.[1] Sve u svemu, procenjuje se da je čitava ekspedicija trajala dve godine[9]

Uticaj

[uredi | uredi izvor]
Vizantijska svila

Ubrzo nakon ekspedicije stvorene su fabrike svile u Carigradu, Bejrutu, Antiohiji, Tiru i Tebi.[5] Dobijeni svileni crvi dozvolili su Vizantijskom carstvu da ima monopol nad svilom u Evropi. Kupovina je takođe razbila kineske i persijske svilene monopole.[1] Monopol koji je rezultirao bio je temelj za vizantijsku ekonomiju u narednih 650 godina, sve do njene propasti 1204. godine.[10] Svilena odeća, naročito ona koja je bila obojena u carsku purpurnu boju, gotovo uvek je bila rezervisana za elitu u Vizantiji, a njeno nošenje je bilo kodifikovano zakonom o simpturi.[2] Proizvodnja svile u regionu oko Konstantinopla, posebno u Trakiji u severnoj Grčkoj, nastavila se i do danas.

Izvori

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b v g d Hunt, Patrick. „Late Roman Silk: Smuggling and Espionage in the 6th Century CE”. Stanford University. Arhivirano iz originala 26. 06. 2013. g. Pristupljeno 20. 04. 2013. 
  2. ^ a b v g „Silk”. University of Washington. Pristupljeno 20. 04. 2013. 
  3. ^ Norwich, John (1988), Byzantium: The Early Centuries pp. 265.
  4. ^ a b Clare, Israel (1906), Library of Universal History: Mediaeval History pp. 1590.
  5. ^ a b v g d Norwich, str. 266
  6. ^ a b Clare, str. 1589
  7. ^ Clare, str. 1587
  8. ^ „The Smithsonian on Silk Production”. Arhivirano iz originala 27. 09. 2009. g. Pristupljeno 04. 09. 2017. 
  9. ^ „Silk Museum of Lebanon”. Arhivirano iz originala 30. 06. 2013. g. Pristupljeno 04. 09. 2017. 
  10. ^ Muthesius, Anna (2003), Silk in the Medieval World pp. 326.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Кријумчарење_свилене_бубе_у_Византију&oldid=26909821”